Natuurbeleidsplan
geen toekomst voor de natuur
Thijs Kramer
ïïailer helling
Gert-Jan Buth is bioloog, sekretaris van de
ZMF en aktief in verschillende natuur- en
milieuverenigingen in Zeeland.
Natuur- en landschapsbehoud skoren niet hoog
op de prioriteitenlijst van de politici. In de
schaduw van het Milieubeleidsplan presenteer
de minister Braks zijn Natuurbeleidsplan
(NBP). Evenals in het vorig jaar vastgestelde
provinciale natuurbeleidsplan wordt in het
NBP erkend, dat het met de natuur bergaf
waarts blijft gaan.
Als het op beleid en geld aankomt blijft de
parallel tussen NBP en provinciaal natuurbe
leid opgaan.
Het NBP is onvoldoende om de teloorgang van
natuur en landschap tot staan te brengen. En
dat terwijl het publiek meer dan ooit de verloe
dering van het landschap aan het hart gaat.
NBP
Kritiek
In het verlengde van de voorgestelde
rustmaatregelen voor de Roggenplaat,
zou tevens een beleidsmatige misser
uit het recente verleden gekorrigeerd
dienen te worden. Het gaat dan om het
reguleren van het uitstralingseffekt
van de trailerhelling in de Schelphoek
op Schouwen-Duiveland. Hetzij door
deze trailerhelling periodiek te sluiten,
hetzij door de havenmonding voor
boten af te sluiten. Enkele jaren gele
den is in de schelphoek, nagenoeg op
steenworpsafstand van de Roggen-
plaat, een trailerhelling aangelegd,
gefinancieerd door rekreatie-minister
Braks. Vanuit de Schelphoek wordt
thans frequent op en bij de Roggen-
plaat gerekreëerd. Nu stelt natuur-
minister Braks voor om het
Roggenplaatsgebied voor rekreatie af
te sluiten. In een dergelijke kat-op-
het-spek-binden-situatie zal het suc
cesvol tot ontwikkeling komen van
een rustgebied-Roggenplaat weinig
kans van slagen hebben. Er zullen
daarom maatregelen in de Schelphoek
getroffen moeten worden.
Een eveneens noodzakelijke be
leidsmaatregel om de rustgebieden
echt tot ontwikkeling te laten komen
is een drastische bijstelling door visse
rij-minister Braks van de richtlijnen
voor de kokkelvisserij. Zo zijn er al
vanaf juli van dit jaar bijna dagelijks
tientallen handkokkelvissers verspreid
over de Roggenplaat aktief. Niet
alleen worden hierdoor ontwikkelings
kansen voor zeehonden in de kiem
gesmoord, ook de vogelfunktie van
deze plaat wordt hierdoor in sterke
mate beïnvloed. Het aantal uitgegeven
vergunningen voor handkokkelvissers
zou sterk teruggebracht moeten wor
den, terwijl strakke, op natuurbelan-
gen afgestelde regels voor spitlokaties
en spitperioden ingesteld dienen te
worden. Dit laatste geldt evenzeer
voor de mechanische kokkelvisserij
die de laatste jaren een zeer ingrijpen
de invloed op de bodemfauna van de
platen uitoefent. Het is hoog tijd om
ook voor dit punt de hiërarchie van
funkties zoals vastgelegd in het
Beleidsplan Oosterschelde, namelijk
één natuur en twee visserij, daadwer
kelijk ten uitvoer te brengen. M
Nederland telt Internationaal mee
op natuurgebied. Vooral de waterrijke
gebieden en de duinen gooien hoge
ogen. Maar het gaat niet goed met
natuur en landschap. Natuurgebieden
verdwijnen, worden opgeofferd aan
wegenaanleg, woningbouw of indus
trie. Het landschap verschraalt en de
gevolgen van de slechte milieuom
standigheden zijn ook in de natuur
merkbaar, zoals de bossen die aange
tast worden door de zure regen en de
zeehonden die sterven als gevolg van
de waterverontreiniging. De Stichting
Natuur- en Milieu heeft de toestand
van de natuur in kaart gebracht. Daar
uit bleek dat in Nederland meer dan
50% van de vissen, amfibieën, dag
vlinders en paddestoelen fors zijn ach
teruit gegaan. Voor zoogdieren is dat
percentage 49, voor hogere planten
34-54 en (broed)vogels 26.
De hoogste tijd dus voor een krachtda
diger natuurbeleid. Het NBP wil zich
vooral richten op een samenhangend
netwerk van in (inter)nationaal
opzicht belangrijke, duurzaam te
behouden ekosystemen. Het netwerk
bestaat uit kerngebieden (inklusief
natuurontwikkelingsgebieden), ver
bindingszones en een groene doorade
ring van het overig landelijk gebied.
Deze ekologische hoofdstruktuur is
weergegeven op een kaart.
Het rijk zal haar inspanning vooral
richten op deze ekologische hoofd
struktuur. Er wordt zorg gedragen
voor het afronden van aankopen van
natuurgebieden in de kerngebieden.
De relatienota zal vrijwel uitsluitend
worden ingezet binnen de ekologische
hoofdstruktuur. Daarvoor kan de twee
de 100.000 ha worden ingezet. Voor
de feitelijke realisering van natuuront
wikkeling wordt vooral gedacht aan
deelprojekten in het kader van de
landinrichting. Daarnaast zullen zelf
standige natuurontwikkelingsprojek-
ten worden uitgevoerd door het Rijk.
Hoofdpunt van kritiek is dat de voor
gestane maatregelen de teloorgang
van de natuur en het landschap in
Nederland niet kan voorkomen. Op
zich is het terecht dat er een keuze
gemaakt wordt voor het veiligstellen
van de belangrijkste natuurwaarden in
de ekologische hoofdstruktuur. Je kan
niet alles overal en altijd. Maar op
geen enkele manier wordt aangegeven
wie en op welke manier verantwoor
delijk is voor de natuur en het land
schap buiten die hoofdstruktuur. Met
name het provinciebestuur zal zich
moeten bezinnen op dit nieuwe
beleidsvoornemen. Maar betwijfeld
kan worden of met de voorgestane
middelen de hoofdstruktuur gereali
seerd wordt.
Natuurlijke ontwikkeling Haringvliet