n Zeeland
Piet Korstanje is de enige biologisch dynamische fruitteler in Zeeland. Zijn boerderij
staat op een mooie, rustige plek net even buiten Goes. Op zijn bedrijf van zo'n 13
ha teelt hij vooral appels en wat peren. Hij heeft het bedrijf overgenomen van zijn
ouders. Nadat hij eerst twee jaar gangbaar geteeld heeft, is hij overgestapt op de
biologisch dynamische teeltwijze. Hij teelt nu onder het keurmerk, Demeter. Piet
vertelt over zijn ervaringen.
Piet Korstanje
Problemen
Veel haidwerk
Afzet
e belangrijkste reden dat Piet zijn
bedrijf omschakelde, was dat hij af
wilde van de enorme hoeveelheden
bestrijdingsmiddelen die in de gang
bare landbouw en met name in de
fruitteelt gebruikt worden. "Ik vond
het vreemd dat je een gifmasker op
moest om chemische middelen te
spuiten terwijl je in de natuur bezig
bent. Even later ben je weer in dezelf
de boomgaard bezig en kom je heel
dicht in kontakt met het gewas. Dat
kan toch niet goed zijn."
Een andere reden die hij noemt, is dat
hij de gangbare landbouw erg mate
rialistisch vindt. "De gangbare land
bouw is vooral gericht op veel produ
ceren en let niet op de gevolgen voor
natuur en milieu en op de arbeidsom-
De belangrijkste verschillen tussen de gangbare en biologische
land- en tuinbouw
Gangbare landbouw
- sterk gespecialiseerde bedrijven
- bio-industrie
- hoog gebruik van kunstmest en van
natuurlijke mest
- veel krachtvoer
- toepassing van chemische
middelen om ziekten te voor
komen en te bestrijden
- intensief gebruik van landbouw
machines; weinig handarbeid
- gebruikt veel energie
- goedkope produkten
- hoge opbrengst in kilo's
per hektare
- overproduktie
- afzet via de gewone winkels
Biologische landbouw
- veelzijdige bedrijven
- geen bio-industrie
- zoveel mogelijk gebruik van alleen
natuurlijke mest en kompost
- weinig krachtvoer
- toepassing van uitgekiende gewas
keuze, wisselteelt en onschadelijke
natuurlijke middelen om ziekten te
voorkomen en te bestrijden
- minder gebruik van landbouw
machines; meer handarbeid
- gebruikt weinig energie
- iets duurdere produkten
- lagere opbrengst in kilo's
per hektare
- produktie wordt afgestemd op de
vraag van de konsument
- afzet meestal via de natuur
voedingswinkels
standigheden van de boer. Je kan wel
wat aanpassingen doen in de gangbare
landbouw, maar wezenlijk verandert
er niets." De biologisch dynamische
(b.d.) landbouw was voor hem het
meest serieuze alternatief. "B.d.-
landbouw is een heel andere manier
van produceren. Er zit een duidelijk
andere visie achter."
De omschakeling ging niet vanzelf.
Piet stuitte op een aantal problemen.
"Een probleem was bijvoorbeeld dat
de grond niet was gewend zelf voe
dingsstoffen te leveren, doordat er ja
ren kunstmest op was aangebracht.
De grond moest weer levend gemaakt
worden." Door organische mest is de
grond weer geaktiveerd. "Dat levend
maken van de bodem heeft wel een
jaar of zeven gekost."
Een ander probleem waar Piet tegen
aan liep, was dat hij geen (of zo weinig
mogelijk) bestrijdingsmiddelen wil
gebruiken. Bij de ontwikkeling van
appelrassen is de laatste 40 jaar vooral
gekeken naar de smaak en de op
brengst in kilogrammen, er is niet ge
keken naar de gevoeligheid voor ziek
ten en plagen. Integendeel, in de
gangbare landbouw zijn vooral die
rassen opgekomen waar "goede"
spuitmiddelen voor bestaan. "Wij
moeten dus op zoek naar rassen die
niet zo gevoelig zijn voor ziekten en
plagen."
De b.d.-landbouw is in zijn totaliteit
arbeidsintensiever
landbouw. Het snoeien en het pluk
ken vraagt niet meer arbeid, maar wel
het uitdunnen. "In de gangbare land
bouw gebeurt dat met chemische
middelen, wij doen dat met de hand."
Ook het bestrijden van onkruid
vraagt meer werk. "In de gangbare
wordt gespoten tegen onkruid, wij
hebben daar speciale brandappara-
tuur voor. Dit afbranden kost veel
meer tijd."
Een ander belangrijk verschil met de
gangbare landbouw is dat bij de b.d.-
landbouw de produktie, het aantal ki
lo's per ha, wat lager ligt. "Onze ap
pels zijn wat kleiner, wat steviger of
zo gezegd minder waterig. Wij heb
ben een groter percentage uitval en
ons risiko is hoger. Met dat alles ko
men we een stuk duurder uit. De prijs
die we als boer ontvangen moet dus
hoger liggen dan in de gangbare land
bouw."
Dit betekende dan ook dat, toen Piet
er over zat te denken om over te scha
kelen, hij op zoek moest naar een
