Korte berichten en mededelingen Koelkasten - echt praktisch bekeken? Geen inspraak bij bodemsanering in Zeeland Voor milieubewuste ANWB-leden Ingezonden mededeling Hoofdschuddend las ik "Praktisch bekeken" in het septembernummer van Wantij, ledereen weet toch, en zekerde Milieufederatie, dat PCB's zéér schadelijk zijn voor het milieu. Deze PCB's zitten bijvoorbeeld in grote industriële transformatoren en overal zijn deze transformatoren via een gericht programma vervangen. Dat was wel duur, maar erg verstandig omdat bij het in gebruik houden steeds het risiko aanwezig bleef dat via lekkages of calamiteiten de PCB's in het milieu konden komen. Een goede zaak, vond de Milieufederatie. Lees nu eens in plaats van transformator: koelkast en in plaats van PCB: CFK. De ozonlaag in de atmosfeer wordt, zoals bekend, door CFK aangetast. Op dit moment zijn er koelkasten met erg schadelijke CFK's in gebruik in de huishoudens. Wat moetje nu doen? Zo'n koelkast zo lang mogelijk in gebruik houden tot deze uit zichzelf kapot gaat (b. v. door lekkage in het koelsysteem weg CFK!) of proberen elke vrijkomende koelkast aan verder gebruik te onttrekken, zoals de gemeentereiniging van Goes nastreeft? Opgehaalde koelkasten worden daar gestript: pompje naar Afrika als waterpompje, metaal en glas naar de recycling, CFK terug naar de fabriek. De Milieufederatie heeft haar keuze gemaakt. Handel is handel en kringloopwinkels hebben een streepje voor. Een koelkast moet volgens de Milieufederatie zo lang mogelijk gebruikt worden tot hij kapot gaat. CFK weg? Jammer. Hoog energiegebruik bij oude koelkasten? Jammer. Export van oude koelkasten met erg schadelijke CFK's naar Afrika (met subsidie van Ekonomische Zaken)? Prima. In gebruik houden die handel. En als ze daar kapot gaan? "Informeer bij een kringloopwinkel in de buurt"! Hoofdschuddend, nee, verbijsterend, leg ik mijn pen neer. Kan het nog eens aan de lezers uitgelegd worden? Gerard Heerebout. Antwoord redaktle Op dit moment zijn er nog geen koelkasten te koop zonder CFK's. Diverse merken hebben de hoeveelheid wel gereduceerd (oplopend tot zo'n 50%), maar dat maakt een nieuwe koelkast niet onschadelijk voor het milieu. De vergelijking van CFK's met PCB gaat daarom niet op. Immers PCB's zijn nagenoeg verboden en alternatieven zijn voorhanden. Maar als je je oude koelkast inruilt voor een nieuwe, krijg je ertoch weer een met (in het beste geval minder) CFK's. Bovendien wordt maar een gedeelte van de CFK's in een koelkast bij een verantwoorde sloop opgevangen, namelijk alleen die in het koelmiddel. Een veel groter gedeelte zit in het isolatiemateriaal inde wanddit verdwijnt voor 100% in de buitenlucht. Een oude koelkast verbruikt inderdaad vaak meer stroom dan een nieuwe, maar om een nog goede koelkast weg te gooien voor een energiezuiniger nieuwe is kortzichtig als je je realiseert dat de produktie en sloop van dit soort apparaten ook enorm veel energie kost. Voor duurzame apparaten waar veel grondstoffen en energie inzitten, geldt dat je er duurzaam en zuinig mee om moet gaan. Vervanging van alle koelkasten heeft pas zin als alle CFK's vervangen kunnen worden door onschadelijke stoffen. Dat zal nog een paar jaar duren. Voor het isolatiemateriaal vinden vérgaande ontwikkelingen plaats, wat het koelmiddel betreft, dat gaat langzamer. Als u een nieuwe ijskast nodig heeft, kunt u het beste eerst bij de milieutelefoon of konsumentenorganisaties informatie vragen over het CFK-gehalte