Neeltje Jans
wat is er veel
mogelijk
B
Natuur centraal op het eiland
Paul Hulzink
De krant staat er vol mee.
Het voormalige werkeiland nodigt uit tot
kreativiteitin eerste instantie
Louis van Gasteren met zijn
ambitieuze toeristisch-rekreatieve
plannen, nog onlangs het departement
voor Nijverheid en Handel
en uiteraard Natuurmonumenten
en de Stichting „Het Zeeuwse
Landschap" die in dit artikel
aan het woord zijn.
Kapers op de kust
Paul Hulzink is distriktsbeheerder van natuur
monumenten Zeeland.
ij het maken van voorstellen voor
de inrichting van Neeltje Jans hebben
we te maken met een aantal vast
staande gegevens. Een van de belang
rijkste gegevenheden op Neeltje Jans
is uiteraard het beleidsplan voor de
Oosterschelde. Hiermee dient reke
ning te worden gehouden bij de idee
vorming. Als dat niet gebeurt, ver
mindert dat de haalbaarheid van de
voorstellen. Het beleidsplan geeft aan
dat het centrale deel van Neeltje Jans
een natuurfunktie dient te krijgen.
Hiermee wordt rechtgedaan aan de
waarde van het natuurrijke kustmilieu
van Noordzee en Oosterschelde. In
het noordelijk deel dienen de rekrea-
tieve voorzieningen te worden gekon-
centreerd. Natuurmonumenten en
Het Zeeuwse Landschap hebben plan
nen gemaakt die overeenkomen met
wat in het beleidsplan is aangegeven.
Deze ideeën zijn in een brochure be
schreven en komen op het volgende
neer.
Zoals het eiland er nu bij ligt, zal er niet
snel een hoogwaardig natuurgebied
ontstaan. Een grootdeelvanhet eiland
is bijvoorbeeld bedekt met betonpla
ten, grind en slakken. Hier zal de na
tuur een handje geholpen moeten
worden. Door verwijdering van de bo
venlaag komt het eronderliggende
zand vrij. Het „zeeklimaat" zal voor
verstuiving zorgen, waardoor er een
duinlandschap ontstaat. De verstui
ving zal door middel van het plaatsen
van rietschermen gestuurd worden.
Helm en andere pioniers zullen het
duin verder vastleggen.
Aan de Noordzee-zijde van het
eiland kan een duingebied met een
slufter worden aangelegd. Het be
staande kunstmatige duin kan vergra
ven worden in de vorm van een duin
richel met een geul erdoor die eindigt
in een natte strandvlakte, welke alleen
bij zeer hoog water overstroomt.
Plantesoorten als Engels gras en lams
oor vinden daar hun plekje. Als broed-
vogels kunnen we er verwachten
scholekster, kluut en wellicht de
strandplevier.
Aan de Oosterscheldekust zijn
twee elementen gedacht. In de luwte
van de betonhaven zal een vogeleiland
voor sterns en plevieren worden aan
gelegd. Aan de andere zijde van de
betonhaven kan een zanddepot door
Noordzee/voordelta
Neeltje Jans, natuurproject
uitgraving worden afgewerkt als in
laag. Deze zal zeer vogelrijk zijn, te
meer daar de inlaag in de nabijheid van
de zandplaat Neeltje Jans ligt. Bij hoog
water zal het kunnen funktioneren als
hoogwatervluchtplaats. Er kan, kort
om, op Neeltje Jans een komplex van
typisch Zeeuwse natuurelementen
ontstaan waarvan de totale waarde
meer is dan de som van de afzonder
lijk delen. Dit geldt voor de natuur en
zeker ook voor de bezoekers die op
Neeltje Jans de verschillende natuur
elementen naast elkaar zullen kunnen
aantreffen.
In het plan zijn veel waarnemings
voorzieningen voor bezoekers opge
nomen, zoals observatiehutten, een
Oosterschelde
Het „zeeklimaat" zal voor verstuiving zorgen
uitkijkplatform en wandelpaden. Na
tuurmonumenten en de Stichting Het
Zeeuwse Landschap hebben het plan
op 9 december 1987 aangeboden aan
de voorzitter van de Projektgroep
Neeltje Jans, J. B. Ventevogel. Uit de
reakties van bestuurders en beleids
makers blijkt dat onze plannen inhou
delijk haalbaar zijn. Onze verwachting
is verder, dat het benodigde geld ver
kregen kan worden. Een spoedige in
richting is wenselijk, zodat de natuur
de haar benodigde tijd kan gebruiken
om zich ten volle te ontplooien.
Het is eerder al geschreven, iedere
plannenmaker moet zich aan de spel
regels houden. Dat betekentnatuur
in het centrale deel van het eiland en
intensieve rekreatievormen in het
noordelijk deel. Tevens is gesteld dat
verblijfsrekreatie uit den boze is. Het is
onwenselijk deze uitgangspunten om
wille van de haalbaarheid opzij te zet
ten. Komplexen van zomerwoningen
in het centrale deel van het eiland,
zoals onlangs voorgesteld, en hotels
dienen dan ook als niet realistisch te
worden beschouwd. A
