Het openbaar vervoer in Zeeland
Vangnet
Riet Beukert-Rijk en Wouter de Gaaij
Het openbaar vervoer zou een goed
alternatief kunnen zijn voor de auto.
Dat geldt ook voor Zeeland, want de
Zeeuwse auto's zijn ook verantwoordelijk
voor de bekende problemen zoals lucht
vervuiling, zure regen, versnippering van het
landschap, onveiligheid en stank- en
lawaaioverlast. Dat valt hier niet zo op
omdat we niet te maken hebben met
stervende bossen en files.
Algemeen bestaat de overtuiging dat je
in Zeeland niet zonder auto kan omdat
het openbaar vervoer niets voorstelt.
Maar als er belangrijk meer geld
beschikbaar komt, dan moet goed
openbaar vervoer toch ook zijn weggelegd
voor de provincie met bijna de
grootste autodichtheid van het land
Trots
Kwaliteit
»r kwamen steeds meer mensen bij die
i over de busvloer....
Wachten op de gele golf
o.
p initiatief van Milieudefensie en
Wijs op Weg is het zgn. trendbreuk
scenario opgesteld (zie recensie
Wantij oktober 1988, nr. 4). Kon-
klusie van een uitgebreid onderzoek
was dat het technisch en ekonomisch
haalbaar is om de kapaciteit van het
openbaar vervoer twee-en-een-half
keer zo groot te maken. Zodoende
kan het autogebruik met 70% afne
men, waardoor een aantal algemeen
aanvaarde doelstellingen t.a.v. milieu
en energie worden gehaald. Het
trendbreukscenario geeft een beeld
van een verkeers- en vervoerssy
steem, dat op de regionale schaal zou
moeten worden uitgewerkt. Over
huidige situatie en de mogelijkheden
in de Zeeuwse regio hadden wij een
gesprek met ir Waterreus, chef ver
voer van N.V. Streekvervoer Zuid-
West-Nederland (ZWN).
De ZWN exploiteert in heel Zeeland
een basisnet, aangevuld met snelbus-
sen (met lange non-stop trajekten) en
buurtbussen. Waterreus„het basis-
net zorgt ervoor dat iedereen zich
vanuit bijna elke kern per bus kan
verplaatsen. Het streven is om overal
minstens een uurdienst te onderhou
den. Als er genoeg mensen met de bus
meewillen, kan de frekwentie worden
opgevoerd of kunnen de bussen ook
's avonds en op zondag regelmatig
rijden. Het rijk, dat het streekvervoer
zwaar subsidieert, dwingt ons om on
rendabele lijnen op te heffen. Dat lot
treft volgend jaar verschillende dien
sten op Zuid-Beveland".
Het gevolg is dan, zo denken wij, dat
het openbaar vervoer zo weinig be-
trouwbaar wordt dat veel mensen lie
ver aan de gewoonte vasthouden om
de auto te pakken. En de niet-automo-
bilisten moeten maar improviseren of
thuisblijven. Zo blijft de bus niet meer
dan een vangnet voor mensen die om
dat voor reden dan ook niet over een
auto kunnen beschikken. Hoewel het
hem ook spijt, kan Waterreus dit niet
ontkennen.
In het trendscenario staat een snelbus-
lijn getekend tussen Goes en Rotter
dam. Zou deze lijn kunnen worden
gerealiseerd „Die is er al sinds 1980",
kan Waterreus melden, „en hij loopt
naar wéns". De ZWN heeft plannen
voor een snelbusdienst tussen Hulst
en Terneuzen en misschien komen er
ook zulk soort diensten tussen Hulst
en Antwerpen en tussen Gent en Ter-
neuzen. Snelbussen vormen een aan
trekkelijk alternatief voor het woon-
werk verkeer. „Op de Zuidhollandse
eilanden wonen veel mensen met een
zelfde bestemming. Voor hen is het
aantrekkelijk om de bus te pakken die
aansluit op het stadsvervoer in Rot
terdam en de metro. Door de
Heyenoord-tunnel gaan op elke 5000
autopassagiers 3000 buspassagiers".
En op dit feit is Waterreus merkbaar
trots. In Zeeland gaat het echter om
veel sterk verspreide verplaatsingen
die moeilijk te kanaliseren zijn.
Sommige kernen zijn zo klein dat het
niet haalbaar is om deze in het basisnet
op te nemen. Hier kan de buurtbus
uitkomstbieden. Op Duiveland rijden
buurtbusjes rond, die worden be
stuurd door vrijwilligers, en dat gaat
redelijk goed.
Om het openbaar vervoer meer te la
ten zijn dan een vangnet kan het auto
gebruik op allerlei manieren worden
ontmoedigd. Filevorming en hogere
brandstofprijzen werken daar aardig
aan mee. Maar de mensen stappen pas
over op het openbaar vervoer als het
echt veel meer te bieden heeft. De
kwaliteit moet flink omhoog. En waar
die kwaliteit een zeker nivo heeft moe
ten de mensen door promotie ver
trouwd worden gemaakt met bus en
trein.
Waar moet je aan denken als je de
kwaliteit wilt verhogen
Waterreus noemt een paar voor
beelden die aantonen dat de ZWN
hier ook mee bezig is. „Volgend jaar
worden nieuwe en veel komfortab eler
bussen in gebruik genomen. We pro
beren in overleg met de wegbeheer-
der gedaan te krijgen dat er goed be
schutte haltes zijn. Er worden proeven
gedaan met beïnvloeding van ver
keerslichten, zodat de bus vlotter door
de steden rijdt dan de auto. Gepro
beerd wordt om overal goede aanslui
tingen op andere diensten van ZWN
en van de NS te krijgen. In Zeeuws-
IfewSS
Vlaanderen is het gelukt om de aan
vangstijden van een paar scholen af te
stemmen op onze dienstregeling". Op
onze vraag waarom nog niet alle bus
sen bergruimte voor kinderwagens
