"Voor mij is er geen wereld van
verschil tussen natuur en visserij"
s
In gesprek met Frans Jansen, garnalenhandelaar én
natuurbeschermer
Willem de Weert
Jarenlang stonden visserij en
natuurbescherming schouder aan
schouder, hetzelfde doel voor ogen:
Schone en open Zeeuwse zeegaten.
Nu lijkt het tij te keren. Drijven de
bedrijfstak visserij en de natuur- en
milieubeweging uiteen? Zit de een de
ander dwars? Hoog tijd voor een tocht
naar Brouwershaven, waar Frans Jansen
heel zijn leven lang de bescherming van
natuur en milieu probleemloos wist te
combineren met zijn handel in garnalen.
Logisch geheel
Vtorm en hagel striemen het
vlakke Schouwse land op weg naar
Brouwershaven. Schuimkoppen sie
ren het Grevelingenmeer. In de
kom van Brouwershaven veroor
zaakt het geklepper van de tuiga
ges van zorgeloos afgemeerde zeil
jachten een luidruchtig openlucht
concert. Onwillekeurig gaan de ge
dachten terug naar die rampzalige
nacht in '53. "Tot zo hoog stond het
water toen" wijst Frans Jansen een
plek aan, juist boven de haard in de
voorkamer. Onweerstaanbaar was
de stormvloed ook dit monumentale
huis aan de kade van het Grevelin-
genstadje binnengedrongen. De
Deltawerken waren er het rechtst
reekse gevolg van. "Toch mis ik het
getij nog elke dag", vertelt de 72-ja-
rige oud-garnalenhandelaar. "Het
was en is toch de hartslag van Zee
land". Voor Frans Jansen hadden al
die dammen niet gehoeven. "Bij
Rijkswaterstaat begrepen ze niet
dat ik zo emotioneel bij het verdwij
nen van eb en vloed betrokken was.
Ze zagen dat als doordrijverij. Het
natuurbehoud is pas in een laat
stadium een rol gaan spelen. De
visserij alleen had de Oosterschelde
nooit opengehouden. De storm
vloedkering in de Oosterschelde is
het zwaarbevochten compromis
tussen visserij, natuurbescherming
en het oorspronkelijke plan tot af
sluiting. Let wel: compromis, geen
ideale oplossing!"
Nog steeds is Frans Jansen onver
moeibaar in de weer voor de belan
gen van visserij én natuur en mi
lieu.
Met recht mag hij de "éminence gri
se" van de Zeeuwse natuurbewe-
ging genoemd worden. Natuurmo
numenten, Vogelbescherming,
Frans Jansen, garnalenhandelaar en natuurbeschermer.
IVN, het Zeeuwse Landschap, de
ZMF, er was geen organisatie of
Frans Jansen was er wel bij betrok
ken. Zijn liefde voor de natuur wist
hij heel zijn leven lang moeiteloos
Frans Jansen in de jaren '50 "toen de garnalenaanvoer
enorm was en de zee nog schoon".
te combineren met functies in de
visserijwereld: voorzitter van de
vereniging tot bevordering van de
garnalenhandel, bestuurslid van de
visfederatie, van het produktschap
voor visserij en visprodukten en lid
van talloze adviescommissies in de
visserijbranche.
"Hoewel ik in beide werelden vaak
als iemand van het andere kamp
beschouwd werd, heb ik dat zelf
nooit zo ervaren. Voor mij vormen
visserij en natuurbescherming een
logisch en onlosmakelijk geheel. De
visser leeft toch van de natuur!"
Frans Jansen ziet de dreigende wig
tussen visserij en het groene front
dan ook met lede ogen aan. Wel
haast filosofisch brengt hij de pro
blematiek in een groter verband.
"Het gaat niet enkel om de overca
paciteit in het vangstapparaat,
maar meer om een ethisch pro
bleem in de samenleving: Het stre
ven van de westerse mens naar als
maar meer. Die gedachte van als
maar groter en mooier is mij
vreemd, maar komt toch veelvuldig
voor. Vissers die het grotere schip
van de buurman zien en letterlijk
bang zijn achter het net te vissen.
