Schrobben
Tri-fenyltin
Einde aan gebruik van tri-organotin
Jan Anne Annema is medewerker bij de af
deling stoffen en schone technologie van de
Stichting Natuur en Milieu. In 1988 is er van
zijn hand een rapport verschenen onder de titel
Milieuaspekten van organotin. Dit rapport is te
bestellen bij MilieuBoek, tel.020-244989.
VGRKoop VAN
"DfeRVRlENDEkjK Cj£ pRo DUCEERt)"
vAmvsvUts r
poRTlES VAN 2.0 Kj
In de jachthavens liggen veel boten
zij-aan-zij tri-butyltin af te geven.
Om verdere aantasting van de water
fauna te voorkomen is het nodig dat
een verbod van tri-organotin in aan
groeiwerende verven voor de plezier-
vaarten zo snel mogelijk wordt inge
voerd. De Rijksoverheid heeft geluk
kig plannen in die richting, zoals blijkt
uithet milieuprogramma 1989-1992
„Het gebruik van organotinverbin
dingen (in aangroeiwerende scheeps
verf) zal conform een ontwerp-richt-
lijn van de EG worden beperkt tot toe
passing op schepen met een lengte van
25 meter of meer". Helaas zullen
maatregelen naar schatting pas in de
loop van 1991 inwerking treden. Een
eerste aanzet zal daarom van de water
sporter zelf moeten komen. De hui
dige alternatieve aangroeiwerende
verven, zoals koperhoudende, zijn
ook slecht voor het milieu.
Milieuvriendelijke verven zijn vol
op in ontwikkeling maar nog niet op
de markt verkrijgbaar. Een jaarlijkse
borstel- en schrobbeurt van de romp
van de boot in plaats van het smeren
met aangroeiwerende verven is op dit
moment dan ook de beste maatregel
om het Zeeuwse waterleven te be
schermen.
Ook tri-fenyltin, een aan tri-butyltin
verwante stof, is op verschillende
plekken in Zeeland aangetroffen.
Eveneens een zeer giftig goedje voor
waterdieren, dat matig tot slecht af
breekt in het milieu. Het water van de
Westerschelde bleek na onderzoek
verontreinigd met tri-fenyltin. In mos
selen uit dit Zeeuwse estuarium en
oesters uit de Grevelingen is de stof
ook gevonden.
De bemonstering van de Wester
schelde vond plaats in de buurt van de
enige producent van organotins in
NederlandM&T Chemicals te Vlis-
singen. Een klein gedeelte van de pro-
duktie lekt blijkbaar in de Wester
schelde. Dit geldt trouwens niet alleen
voor tri-fenyltin maar ook voor tri-
butyltin.
Een andere verontreinigingsbron
is de schimmelbestrijding in de aard
appelteelt. Zeeuwse aardappeltelers
gebruiken veel tri-fenyltin om de
schimmelziekte phytophtera te lijf te
gaan. Vooral door het ruim spuiten
treedt waterverontreiniging op.
De Rijksoverheid heeft zoals eerder
gezegd plannen om het gebruik van
aangroeiwerende verven op basis van
organotin te beperken. Het nemen
van maatregelen gaat wel uiterst lang
zaam. In Frankrijk zijn direkt maat
regelen getroffen toen er problemen
in de oesterteelt werden gesignaleerd.
Al sinds 1982 is het daar verboden om
voor jachten kleiner dan 25 meter or
ganotin bevattende verf te gebruiken.
Tot 1991 zullen de maatregelen in Ne
derland van anderen moeten komen.
Watersporters kunnen schrobben
in plaats van verven om zo een direkte
bijdrage aan een schoner milieu te le
veren. En wat aardappeleters betreft
er zijn aardappelrassen te koop die
bestand zijn tegen phytophtera (bij
voorbeeld Irene, Santée, Eba, Pimper
nel, Hertha en Kondor). Door deze te
kopen wordt de teelt van dergelijke
rassen bevorderd en hoeven boeren
minder te spuiten met tri-fenyltin. De
behoefte aan organotins zal zo afne
men waardoor M&T Chemicals ge
dwongen wordt uit te zien naar de pro-
duktie van andere - en dan milieuvrien
delijkere - chemicaliën. Zeeuwse pur
perslakken en oesters juichen derge
lijke ontwikkelingen vast van harte
toe.
(Advertentie)
a/? N D oitoé