Aktief beheer Driehoeksmosselen Zuidkant Zoommeer en begroeide oever digd. Brasem is slechts beperkt aanwe zig. Bot vormt de nagedachtenis aan het vroeger zoute milieu. Omdat bra sem nog nagenoeg afwezig is, ligt er nog geen grote druk op het dierlijke plankton. De dichtheden van het dierlijk plankton zijn dan ook zeer hoog. Hierdoor kan de begrazing van algen maximaal zijn, waardoor de algenbio- massa laag blijft. Het water is bijgevolg helder. Deze situatie kan binnen een aan tal jaren veranderen. Snoekbaars en baars alleen zijn niet in staat de brasem langdurig onder de duim te houden. Snoek kan dat wel. Hiervoor is het echter nodig dat grote delen van het ondiepe water bedekt zijn met water planten, wat bij uitstek het leefgebied van de snoek is. En dit is vooralsnog slechts heel beperkt het geval. Het gevaar is dus levensgroot aanwezig dat het Volkerak-Zoommeer op den duur zal verbrasemen. En een verbrasemd meer laat zich slechts met moeite weer terugbrengen in de gewenste situatie. Dit komt omdat brasem door opwoe- ling van de bodem fosfaat in het water brengt en het water vertroebelt. Hier- doorwordtdealgengroeibevorderten de waterplantenontwikkeling ver stoord. Voor alles is het noodzakelijk dat de fosfaatbelasting vanuit het Hollands Diep en de Brabantse rivieren fors wordt verminderden wel met een factor 2 tot 4. Hiervoor zijn verder gaande saneringen in het afwaterings- gebied van het Volkerak en Zoom meer noodzakelijk dan nu is gepland. Rijkswaterstaat zal er bij de betrokken provincies op aandringen de gewenste fosfaatreducties te realiseren. Deze reductie zal echter tijd kos ten. In deze tijd moet worden voor komen, dat het meer verbrasemt en dat daarmee de effecten van de fosfaat reductie teniet gedaan worden. Hier voor is aktief ingrijpen in de ontwikke lingen noodzakelijk. Allereerst in de inrichting van het gebied. Er moeten voldoende ondiepe, luw gelegen wa terpartijen aanwezig zijn om als water plantenrijk paaigebied voor snoek te kunnen fungeren. In een aantal geval len is uitbreiding en instandhouding van luwe, ondiepe gebieden met re latief eenvoudige ingrepen mogelijk. Deze natuurbouw is te realiseren door de aanleg van vooroeververdedigin- gen en het scheppen van nieuwe on diepe gebieden. Met de aanleg van (voor)oeverver- dedigingen is inmiddels reeds een be- gingemaakt. Vanwege de hoge kosten is de totale aanleg over acht jaar uitge smeerd. Daarnaast moet de water plantontwikkeling worden gestimu leerd door de introductie van onder gedoken waterplanten zoals krans- wieren, sterrekroos en waterranonkel. In de bodem van het Zoommeer zijn immers geen zaden aanwezig en de im port van waterplanten vanuit andere gebieden verloopt slechts langzaam. En, mocht de visstand zich te snel ontwikkelen in een ongewenste rich ting, kan uitzet van roofvis of weg- vangst van witvis noodzakelijk blijken te zijn, zoals bijvoorbeeld nu in de provincie Utrecht plaatsvindt. Om een' dergelijk gericht vis- standsbeheer mogelijk te maken is het noodzakelijk dat het visrecht voorals nog niet wordt verhuurd aan de sport en beroepsvisserij, maar bij de Staat blijft berusten. Directie Visserijen is bereid gevonden hieraan mee te wer ken. Als laatste aktief biologische beheers maatregel moet het stimuleren van driehoeksmosselen genoemd wor den. Driehoeksmosselen zijn bodem- bewonende zoetwatermosselen die net als het dierlijk plankton een grote graasdruk op de algen kunnen leggen. Door het uitstrooien van schelpen worden de aanhechtingsmogelijkhe den op de bodem voor dit diertje sterk vergroot, wat directe gevolgen heeft voor de dichtheden driehoeksmosse len. Gezien de omvang van het meer is aktief beheer geen geringe opgave, maar het Zoommeer is het waard. De Oosterschelde is onvervangbaar. Het Volkerak-Zoommeer heeft ech ter zijn eigen ontwikkelingsmogelijk heden tot de ontwikkeling van een produktief, waterplantenrijk meer met een gevarieerde, rijke visstand en met watervogels die hiervan profite ren. 4 Wouter ledema is werkzaam bij Rijkswater staat, directie Zeeland op de Afdeling Voorbe reiding Integraal Waterbeheer. Westkant Zoommeer

Tijdschriftenbank Zeeland

Wantij | 1989 | | pagina 16