D.
Wouter de Gaaij
De Schelde staat vooraanHelaas gaat
het om de koppositie op de lijst van
meest vervuilde rivieren die op de
Noordzee uitkomen. Het is de hoogste tijd
voor een gezamenlijk Schelde-aktieplan van
de landen langs de Schelde om de
vervuiling terug te dringen.
De milieuorganisaties doen een voorstel.
Lange tijd had de Rijn de twijfelachtige
status van meest vervuilde rivier in
Noord-West-Europa. Dat is niet langer
het geval. Dankzij het Rijn-aktieplan van de
gezamenlijke Rijnoeverstaten is de
hoeveelheid van 17 gevaarlijke stoffen
in twaalf jaar tijd tot ongeveer de helft
teruggebracht. Nog altijd teveel
maar toch een aanzienlijke verbetering.
Het Scheldewater is in dezelfde periode
nauwelijks schoner geworden.
Daarom bereiden de ZMF en het
Deltaoverieg een aktieplan voor,
ten behoeve van de Internationale Schelde
Werkgroep. Daarin werken de
Relgische en Nederlandse milieugroepen
samen.
Samen met het resultaat van de
handtekeningen aktie - waarover elders
in dit nummer meer - zal dit plan in mei
worden aangeboden aan de bevoegde
autoriteiten. Hier geven we alvast een
voorproefje.
Industrie
Eng
De Schelde is
nog niet proper
e Schelde ontspringt in het noord-
ranse heuvelland en mondt uit in het
Westerschelde-estuarium. Daartus-
en zijn tal van beken en rivieren op de
chelde uitgekomen, zodathalfBelgië
n de omgeving van het Franse Lille op
e Schelde afwateren. De steden en de
dustrie in het hele stroomgebied
aken dankbaar misbruik van het
ngsstromende water om er hun
roep in kwijt te raken. Hier wonen bij
lkaar meer dan acht miljoen mensen,
nno 1988 wordt nog maar 35% van
et huishoudelijk afvalwater gezui-
[verd.
Dit afvalwater bevat voornamelijk
organische stoffen. Die zijn weliswaar
niet giftig en goed afbreekbaar, maar
ze veroorzaken wel een verlaging van
het zuurstofgehalte. En dat betekent
onder andere dat vissen in ademnood
komen. Het water is zo vies, dat zelfs
officiële rapporten melding maken
van open riolen en stinkende beken.
Met de zuivering van rioolwater
loopt België ver achter op landen in
het Rijn-stroomgebied zoals Neder
land, Duitsland, Zwitserland. Daar zal
in 1990 praktisch geen rioolwater
meer ongezuiverd weg stromen. Ove
rigens wordt in Nederland de zoge
naamde „derde trap" in dit soort instal
laties - bedoeld om fosfaten te verwij
deren - al jaren „vergeten". Deze stag
natie lijkt pas in de komende jaren te
worden doorbroken.
A
lozing op de Schelde hij Monsanto
Gelukkig bieden de Belgische
programma's wel zicht op verbete
ring. Sinds 1981 is de Vlaamse Water
zuiveringsmaatschappij aktief en deze
toont een flinke dosis goede wil. Het
percentage van 35 is al heel wat als je
weet dat in 1971 nog maar 4,5% van
het rioolwater werd gezuiverd. Vol
gens ons moet het mogelijk zijn over
tien jaar praktisch 100% van dit afval
water te zuiveren en dan ook ongeveer
50% van de fosfaten te verwijderen.
De vooruitzichten zijn somberder
voor een andere groep stoffen, die wel
giftig en niet afbreekbaar zijnmikro-
verontreinigingen, zoals zware meta
len, PCB's enPAK's (teerstoffen). De
ze stoffen worden nog in onvoorstel
bare hoeveelheden in het water ge
dumpt. De grootste boosdoener is de
industrie, en met name de metaalindu
strie (Vilvoorde, Noord-Frankrijk),
kunstmestindustrie (de Kempen, Ka
naalzone Gent-Terneuzen) en de (pe-
tro) chemische industrie (Gent, Ant
werpen en het Sloegebied). Om er
maar een paar te noemen. Zowel in
Nederland als in België bestaan goede
wetten waarmee de overheid de be
drijven kan bewegen de lozing van
kwalijke stoffen te staken. In Neder
land gebeurt dat ook. Hier schakelen
de bedrijven de een na de ander over
op minder bezwaarlijke produktie-
technieken. Over het algemeen is de
situatie in België minder hoopgevend.
De vergunningvoorwaarden zijn er te
soepel, de bedrijven lappen de wet aan
hun laars en de kontrole laat nog veel
te wensen over.
Bijzonder zorgwekkend is de ontdek
king in de laatste jaren dat de mikro-
verontreinigingen niet alleen in het
water maar ook in de waterbodem
terecht komen. De laatste jaren is men
erachter gekomen dat ook de water
bodems in het Scheldebekkenhier en
daar zwaar verontreinigd zijn. Dat
komt doordat mikroverontreini-
gingen zich binden aan slibdeeltjes die
in het water zweven. Waar de snelheid
