Korte
berichten en
mededelingen
Koelkasten - echt praktisch
bekeken?
Geen inspraak bij
bodemsanering in Zeeland
Voor milieubewuste
ANWB-leden
Ingezonden mededeling
Hoofdschuddend las ik "Praktisch bekeken" in het septembernummer
van Wantij, ledereen weet toch, en zekerde Milieufederatie, dat PCB's
zéér schadelijk zijn voor het milieu. Deze PCB's zitten bijvoorbeeld in
grote industriële transformatoren en overal zijn deze transformatoren via
een gericht programma vervangen. Dat was wel duur, maar erg
verstandig omdat bij het in gebruik houden steeds het risiko aanwezig
bleef dat via lekkages of calamiteiten de PCB's in het milieu konden
komen. Een goede zaak, vond de Milieufederatie.
Lees nu eens in plaats van transformator: koelkast en in plaats van PCB:
CFK. De ozonlaag in de atmosfeer wordt, zoals bekend, door CFK
aangetast.
Op dit moment zijn er koelkasten met erg schadelijke CFK's in gebruik
in de huishoudens. Wat moetje nu doen? Zo'n koelkast zo lang mogelijk
in gebruik houden tot deze uit zichzelf kapot gaat (b. v. door lekkage in
het koelsysteem weg CFK!) of proberen elke vrijkomende koelkast aan
verder gebruik te onttrekken, zoals de gemeentereiniging van Goes
nastreeft? Opgehaalde koelkasten worden daar gestript: pompje naar
Afrika als waterpompje, metaal en glas naar de recycling, CFK terug
naar de fabriek.
De Milieufederatie heeft haar keuze gemaakt. Handel is handel en
kringloopwinkels hebben een streepje voor. Een koelkast moet volgens
de Milieufederatie zo lang mogelijk gebruikt worden tot hij kapot gaat.
CFK weg? Jammer. Hoog energiegebruik bij oude koelkasten? Jammer.
Export van oude koelkasten met erg schadelijke CFK's naar Afrika (met
subsidie van Ekonomische Zaken)? Prima. In gebruik houden die handel.
En als ze daar kapot gaan? "Informeer bij een kringloopwinkel in de
buurt"!
Hoofdschuddend, nee, verbijsterend, leg ik mijn pen neer.
Kan het nog eens aan de lezers uitgelegd worden?
Gerard Heerebout.
Antwoord redaktle
Op dit moment zijn er nog geen koelkasten te koop zonder CFK's.
Diverse merken hebben de hoeveelheid wel gereduceerd (oplopend tot
zo'n 50%), maar dat maakt een nieuwe koelkast niet onschadelijk voor
het milieu. De vergelijking van CFK's met PCB gaat daarom niet op.
Immers PCB's zijn nagenoeg verboden en alternatieven zijn voorhanden.
Maar als je je oude koelkast inruilt voor een nieuwe, krijg je ertoch weer
een met (in het beste geval minder) CFK's. Bovendien wordt maar een
gedeelte van de CFK's in een koelkast bij een verantwoorde sloop
opgevangen, namelijk alleen die in het koelmiddel. Een veel groter
gedeelte zit in het isolatiemateriaal inde wanddit verdwijnt voor 100%
in de buitenlucht.
Een oude koelkast verbruikt inderdaad vaak meer stroom dan een
nieuwe, maar om een nog goede koelkast weg te gooien voor een
energiezuiniger nieuwe is kortzichtig als je je realiseert dat de produktie
en sloop van dit soort apparaten ook enorm veel energie kost. Voor
duurzame apparaten waar veel grondstoffen en energie inzitten, geldt
dat je er duurzaam en zuinig mee om moet gaan. Vervanging van alle
koelkasten heeft pas zin als alle CFK's vervangen kunnen worden door
onschadelijke stoffen. Dat zal nog een paar jaar duren. Voor het
isolatiemateriaal vinden vérgaande ontwikkelingen plaats, wat het
koelmiddel betreft, dat gaat langzamer.
