Milieubeleid en bedrijfsleven
3ezinning
Pd
O
Milieubesef
2-o' toutlet UitS
fvCews
Onverteerbaar
hi
aj
i
r is een ontwikkeling in het over-
eidsbeleid aan de gang, waarbij de
erantwoordelijkheid voor het mi-
ieu steeds meer in handen van het
edrijfeleven wordt gelegd.
Iet milieubeleid van de overheid wordt
uidelijk uit het Integraal Meerjarenplan
MP) Milieubeheer 1986-1990. Daarin
ordt aangestuurd op een ontwikkeling
waarbij „ekonomische beleidssektoren"
oals industrie en landbouw zich ver-
twoordelijk gaan voelen voor milieu.
nhetIMP Milieubeheer 1987-1991 gaat
e overheid op de ingeslagen weg door.
Het milieubeleid zoals dat onder mi-
tister Winsemius vorm kreeg, volgt
wee sporen. Er is een brongericht en een
ffektgericht milieubeleid.
Het brongerichte beleid heeft als
enmerk dat de belasting van het milieu
an elke bron apart binnen de perken
noet worden gehouden. In het effekt-
erichte beleid staat de algemene milieu-
waliteit van het hele land centraal, met
jzondere aandacht voor kwetsbare ge
neden. In het brongerichte milieubeleid
ijn grote veranderingen op til. De over-
ïeid wil zich minder gaan bezighouden
net het nemen van maatregelen om aan
e milieunormen te voldoen. Dat bete-
minder kontrole.
ent
?>l
Dr
pq
CO
Zo'n milieubesef bij ondernemers zou
nieuw zijn. Jarenlang werden door de
milieubeweging overtredingen van de
milieuwetgeving onder de publieke
aandacht gebracht en bedrijven aan de
kaak gesteld. Het uitroepen van Shell tot
de grootste verzuurder van Nederland
(zure-regenprobleem) heeft ertoe geleid
dat daar strengere maatregelen werden
opgelegd door de overheid. Belangrijke
Zeeuwse voorbeelden zijn de opgravin
gen van gedumpt chemisch afval op het
bedrijfsterrein van Hoechst en Péchi-
ney. Her en der verspreid ligt chemisch
afval in de omgeving van Dow Chemical
en we kennen verontreiniging met ar
seen in Zeeuws-Vlaanderen door NSM-
afval. De publiciteit daarover heeft zeker
enig milieubesef veroorzaakt.
Het milieubesef is ook aangewakkerd
door de milieu-aansprakelijkheid van de
ondernemingen. Het principe „de ver
vuiler betaalt" heeft meer invloed ge
kregen. Zo heeft de overheid in het ka
der van de bodemverontreiniging 25
bedrijven aansprakelijk gesteld voor de
door hen veroorzaakte bodemveront
reiniging. De strafrechtelijke vervolging
kit
van milieudelikten werd verzwaard en de O
meeste milieuwetten vallen onder de
werkingssfeer van de Wet Economische
Delicten. Op deze wijze kan een harde
aanpak doorwerken tot het voorkomen
van dit soort overtredingen.
De grote vraag blijft echter wat de on
dernemers meer aan het hart gaathet
milieu of de kostenbalans (meer of min
der winst). De milieubeweging ver
trouwt de milieubelangstelling van het
bedrijfsleven nog niet.
Als de vos de passie preekt, past de
boer op zijn kippenZelfs als de nieuwe
managers van dit ogenblik persoonlijk
méér milieubewust zijn dan hun voor
gangers.
De privatisering van het brongerichte
milieubeleid, door dit beleidsterrein in
handen te geven van belangenorganisa
ties, de industrie en de landbouw zelf, is
voor de milieubeweging een onverteer
bare zaak. Gelet op de vele teleurstel
lende ervaringen in het verleden, die ook
nu nog steeds worden opgedaan, is het
onbegrijpelijk dat de overheid haar
moeizaam opgebouwde milieubeleid
voor een belangrijk deel weer uit handen
wil geven.
De laatste jaren heeft zich bij de grote be
drijven een nieuw milieubewustzijn ont
wikkeld en vindt er een herbezinning
plaats op het milieu- en veiligheidsbe-
eid. Waar het vooral om gaat, is dat het
management er aktief in betrokken
wordt en een duidelijke taak en verant
woordelijkheid heeft. Dit zeggen althans
multinationalsBayer, Shell en AKZO.
Daarnaast lijkt het, dat de werkgevers
in Nederland een grotere mate van ver
antwoordelijkheid voor het miliebeleid
zijn gaan voelen. Zo bevat de brochure
uit 1986 van VNO en NCW (resp. Ver-
xmdvanNed. Ondernemingen en Ned.
Chr. Werkgeversverbond) met als titel
.Milieuzorg in bedrijven" voorstellen
om tot een betere aanpak van milieu
vraagstukken te komen. Er komt zelfs
een nieuw geluid uit de ondernemingen,
dat maatregelen met een nuttig effekt
voor het milieu, uitgevoerd dienen te
worden.
lOfi. Hebben noj
tt/v 9ooroUtLoa/xbuui<A^
Voor 0 I