in de verschillende merken koelkasten. Het Erasmus Studiecentrum voor Milieukunde heeft een onderzoek laten doen naar onder andere de inspraakmogelijkhe den in bodemsaneringsgevallen in de provincies Zuid-Holland en Zeeland. De provincie Zeeland komt er niet best van af. In tegenstelling tot Zuid-Holland is er in Zeeland geen sprake van invloed van bewoners op saneringsprogramma's. Het provinciebestuur zou van mening zijn dat het niet nodig is dat bewoners meedenken. Volgens medewerkers van de provincie werkt een grote invloed van bewoners alleen maar belemmerend op de voortgang van een projekt. Ook van een voorlichtingsbeleid is geen sprake. Op het moment dat het saneringsonderzoek begint, brengt de provincie de bewoners bij wie de werkzaamheden verricht zullen gaan worden, door middel van een brief op de hoogte. In die brief staat een telefoonnummer dat bewoners kunnen gebruiken wanneer ze met vragen zitten. In sommige gevallen worden persberichten gemaakt die huis-aan-huisblader. (op basis van vrijwilligheid) kunnen opnemen. Deze gang van zaken staat in schril kontrast met die in Zuid-Holland, waar de provincie het belang van inspraak door bewoners die betrokken zijn bij bodemverontreiniging, ter dege inziet en deze aktief ondersteunt. Sinds we weten dat autorijden ons leefmilieu bedreigt, heeft ook de ANWB het moeilijk met de afweging van haar verschillende doelstellingen. Hoe kan de bond de belangen van de automobilist behartigen en toch ook voor het natuurbehoud opkomen? De ANWB zoekt het vooral in één antwoord: technische verbeteringen aan de auto. Met een nogal opgeklopt optimisme betoogt de bond dat we met een "schone auto" ons mobiliteitsgedrag kunnen handhaven. Van een snelheidsbeper king en drastisch terugdringen van het autogebruik wil de ANWB niet horen. Nu is de ANWB een vereniging die geacht wordt het verlangen van de leden te vertolken. Veel van die ANWB-leden zijn wat anders gaan denken over de friktie tussen de mobiliteits- en de milieubelangen. Er is een duidelijke verschuiving ten gunste van het milieubelang. Dit blijkt uit de enquêtes die de ANWB zelf regelmatig houdt. Onder de ANWB-leden is nu geen meerderheid meer te vinden voor de oplossing van het fileprobleem door wegverbreding. Als het echt moet, vindt een meerderheid beperking van de mobiliteit akseptabel. Ook voelt een meerderheid voor een autovrijedag en het terugbrengen van de maximumsnelheidslimiet tot honderd kilometer per uur. Er is reden om ongerust te zijn over het ANWB-beleid. Vooral omdat de ANWB een invloedrijke organisatie is. In feite is de ANWB nu een rem op de ontwikkeling van het milieubeleid van de overheid. Maar de ANWB is een vereniging. En in een vereniging hebben uiteindelijk de leden het voor het zeggen. Daarom zoeken verontruste ANWB-leden elkaar momenteel op en sluiten zich aaneen. Dit voorjaar werd in Gelderland op hun initiatief een extra ledenvergadering belegd. Op 12 december vindt zo'n vergadering in de provincie Utrecht plaats. Ook stellen milieu-bewuste ANWB-leden zich kandidaat voor de bondsraad. Medestanders worden gezocht ook in Zeeland. Uw ondersteunende handtekening en eventueel een bescheiden bijdrage worden erg gewaardeerd. Natuurlijk is er ook het een en ander te doen, dus als u nog tijd over heeft Het kontaktadres voor Zeeland is "verontruste ANWB-leden" p.a. Martien de Jonge, Duinoordseweg 15, 3233 ED Oostvoorne, tel. 01815-4381.

Tijdschriftenbank Zeeland

Wantij | 1990 | | pagina 8