Als u een nieuwe ijskast nodig heeft, kunt u het beste eerst bij de
milieutelefoon of konsumentenorganisaties informatie vragen over het
CFK-gehalte in de verschillende merken koelkasten.
Het Erasmus Studiecentrum voor Milieukunde heeft een
onderzoek laten doen naar onder andere de inspraakmogelijkhe
den in bodemsaneringsgevallen in de provincies Zuid-Holland
en Zeeland. De provincie Zeeland komt er niet best van af. In
tegenstelling tot Zuid-Holland is er in Zeeland geen sprake van
invloed van bewoners op saneringsprogramma's. Het
provinciebestuur zou van mening zijn dat het niet nodig is dat
bewoners meedenken. Volgens medewerkers van de provincie
werkt een grote invloed van bewoners alleen maar belemmerend
op de voortgang van een projekt.
Ook van een voorlichtingsbeleid is geen sprake. Op het moment
dat het saneringsonderzoek begint, brengt de provincie de
bewoners bij wie de werkzaamheden verricht zullen gaan
worden, door middel van een brief op de hoogte. In die brief
staat een telefoonnummer dat bewoners kunnen gebruiken
wanneer ze met vragen zitten. In sommige gevallen worden
persberichten gemaakt die huis-aan-huisblader. (op basis van
vrijwilligheid) kunnen opnemen.
Deze gang van zaken staat in schril kontrast met die in
Zuid-Holland, waar de provincie het belang van inspraak door
bewoners die betrokken zijn bij bodemverontreiniging, ter dege
inziet en deze aktief ondersteunt.
Sinds we weten dat autorijden ons leefmilieu bedreigt, heeft ook
de ANWB het moeilijk met de afweging van haar verschillende
doelstellingen. Hoe kan de bond de belangen van de
automobilist behartigen en toch ook voor het natuurbehoud
opkomen? De ANWB zoekt het vooral in één antwoord:
technische verbeteringen aan de auto. Met een nogal opgeklopt
optimisme betoogt de bond dat we met een "schone auto" ons
mobiliteitsgedrag kunnen handhaven. Van een snelheidsbeper
king en drastisch terugdringen van het autogebruik wil de
ANWB niet horen.
Nu is de ANWB een vereniging die geacht wordt het verlangen
van de leden te vertolken. Veel van die ANWB-leden zijn wat
anders gaan denken over de friktie tussen de mobiliteits- en de
milieubelangen. Er is een duidelijke verschuiving ten gunste van
het milieubelang. Dit blijkt uit de enquêtes die de ANWB zelf
regelmatig houdt. Onder de ANWB-leden is nu geen
meerderheid meer te vinden voor de oplossing van het
fileprobleem door wegverbreding. Als het echt moet, vindt een
meerderheid beperking van de mobiliteit akseptabel. Ook voelt
een meerderheid voor een autovrijedag en het terugbrengen van
de maximumsnelheidslimiet tot honderd kilometer per uur.
Er is reden om ongerust te zijn over het ANWB-beleid. Vooral
omdat de ANWB een invloedrijke organisatie is. In feite is de
ANWB nu een rem op de ontwikkeling van het milieubeleid
van de overheid. Maar de ANWB is een vereniging. En in een
vereniging hebben uiteindelijk de leden het voor het zeggen.
Daarom zoeken verontruste ANWB-leden elkaar momenteel
op en sluiten zich aaneen. Dit voorjaar werd in Gelderland op
hun initiatief een extra ledenvergadering belegd. Op 12
december vindt zo'n vergadering in de provincie Utrecht plaats.
Ook stellen milieu-bewuste ANWB-leden zich kandidaat voor
de bondsraad. Medestanders worden gezocht ook in Zeeland.
Uw ondersteunende handtekening en eventueel een bescheiden
bijdrage worden erg gewaardeerd. Natuurlijk is er ook het een
en ander te doen, dus als u nog tijd over heeft
Het kontaktadres voor Zeeland is "verontruste ANWB-leden"
p.a. Martien de Jonge, Duinoordseweg 15, 3233 ED
Oostvoorne, tel. 01815-4381.