loedmerken en zeeweringen
Overstoven
Wisselend
'ie aan het strand denkt, denkt aan
innen, zwemmen, zandkastelen en
ogelijk aan het horen van de Duitse
al. Bijna onbekend is, dat vooral op
grens van strand en duin zich ook
veressante natuurverschijnselen
aordoen en dat er een zeer bijzon-
ere flora is te vinden,
ie duinen worden vaak geroemd om
an natuurschoon, maar dan gaat het
joral om de al eeuwen oude gedeelten
lan de duinen waar zich een kleurige en
varieerde begroeiing heeft ontwik-
eld. De buitenste delen van de duinen
erdienen echter evenzeer aandacht. En
ok zeedijken hebben onvermoede as-
ekten.
Zee en wind spelen hier de hoofdrol.
Iet begint met zeewieren en (helaas)
ok allerlei rommel die door golven op
trand, duin of dijk worden gedepo-
eerd. Elke strandbezoeker kent die
varte stroken wel. Vooral als dit spul
oog is opgeworpen, zal het blijven lig-
en. Bij het ontbinden daarvan komen
lierlei stoffen vrij, waaronder het nodige
utraat. Een klein aantal planten houdt
aarvan en verdraagt tevens het zout.
/Iet name spiesmelde en strandmelde,
;roen bloeiende planten, vestigen zich
oms massaal op een dergelijke strook
lie we vloedmerk noemen. Ook zien we
vaak de reukloze kamille staan.
Zeeraket
Zeewinde
Interessanter wordt het als het vloed
merk overstoven raakt met zand, wat
alleen gebeurt aan de voet van de duinen
of als er voor de dijk een strand ligt. Voor
een dergelijke situatie zijn veel meer
planten te vinden. De meeste komen
alleen in dit heel aparte en wisselvallige
milieu voor en zijn dus erg specialistisch.
In landen waar de kustlijn wordt ge
vormd door rotskusten ontbreken ze
veelal. Een belangrijk deel van deze plan-
tesoorten is mondiaal gezien dan ook
zeldzaam. De Nederlandse kust speelt
voor verschillende ervan een belangrijke
rol.
De zeeraket is een van de bekendste
planten. Deze tooit zich met licht lila of
witte bloemen. Hij neemt het niet zo
nauw met zijn standplaats en groeit ook
overal waar het zand nog stuift en wat
nitraten bevat. Bij vrijwel elke strand-
overgang staan er wel een paar van.
Een andere plant die al snel het over
stoven vloedmerk bezet, is het loog-
kruid, vanwege de stevige stekels verve
lend voor blote voeten. Ook deze plant is
regelmatig langs en op de Zeeuwse
stranden te vinden, maar een mooie
bloei moet men er niet van verwachten.
Zeldzamer is de zeepostelein, een ty
pische verschijning met de dicht opeen
gepakte en in een kruisvorm staande
blaadjes. De andere planten moeten elk
jaar opnieuw zien dat ze een plaatsje
krijgen, maar de zeepostelein overwin
tert gewoon. Daarom is deze op vaste
plaatsen elk jaar weer te zien, het mooist
in mei en juni als het bloeit. Een goede
kans bieden, behalve het originele over
stoven vloedmerk, ook sommige dijk-
glooiingen waar het graag basaltstenen
omringt.
Zonder meer de grootste attraktie van
dit aparte milieu is de gele hoornpapa
ver. Dit is een papaversoort met gele
bloemen en blauwgroene bladen. Een
schitterende plant, die langs de Neder
landse kust maar weinig voorkomt. Op
Schouwen komt hij elk jaar weer terug
en het lijkt wel in steeds grotere aan
tallen. Verder is hij in Zeeland niet te
vinden. Wat de gele hoornpapaver zo
zeldzaam maakt, is niet bekend. Waar
schijnlijk ligt het aan de zeestromingen
die voor verspreiding van de zaden moe
ten zorgen.
Ook andere pioniers van overstoven
vloedmerk zijn soms erg schaars. Het
moeilijke is, dat ze elk jaar weer ergens
anders en in sterk wisselende hoeveel-
O
O
Q
Zeekool
heden voorkomen. In 1985 groeiden
enkele tientallen exemplaren van de
strandbiet (de plant waaraan we onze
suikerbiet hebben te danken) op vloed
merken langs de Zeeuws-Vlaamse kust.
In 1986 haalde het aantal naar schatting
de tien nog niet. Met de gelobde melde
was het juist andersom. In 1984 zocht
13
