Henk Casteleijns en Henk Mosterdijk Als gevolg van landinrichtingswerken en modernisering van de landbouw zijn er kreken verdwenen, zijn oevers opgehoogd en veel omliggende Het waterpeil werd verlaagd en de waterkwaliteit ging achteruit. Deze en andere bedreigingen maken dat de Zeeuwsvlaamse kreken er ecologisch gezien in vergelijking met 25 jaar geleden niet best voorstaan. Bedreiging door landbouw Kreken in Zeeuws-Vlaanderen ernstig bedreigd I n tegenstelling tot de rest van Zee land zijn er in Zeeuws-Vlaanderen nogal wat kreken met zoet water. Deze kreken bevinden zich in de dek- zandgebieden en vormen een geheel met het krekengebied van Vlaande ren. De meeste kreken in Zeeuws- Vlaanderenzijnechtermeerof minder brak. Hierdoor, maar vooral omdat het zoutgehalte erg wisselt, is het aan tal soorten waterplanten beperkt. Het meest karakteristiek zijn de soorten die voorkomen in het matig voedsel- Kreek Groot Eiland als woudaapje, snor, visdief, zomer- taling en kemphaan zijn zelfs geheel of nagenoeg geheel verdwenen. Het aantal overwinteraars is eveneens veel kleiner geworden. Vroeger kon men langs heel wat kreken groepen van honderden overwinterende winterta lingen en smienten waarnemen. Te genwoordig zij dergelijke plaatsen op een enkele na verdwenen. Kreken worden de laatste tijd het meest bedreigd door de moderne be drijfsvoering in de landbouw. Ze lig gen vaak als „eilanden" in het akker land en worden sterk door activiteiten op of ten gunste van het akkerland beïnvloeduitspoeling van meststof fen en bestrijdingsmiddelen, ontwate ring en omzetting van oeverlanden in akkerland. Graslanden rondom kre ken zijn op zichzelf al waardevol en dienen bovendien als bufferzones. De beïnvloeding van de kreken door het omringende akkerland wordt minder als er meer grasland rondom de kre ken ligt. Omdat kleine percelen gras rijke én matig brakke milieu. Voor beelden hiervan zijn de Kleine Kreek te Clinge, het oostelijk deel van de Axelse Kreek en de Guil. In dit soort kreken zijn bijvoorbeeld diverse kroos-soorten en fonteinkruiden te vinden. Ook karakteristiek voor de Zeeuwsvlaamse kreken is de oeverve getatie. Op plaatsen die extensief be graasd worden, ontstaan fraaie over gangen van zoet naar zout en van nat naar droog. Daarin komen allerlei in teressante planten voor, zie de figuur. Op niet begraasde vochtige plaat sen groeit vooral riet. Floristisch ge zien zijn die minder gevarieerd, maar voor de vogels zijn ze des te belang rijker. Zo kunnen er allerlei soorten broeden, afhankelijk van de breedte van de rietkraag. Buiten het broedsei- zoen zijn vooral de grotere rietvelden in trek als slaapplaats of voor overwin teraars. Op het water en de oevers van de kreken fourageren 's winters tal van eenden en andere watervogels. De laatste 25 jaar is het aantal broedvogels in de kreken door bio toopverlies sterk afgenomen. Soorten Broedvogels in de Zeeuws-Vlaamse kreken bouwland kuifeend, slobeend tureluur, grutto, scholekster, kievit lAjuiSuwAMJUKuhWf Mt-PMdnid&v Al* grasland fuutmeerkoet rietgors, kleine karekiet kleine plevier kluut slikstrandje kreek smalle rietkraag blauwborst, riet zanger waterhoen bredere rietkraag waterralbruine' kiekendief ll/IWUi rietveld

Tijdschriftenbank Zeeland

Wantij | 1989 | | pagina 15