sel en milieu
Het bewerken van voedsel
V
Hl
-liöh
deel 3: bewerking en verpakking
Ronald Lutz en José Lemmen
Inhoud
1. Het bewerken van voedsel
2. Verpakkingen
3. Meer informatie
De gangbare wijze van voedselproduktie kost veel grondstoffen en energie en
veroorzaakt vervuiling. Behalve de produktie van de grondstoffen voor de voeding
in de landbouw en veeteelt, gaat het ook om de bewerking en verpakking van deze
produkten. De macht van de konsument is beperkt, maar door bewust inkopen te
doen, kan de ontwikkeling naar een betere manier van voedselvoorziening worden
gestimuleerd.
Gezondheid
Mfi
anders geregeld dan nu. Het voedsel
werd voor het grootste deel zelf be
reid, kwam uit de streek en was sei
zoensgebonden. Enkele produkten
werden gekonserveerd; voorbeelden
daarvan zijn de boter- en kaasberei
ding. De verkoop was eenvoudig, de
boer verkocht zijn produkten op de
markt of in de winkel.
Tegenwoordig gaat dat geheel anders.
Het aanbod van produkten in het
voedselpakket is enorm uitgebreid;
van zo'n 800 in de jaren '30 tot meer
dan 12.000 heden ten dage. Op zich
een verbetering, want het voedselaan
bod is zeer gevarieerd en als je een
beetje oplet, hoef je als westerling niet
bang te zijn vitaminen of andere be
langrijke bouwstoffen tekort te ko-
Maar er zijn ook veel negatieve aspek-
ten verbonden aan de hedendaagse
voedselproduktie. De voedingsmid
delen zijn steeds kunstmatiger ge
worden. Tijdens de lange weg van de
boer naar de winkel wordt er veel ge
knutseld aan het voedsel. Vaak ten
koste van het milieu en gezondheid
van de konsument.
men.
Zeer veel voedingsmiddelen onder
gaan bewerkingen in de fabriek. Soms
is dat noodzakelijk, zoals bij het ma
len van meel. In veel gevallen is de
bewerking veel ingewikkelder en kun
je je afvragen of het wel echt nodig
is. Om voedsel aantrekkelijker en lan
ger houdbaar te maken, wordt het op
allerlei manieren kunstmatig behan
deld. Ook al zijn deze behandelingen
wettelijk toegestaan, gezond zijn ze
meestal niet. In het algemeen kun je
stellen: hoe minder een produkt be
werkt is, hoe beter.
Zo worden er steeds meer hulpstof
fen, of additieven, gebruikt om pro
dukten aantrekkelijk te maken. De
kontrole op deze stoffen is verschil
lend. Voor stoffen met een E-num-
mer bestaat een EEG regeling, daar
naast hebben veel additieven (zoals
geur- en smaakstoffen) geen E-num-
mer en dus ook geen Europese kon
trole.
De wet laat de fabrikant een royaal
gebruik van zo'n 2000 - 3000 ver
schillende stoffen toe. Het gaat om
konserveermiddelen, emulgatoren,
kleur- geur- en smaakstoffen, glans
middelen, stabilisatoren, smaakver
sterkers, zuurteregelaars, voedings-
zouten en nog veel meer. Kant-en-
klare vanillevla bevat bijvoorbeeld
geen vanille, maar wel melk, suiker,
zetmeel, verdikkingsmiddelen, geur-,
smaak- en kleurstoffen. De fabrikant
is alleen verplicht om op verpakte
produkten te vermelden of er bepaal
de toevoegingen zijn gebruikt, maar
niet welke en in welke hoeveelheden.
Dit bemoeilijkt de keuze van een be
wuste konsument. Ook mensen die
allergisch of overgevoelig zijn, kun
nen zo moeilijk weten welke produk-
f-A I
/r^rt0 0 W
\/<2Tc
^eur sUffe
Blctrtlte \Aa._ CKocoLcide v la.-Vanille \A
ik UooK zeivoel
