Een blik op
Tsjechoslowakije
E,
Jarenlang is Jan Willem Jongepier
aktief geweest in de ZMF. Regelmatig
kon u artikelen van zijn hand lezen in
Wantij. Maar halverwege 1989 vertrok
hij naar Tsjechoslowakije, waar hij met
zijn vrouw en sinds kort zoon David in
Veseli nad Moravou woont.
Wij hebben hem gevraagd om nogmaals
een artikel voor Wantij te schrijven. Dat
deed hij. En hij gunt ons een blik op
Tsjechoslowakije.
14
Beschermd
landschapsgebied
Reservaten
like werkdag rijd ik met het diesel
treintje van m'n woonplaats Veseli
aan de vervuilde rivier de Morava naar
het stadje Straznice. Als het weer
meezit, geniet ik van het uitzicht op
de Witte Karpaten, één van de meest
westelijke uitlopers van het Karpa
tengebergte. Het is een middelge
bergte waarvan het hoogste punt
950 m hoog is. Op sommige plaatsen
overheersen stemmige natuurlijke
beukenbossen, elders bestaat het
landschap vooral uit bloemrijke gras
landen, vaak met losse of groepjes bo
men die er bijna Engelse landschaps
parken van maken.
Jan Willem Jongepier
Tsjechoslowakije
Duitsland
Sovjet-
Unie
Door zowel natuurlijke oorzaken als
tengevolge van oude landbouwprak-
tijken zijn de Witte Karpaten zeer rijk
aan planten en dieren. Zo komen er
bijna 40 verschillende soorten orchi
deeën voor, broedt er de zwarte ooi
evaar en wemelt het er van de vlin
ders. Redenen genoeg om een opper
vlakte van een kleine 1500 km2 tot
"beschermd landschapsgebied" te
verklaren, iets wat inmiddels 10 jaar
een feit is (en waar we voor Zuid-Be
veland al vele jaren op zitten te wach
ten). Helaas ligt een deel op Slowaaks
gebied en dat geeft Belgische toestan
den. Het land bestaat namelijk uit het
Tsjechisch sprekende deel Bohemen/
Moravië en het Slowaaks sprekende
deel Slowakije, ieder met een eigen
deelregering. Tegenover de land
schappelijke eenheid van de Witte
Karpaten staat dan helaas ook een be
stuurlijke opdeling in de vorm van
twee vrij los van elkaar opererende
natuurbeheersorganisaties (te verge
lijken met "Het Zeeuwse Land
schap").
Het Moravische deel van de Witte
Karpaten (ca. 750 km2) vormt overi
gens één van de 21 beschermde land-
schapsgebieden in de Tsjechische
deelrepubliek, wat overeenkomt met
14% van de totale oppervlakte, een
getal waar we in Nederland ver van
daan zitten.
Bescherming van dergelijke gebieden
houdt in dat land- en bosbouw, re-
kreatie en waterwinning evenals par-
tikulieren gebonden zijn aan beper
kingen en dat voor het aanleggen van
een weg of het bouwen van een
schuur een vergunning nodig is. Tot
voor een jaar geleden waren dat
meestal papieren regels, thans krijgt
de bescherming werkelijk inhoud.
In deze globaal beschermde gebieden
bevinden zich meestal natuurreserva
ten, die een extra beschermingslaag
hebben. Naast de "passieve" bescher
ming van het landschapsgebied moet
in de reservaten veel werk verricht
worden aan beheer. Sommige reser
vaten in de Witte Karpaten zijn meer
dan 100 ha grote graslandkomplexen,
die elk jaar gemaaid worden om ver-
