0
Textiel en milieu
Cathy Dingemanse
1. Het maken van textiel
2. De bewerking van textiel
4. Het afdanken van textiel
3. Het gebruik van textiel
De behoefte aan nieuwe kleding kent bijna
iedereen. Hergebruik van kleding, langer
dragen yan nieuwgekochte kleding en
schonere produktietechnieken kunnen
deel uit gaan maken van een veranderen
de kledingmentaliteit.
Pas als u, de klant, erom vraagt is er een
ekonomisch belang en zal de produktie
werkelijk veranderen.
Voor wie besluit gedragen kleding te ver
anderen in andere kledingstukken kan het
boekje "Haute Couture van gebruikte kle
ding" uit de serie "Ekologische alternatie
ven 23", geschreven door Hennie Teunis-
sen en Mariëtte Meester, van nut zijn. Uit
gever is "De kleine aarde", postbus 151,
5280 AD Boxtel.
'oit stilgestaan bij het feit dat tex
tiel een milieuvervuiler is?
Er zijn vier stadia die vanuit het mi
lieu gezien belastend zijn, namelijk:
Bij natuurlijke vezels gaat het om ka
toen, linnen, jute, zijde en wol.
Natuurlijke materialen komen voort
uit vernieuwbare grondstoffen. Ka
toen en vlas groeien uit de aarde,
wol zit als vacht op dieren en zijde
wordt door een rups geproduceerd.
Bij katoen is het milieuprobleem dat
de teelt gepaard gaat met het ge
bruik van bestrijdingsmiddelen. Flink
zelfs, want de produktie van tien ton
katoen is net zo vervuilend als een
stad met tweehonderduizend inwo
ners. De katoenplant wordt chemisch
bemest, is heel gevoelig voor infek-
ties en wordt daarom bespoten.
Achttien procent van al het land
bouwgif op de wereld wordt gebruikt
voor de katoenplantages, terwijl één
procent van het aardoppervlak voor
de teelt in gebruik is.
Er zijn bedrijven die garanderen dat
hun katoenen produkten voortkomen
uit bestrijdingsmiddelen-vrije teelt,
bijvoorbeeld het Nederlandse bedrijf
Boweewil. De importeur van dit merk
(Kristal Products, Postbus 236, 3850
AE Ermelo) bracht vorig jaar het
"Eko-T-shirt" op de markt, gemaakt
van biologisch verbouwde katoen.
Voorlopig nog een exklusiviteit, want
de oogst van 1991 was slechts toe
reikend voor 2000 T-shirts.
Synthetische vezels worden uitslui
tend uit aardolie gemaakt. Ooit zal
deze grondstof opraken. Uit aardolie
worden diverse basisstoffen ge
maakt die worden omgevormd tot
polymeren, synthetische vezels.
Voor sommige vezels worden relatief
bezwaarlijke basisstoffen gebruikt en
komt chemisch afval vrij.
Textiel wordt met allerlei chemische
middelen bewerkt om het motwe-
rend, kreukherstellend, krimpvrij, of
glanzend te maken. Het wordt ook
met chloor (denim jeans bijvoor
beeld) gebleekt. Peroxide is een mi
lieuvriendelijker alternatief.
Textiel wordt ook gekleurd. Juist bij
het verven van textiel worden vervui
lende technieken, bijvoorbeeld met
cadmium, gebruikt. Zwart en turquoi
se zijn de meest milieubelastende
kleuren. Verfstoffen, ook natuurlijke,
hebben chroom nodig om de verf
aan de vezel te hechten. De ontwik
keling van verven die biologisch af
breekbaar zijn en weinig water ge
bruiken lijkt een oplossing.
Nederland kent enkele winkels waar
je kleding van minder bewerkte na-
tuuurlijke stoffen kunt krijgen: Obilot
Natuurtextiel in Zutphen (tel. 05750-
17091) en de Regenboog in Nijme
gen (tel. 080- 221262).
suéde. Kijk daarom bij de aankoop
van textiel in het etiket of zelf wassen
mogelijk is.
Oude kleding gaat natuurlijk niet in
de vuilnisbak, maar naar een twee
de-handswinkel of de textielbak in
het milieupark. Een deel gaat naar
landen met een gebrek aan kleding,
een deel wordt verwerkt tot industrië
le poetslap (niet de synthetische ma
terialen want die nemen geen vocht
op), het restant komt terecht op de
afvalberg.
i~'
Tijdens het wassen en chemisch rei
nigen van textiel wordt het milieu op
nieuw belast. In de wasmachine is
het een goede gewoonte gebruik te
maken van milieuvriendelijke was
middelen. Als een kledingstuk alleen
chemisch gereinigd kan worden is
dat een aanslag op het milieu. Che
misch reinigen gebeurt vaak met
perchlooretheen, een stof die ver
dacht kankerverwekkend is en slecht
afbreekbaar in het milieu. Kwetsbare
textielsoorten worden behandeld met
chloorfluorkoolwaterstoffen (CFK~s)
die de ozonlaag aantasten. Ze zijn
herkenbaar aan het cirkeltje met een
"F" erin, zoals op discokleding met
glittertjes en opdruk, leer, nappa en
