Soepele stralingsnormen
Kerncentrale Borsele
Alarmering
van Walcheren zit bij een ramp in de
kerncentrale Borssele dus als een rat
in de val.
Om te kunnen beslissen over het al
dan niet treffen van maatregelen na
een kernongeval heeft men normen
nodig. Dit zijn de zogenaamde inter-
ventienivo's. De maximaal toegestane
stralingsbelasting voor een mens is
geregeld in het Besluit Stralenbe-
scherming Kernenergiewet. Deze
gaat nog uit van 5 milli-Sievert (mSv)
per jaar, mits de gemiddelde belasting
over het hele leven beneden 1 mSv
per jaar blijft. Bij ongevallen gelden
de normen van het Besluit merkwaar
dig genoeg niet meer. Dan worden
veel soepeler normen gehanteerd. Dat
is niet acceptabel.
De norm voor de maximaal aanvaard
bare dosis uit het Besluit Stralenbe-
scherming is zwaar omstreden. On
langs is bekend geworden dat de Ne
derlandse regering op 16 maart jl.
heeft besloten om de norm met een
faktor 2,5 te verlagen. Dit terwijl de
Amerikaanse National Research
Council op grond van herberekenin
gen en nieuwe gegevens al in decem
ber '89 heeft vaststeld dat de gevolgen
van lage stralingsdosis met een faktor
4 tot 5 zijn onderschat.
Daarbij valt op te merken dat bij het
opstellen van normen met de meest
gevoelige groep personen rekening
moet worden gehouden. In de samen
leving bestaan grote verschillen in ge
voeligheid voor straling. Vrouwen
zijn IV2 keer gevoeliger voor straling
dan mannen, waarop de huidige norm
is gebaseerd. Aanscherping met een
faktor 6 tot 7 is noodzakelijk. Derhal
ve zou er van een maximaal toelaatba
re dosis van 0,15 mSvm per jaar moe
ten worden uitgegaan.
Dat zal aanzienlijke gevolgen hebben
voor de te nemen maatregelen. Zelfs
al gaat men uit van de 3% lozing die
in het Rampenplan wordt veronder
steld (en die onderschat is), dan nog
zal het gebied waarin men moet
schuilen en jodiumpillen moet slik
ken zich sterk uitbreiden. Tot op een
afstand van zeker 90 km zullen men
sen moeten schuilen. Bij windrichting
tussen zuid en west bevinden zich in
dit gebied de steden Breda, Dor
drecht, Rotterdam, Delft en Den
Haag. In het gebied tot 55 km rond
om de kerncentrale Borssele zullen
jodiumpillen moeten worden geslikt.
De konklusie is dan ook dat de om
vang van het gebied waar maatregelen
voorbereid worden, veel te beperkt is.
In het Rampenplan komen de alarme
ring en de maatregelen die getroffen
moeten worden aan bod. Er wordt
alarm geslagen als er een melding
komt van de kerncentrale dat er een
lozing van radioaktieve stoffen
dreigt. Sirenes worden gebruikt om
de bevolking erop te wijzen dat er op
radio of televisie een mededeling
wordt uitgezonden. De betekenis van
het signaal is: "Ga naar binnen. Sluit
deuren en ramen. Zet de radio aan op
radio 1 of de regionale zender. Telefo
neer niet." Daarna kunnen maatrege
len worden genomen als evakuatie,
verstrekken van jodiumpillen en
schuilen. Bij de hier beschreven gang
van zaken kunnen een aantal kantte
keningen worden geplaatst.
Allereerst is het de vraag of een mel
ding van een ongeluk snel wordt
doorgegeven. Immers, de exploitant
van de kerncentrale zal aan het begin
van een storing moeten inschatten
hoe ernstig het zal worden. Omdat
de PZEM zal willen voorkomen dat
onnodige maatregelen worden geno
men, is het niet onwaarschijnlijk dat
te lang wordt geaarzeld.
Op de tweede plaats kost het tijd
voordat maatregelen worden geno
men. Als er een ernstige situatie dreigt
op te treden, moeten eerst de autori
teiten worden gewaarschuwd. Zij
moeten vervolgens besluiten over de
te nemen maatregelen. In het snelste
geval, wat zeer onwaarschijnlijk is,
wordt het ongeval meteen gemeld en
wordt direkt gehandeld. Het duurt
dan nog twee uur tot de bevolking
gereed is voor evakuatie. Volgens het
rampenplan begint al twee uur na het
referentie-ongeval de lozing van
radioaktieve stoffen. Preventieve eva
kuatie, dus evakuatie voordat de wolk
