excellenties-
kringloop fosfaat
oe oplossing
Maatregelen
Was fosfaatvrij
12
getalbetreft alleen de wasmiddelen die in
Nederland zijn gebruikt. De fosfaat-aan
voer uit het buitenland via de grote rivie
ren is ook voor een belangrijk deel het
gevolg van wassen met fosfaat.
Zo bekeken is gemiddeld 35 tot 40%
van de fosfaat-ellende te danken aan
wasmiddelen. Indien in de EG fosfaatvrij
wordt gewassen, vermindert de fosfaat
belasting dus al met een derde. Worden
bovendien alle zuiveringsinstallaties uit
gerust met een derde trap, dan kan een
vermindering van bijna 80% worden ge
haald. We blijven dan namelijk nog zit
ten met zo'n 20% van de landbouw, die
door uitspoeling van niet gebruikte
(kunst)mest ruim 3 miljoen kg fosfaat in
het water brengt. De vraag is echter of
het hierbij zal blijven. De fosfatenwerk-
groep van het Ministerie van Milieu heeft
namelijk becijferd dat dat bedrag binnen
enkele jaren zal zijn opgelopen tot wel 8
miljoen.
De landbouwgrond heeft tot nu toe
heel wat fosfaat vastgehouden, maar
plaatselijk raakt die nu verzadigd met
fosfaat. Gevolg is dat op een gegeven
moment de emmer overloopt.
OR. H0ECH5T
Zo eenvoudig ligt het niet
Wie de problemen met de fosfaten wil
oplossen, zal met een brede aanpak
moeten komen. Met afvalwaterzuive
ring komen we tot een reduktie van ruim
tweederde, als de Duitsers en de Belgen
ook meedoen. Maar het is niet zeker dat
dit een werkelijke verbetering van de
waterkwaliteit oplevertde schattingen
lopen uiteen van 50 tot 90%.
Willen we zeker zijn van enig sukses,
dan horen dus ook andere maatregelen
erbijde wasmiddelen fosfaatvrij en
strengere normen voor de bemesting
van landbouwgronden.
Het vliegertje van Hoechst - alleen de
zuivering toepassen en het fosfaat in de
wasmiddelen laten zitten - gaat dus niet
op. Weliswaar lijkt een nieuwe zuive
ringsmethode (de zogenaamde korrel-
reaktor) veelbelovend, probleem is dat
deze reaktor pas over een jaar of vijf op
grote schaal toegepast kan worden.
TABEL 1
Top-10 van fosfaathoudende wasmiddelen
merk fosfaat
(als P)*
1. Klok Hagelwit5,0
2. Una Biologisch5,0 - 3,45
3. Hemax-o-matic 3,5-3,95
4. Wipp Express4,0-4,45
5. Hemax Bontwas, Albi Matic, Ariël, Biotex Groen,
Bonte Reus, Ziezo, Dash, Dixan, Witte Reus, Omo,
Sunil, Dobbelman^,5 - 4,95
6. All, Dato, Dreft 5,0-5,45
7. Robijn 5,5-5,95
8. Albi Fijn, Fleuril6,0-6,45
96,5-6,95
10. Biotex Blauw, Bont Kracht 7,0
*gekorrigeerd voor dosering
Een oudere en daardoor bekendere
zuivering werkt op chemische basis en is
al jaren bekend. Deze kan worden inge
zet wanneer dat nodig is - nu dus. Nadeel
hiervan is echter dat het fosfaat emit
komt in de vorm van slib, waarmee wei
nig anders te doen valt dan opslaan. Ge
zien de grote hoeveelheden waar het om
gaat, zitten we daarop niet te wachten.
Maar als we op fosfaatvrije wasmid
delen overgaan, ontstaat er beduidend
minder slib. Bovendien kan er dan een
bedrag van zo'n 30 miljoen op de extra
zuiveringskosten (ca. 20%) - waaraan we
allemaal moeten bijdragen - worden be
spaard. Een derde reden om zonder fos
faat te gaan wassen, is dat er ook nog
afvalwater ongezuiverd in meren en ri
vieren terechtkomt, bijna 10% van het
totaal. Dat wordt dan in ieder geval de
helft fosfaatarmer.
De Provinciale Raad voor het Milieu
heeft deze samenhang ook ingezien en is
met een evenwichtiger oordeel geko
men dan het eenzijdige „blijf af van
Hoechst", dat eerder te horen was. Na de
nodige diskussie bracht deze raad het
standpunt naar voren, dat fosfaatvrij
TABEL 2
enkele fosfaatloze wasmiddelen
merk
maken van wasmiddelen en verwijdering
van fosfaat uit afvalwater samen behoren
te gaan.
Iedereen kan gemakkelijk zelf iets aan de
oplossing van het fosfatenprobleem bij
dragen was fosfaatvrij. Er is keus genoeg
en voor de waskracht of de prijs hoeft u
het niet te laten. Mocht u nog twijfelen,
kijk dan eens in tabel 1 waar uw was
middel staat en kies er vervolgens één die
maar half zo veel fosfaat bevat.
Welke wasmiddelen geen fosfaat
meer bevatten en wat daarvoor in de
plaats is gekomen, staat in tabel 2. Dat
laatste is gedaan, omdat helaas ook de
vervangers niet allemaal zonder bezwaar
voor het milieu zijn. Zonder meer on
schuldig zijn soda, silikaten en dikarbo-
naten. Tegen zeoliet (een klei-achtige
stof) en polyacrylaten zijn ook weinig
bezwaren. Maar met name NTA is een
stof die uiteindelijk vervangen moet
worden door een betere. Wie dus echt
milieuvriendelijk wil wassen, kiest voor
een fosfaat- èn NTA-loos middel.
fosfaatvervangers
*op zeep-basis
Akwarein/ Sonnet
Senzo Groen
synthetisch (poeder)
Albi Fosfaatvrij
Klok C5
Tricel
Persil Groen
Hemax Fosfaatvrij
Driehoek wasbuiltjes
synthetisch (vloeibaar)
Sil, Vizir
soda, silicaten
NTA, zeoliet
NTA
NTA
NTA
NTA, zeoliet
polyacrylaat
zeoliet
soda,
dicarbonaten
