Experimenten in het groen
u
De Zeeuwse gemeenten en milieuvriendelijk groenbeheer
Netheid en kijkgroen
Experimenten
José Lemmen
De dit najaar verwachte Meerjarenvisie
Gewasbescherming van het Ministerie
van Landbouw zal er geen gras over
laten groeien. Voor gemeenten zal
waarschijnlijk een totale reduktie van
chemische bestrijding worden
voorgesteld. De Zeeuwse gemeenten
zijn zich daar wel degelijk van bewust,
bleek uit een enquête van de Werkgroep
Milieuvriendelijk Groenbeheer
Zeeland Veel gemeenten voerden
proeven uit om ervaring op te doen met
milieuvriendelijk groenbeheer. De
gemeente Goes speelt daarin een
voortrekkersrol.
Groen Goes
Proef met borstelen
I eeft u er weieens bij stil gestaan
dat het groen in de straat er heel an
ders uitziet dan het groen dat we bui
ten de bebouwde kom zo waarderen?
Misschien een vreemde gedachte,
maar waarom vinden we geen fluite-
kruid, kamille, brandnetels, wilge
roosjes en hier en daar een hooiveldje
tussen de huizen? Buiten de bebouw
de kom waarderen we deze natuurlij
ke planten, maar binnen de bebouw
de kom noemen we ze onkruid.
Het huidige openbaar groen stamt uit
de tijd van tuinarchitekten die het
groen zagen als tuinen met gesnoeide
hagen, verknipte bomen, vakkundig
onderhouden gazons en uitheemse
planten om hier en daar kleuraksen-
ten te geven. In die ontworpen omge
ving is de natuur ondergeschikt aan
de mens. Daarin past evenmin als in
de nette partikuliere tuin het "on
kruid". Dat wordt niet gewenst tus
sen de straattegels, niet in de bermen
en niet in de ontworpen borders en
rozenvakken. Netheid en kijkgroen
staan voorop.
Toen het intensieve handmatige on
derhoud van dit soort groen te duur
werd, waren daar de onkruidbestrij
dingsmiddelen. Gelukkig is deze laat
ste ontwikkeling voor gemeenten
steeds meer een aanleiding om het
huidige groenbeheer kritisch te bekij
ken. Een groenbeheer zonder bestrij
dingsmiddelen kan niet slagen zonder
een verandering van de overheersen
de rol van het traditionele kijkgroen.
Het milieuvriendelijk schoonhouden
van te veel kijkgroen gaat bergen geld
kosten. Datzelfde geldt voor de de be
strating die we in Zeeland nog steeds
zeer "clean" wensen te houden.
Milieuvriendelijk groenbeheer vraagt
dan ook om meer akseptatie van "on
kruid" tussen de tegels en in de plant
soenen.
Er valt over te twisten hoeveel groen
in de gemeente ekologisch mag zijn.
Er valt niet te tornen aan het feit dat
op korte termijn gestopt moet wor
den met het gebruik van chemische
bestrijdingsmiddelen. Uit de enquête
van de Werkgroep Milieuvriendelijk
Groenbeheer Zeeland blijkt dat bijna
alle gemeenten er van overtuigd zijn
dat binnen nu en twee jaar met plan
nen of experimenten op het gebied
van milieuvriendelijk groenbeheer
gestart zal moeten worden. Diverse
gemeenten zijn al met experimenten
begonnen. Het meest wordt er geëx
perimenteerd met kruiden in bos
plantsoenen, met infraroodbranders
of veegmachines op bestrating en met
schoffelen in de rozen- en heestervak
ken. Het gaat in de meeste gevallen
om proeven op kleine oppervlakten.
Een voortrekker in het experimente
ren met milieuvriendelijk groenbe
heer is de afdeling beplantingen van
de gemeente Goes. Beheersmedewer-
ker Robert Smid aan het woord.
Robert Smid is sinds januari 1989 be-
heersmedewerker bij de afdeling be
plantingen van de gemeente Goes.
Hij houdt zich bezig met alles wat
met het onderhoud van het openbaar
groen te maken heeft. "Van het juiste
type schoffel vinden tot het opstellen
van tienjaren-plannen voor het open
baar groen in de Goese wijken en alles
wat daar tussen zit", zo omschrijft
Robert zijn werk. Milieuvriendelijk
groenbeheer is niet een speciale taak
in zijn funktie. "Dat is wat ik er zelf
van maak, ik zou alles traditioneel
kunnen doen. Maar er wordt wel van
mij gevraagd om de ontwikkelingen
te volgen en te kijken of en hoe die
in Goes toegepast kunnen worden.
We doen nu investeringen voor zo'n
10 jaar, dan moet je gezien de ontwik
kelingen met milieuvriendelijk
groenbeheer rekening houden."
Milieuvriendelijk groenbeheer in
Goes, betekent dat minder bestrij
dingsmiddelen of ook ander groen f
"Op de eerste plaats betekent dat een
totale afbouw van chemische bestrij
dingsmiddelen". Er liggen plannen
om dat in vijf jaar te bereiken. Vol
gens Robert is dit niet mogelijk als
alle groen in Goes blijft zoals het nu
is. "Het is niet haalbaar om alle groen
op een hoog onderhoudsnivo te hou
den. We kunnen niet alle rozenvak
ken die er nu zijn met de schoffel gaan
schoon houden. Dure stukken in het
Goese groen zullen omgevormd
moeten worden tot goedkoper groen,
bijvoorbeeld bosplantsoen. Van bos
plantsoen is op een redelijk eenvoudi
ge wijze ekologisch groen te maken
door het gebruik van inheemse plan
ten".
Met grote nadruk legt Robert uit dat
dit niet gaat betekenen dat alle rozen-
vakken in Goes zullen verdwijnen.
"Het beheer van groen in de gemeente
moet niet puur vanuit de ekologie be
keken worden. Het openbaar groen
heeft ook een stedelijke funktie".
Ondersteunt het Goese gemeentebe
stuur milieuvriendelijk groenbeheer
met beleidsuitspraken
Robert geeft aan dat het gemeentebe
stuur in verschillende beleidsnota's
haar wens te kennen heeft gegeven,
om het gebruik van chemische be- 5
strijdingsmiddelen terug te dringen. b
In het vorig jaar opgestelde groen-
struktuurplan staat in één regel een J
zeer belangrijke uitspraak genoteerd:
"Het beleid zal er op gericht zijn om 15
chemische onkruidbestrijding te ver
minderen en tenslotte te beëindigen"