M
Produktieverlies
Hans Bannink
De gevolgen van een kernongeval
voor de landbouw en voedselvoorziening.
Dat was het onderwerp van gesprek
op de avond van 25 januari j.L in Hulst
welke was georganiseerd door de
Werkgroep Kernenergie
Zeeuws-Vlaanderen ten behoeve van
boeren, tuinders, vissers en andere
belangstellenden.
Inleidingen werden verzorgd door
Drs. H. Mol (ministerie van Landbouw en
Visserij) en Dr. L Reijnders (Stichting
Natuur en Milieu).
De ervaringen opgedaan met het
kernongeval in Tsjernobyl stonden daarbij
centraal.
Kernenergie
ramp voor onze export
omenteel is het Landbouw
Ekonomisch Instituut (LEI) in op
dracht van de regering bezig met het
beschrijven van de direkte en indirek-
te effekten van een kernongeval met
nieuw te bouwen kerncentrales in Ne
derland. Van het grootste belang is
daarbij uiteraard de hoeveelheid ra-
dioaktieve stoffen, die bij een groot
ongeval naar buiten kunnen komen.
Amerikaanse studies over bestaan
de kerncentrales, ook van toepassing
op die van Borssele en Doel, leiden tot
de konklusie dat bij een maximaal on
geval 10% van de reaktorkern kan vrij
komen. Bij het „beperkte" Tsjerno-
byl-ongeluk blijkt dit 3% te zijn ge
weest. Voor nieuw te bouwen kerncen
trales houdt de recente studie van
het Energie Centrum Nederland
(ECN) het erop dat maximaal 1% van
de kerninhoud de lucht ingaat. Door
extra veiligheidsvoorzieningen zou
deze forse inperking te bereiken zijn.
Uit bestaande westerse kerncen
trales met een vergelijkbare reaktor-
inhoud (bijvoorbeeld de grootste
Doel-centrale) zou bij een maximaal
ongeval 3 x Tsjernobyl kunnen vrij
komen. Voor nieuwe kerncentrales
zou dat 1/3 Tsjernobyl kunnen zijn.
Voor de direkte omgeving (20-40
km) van een kerncentrale zijn deze
verschillen niet zo groot, omdat de ra-
dioaktieve besmetting van grond en
water zelfs bij 1/3 Tsjernobyl al een
faktor 100 tot 1000 boven de toelaat
bare norm ligt. Het is logisch dat op
grotere afstanden van de onheilsplaats
de boeren, tuinders en vissers er erg
veel aan gelegen is om te weten of er
véél of weinig radioaktieve stoffen
vrijkomen en hoe de verspreiding er
van plaats vindt. Bekend is dat de scha
penhouders in Wales, op ongeveer
2000 km van Tsjernobyl nog steeds
problemen hebben met de gevolgen
van die kernramp.
Uit onderzoek van het ministerie van
Landbouw en Visserij naar de gevol
gen van de Tsjernobyl-ramp blijkt dat
een ernstig ongeluk met een kern
centrale, met zware verontreiniging in
Nederland, tot aanzienlijk produktie
verlies zal leiden. Dat is het gevolg van
het onbruikbaar worden van gewas
sen, vee, grond en water voor de voed
selvoorziening wegens te hoge kon]
centraties radioaktiviteit. De omvang]
van de schade zal sterk afhangen v. r
het tijdstip van zo'n reaktorongeva
(zomer of winter).
Tuinbouwgewassen van de open
grond zijn in het algemeen veel kwets
baarder dan akkerbouwgewassen!
Vooral bladgroenten en vruchten vanj
de koude grond, die binnen korte tijd!
na een ongeval worden aangeboden]
voor konsumptie. Ze moeten vernie-1
tigd worden en nieuwe teelt is onmo-l
gelijk in het gebied waar te hoge kon-
centraties worden gemeten.
Verlies van Nederlandse exportprodukten (in miljardJt
gulden).
Naar EGNaar Derde
Landen
Dierlijke produkten
(incl. zuivel)
Akkertouwprodukten
Tuinbouwprodukten
4,56
0,55
3,20
4,80
1,35
1,80
7,95
