Kernenergie: geen duurzaam
toekomstperspektief
N
Ronald Lutz
Vier jaar na "Tsjernobyl" komt
uitbreiding van kernenergie weer
langzaam maar zeker in de aandacht.
Zeeland wordt daar direkt bij
betrokken, in de vorm van een
atoomeiland voor de Zeeuwse kust of
uitbreiding van Borssele.
Bij gebrek aan een serieus alternatief
zou kernenergie nodig zijn. De nadelen
van kernenergie blijven echter groot en
een goedkoop en milieuvriendelijk
alternatief is er wel. Veel is afhankelijk
van juiste beleidskeuzes.
Veiligheid en radioaktief afval
Voorraden uranium
Borsele augustus '90, kerncentrale en molens
De nieuwste plannen: een atoomeiland
voor de Zeeuwse kust
Invloed van
radioaktieve straling
la een luwte is kernenergie weer
een beetje terug in de diskussie. Het
belangrijkste argument pro kernener
gie dat nu naar voren wordt gebracht,
is het broeikaseffekt. Omdat kern
energie vrijwel geen uitstoot van
kooldioxide geeft, zal door het ge-'
bruik ervan de temperatuurstijging
van de atmosfeer minder zijn.
Inderdaad is dit êen voordeel van
kernenergie, maar wel zo'n beetje het
enige. De vele problemen die aan
kernenergie verbonden zijn, worden
er niet minder om. Integendeel het
zijn problemen die in de loop van de
tijd eerder groter dan kleiner lijken te
worden. Hieronder worden de be
langrijkste problemen op een rijtje
gezet, en alternatieven aangedragen.
besmetting van rendieren in Scandi
navië na het ongeluk in Tsjernobyl is
daar een voorbeeld van.
Vooral sinds Tsjernobyl richt de aan
dacht zich op de veiligheid van kern
centrales. En terecht. Probeer eens
voor te stellen wat een dergelijk onge
luk voor ons land zou betekenen (ze
ker nu blijkt dat de gevolgen veel gro
ter zijn dan werd verwacht). Neder
land zou na een dergelijk ongeluk
voor lange tijd onbewoonbaar zijn!
De industrie werkt op dit moment
aan de "inherent veilige" reaktor. Be
staat er zoiets als inherent veilig? De
industrie zelf is niet gelukkig met dit
begrip; het gaat immers alleen om
reaktoren die veel veiliger zijn, uitge
rust met passieve systemen die zich-
De voorraden uranium, de grondstof
voor kernenergie, zijn klein. Geschat
wordt dat de voorraden genoeg zijn
voor een bijdrage van enkele procen
ten aan de energievoorziening in de
volgende eeuw. Om dit te verhogen
zullen steeds armere (weinig uranium
bevattende) ertsvoorraden aange
sproken moeten worden, waarvan het
gebruik volgens de Internationale
Organisatie voor Atoomenergie op
onbetaalbare milieugevolgen zal stui
ten.
De normen voor blootstelling aan
radioaktieve straling zijn gebaseerd
op een vrij grote kennis over de in
vloed van straling op de mens. Toch
blijken er steeds weer grote lacunes
is deze kennis te zitten. Al met al
blijkt dat de invloed van straling zeker
een faktor drie tot vier hoger is dan
tot dusver werd aangenomen; op be
paalde groepen, zoals kinderen, is de
invloed nog groter. Deze gegevens
hebben in Nederland geleid tot een
aanpassing van de stralingsnorm met
een faktor 2,5. Daarbij is de interna
tionale diskussie gevolgd, in feite zou
de norm nog veel strenger moeten
zijn.
Recente ontwikkelingen, zoals het
voorkomen van een groot aantal ge
vallen van leukemie bij kinderen in
de buurt van Engelse opwerkingsfa
brieken en het mogelijke verband tus
sen het werken in die fabrieken en het
krijgen van erfelijke afwijkingen in
het nageslacht, geven aan dat de dis
kussie nog lang niet is afgesloten.
Ook worden de gevolgen van akku-
mulatie van zwakke radioaktieve be
lasting in het milieu steeds duidelij
ker. De tragedie van de radioaktieve
zelf regelen. Men twijfelt aan de
bruikbaarheid, omdat er niet meer
"van buitenaf" kan worden ingegre
pen.
Een ander type reaktor, waarin de
lengte van de levensduur van radioak
tieve stoffen wordt ingekort, biedt
misschien nog de meeste perspektie-
ven. Maar voorlopig valt nog niets te
zeggen over de aanvaardbaarheid van
nieuwe reaktoren, eerst zullen ze
moeten worden ontwikkeld en uitge
test.
Verder is er nog steeds geen oplossing
in zicht betreffende de verwerking
van afval. Het afval wordt overal maar
tijdelijk opgeslagen, omdat geen en
kel land een oplossing voorhanden
heeft. Het probleem wordt steeds nij
pender, omdat de tijdelijke opslag
vestigingen vol beginnen te raken.
In de hele keten van het gebruik van
uranium moet materiaal in verschil
lende vormen en maten van radioak-
tiviteit regelmatig over grote afstan
den worden getransporteerd. Schan-
