Het juridische gevecht tegen Sopar Chemie I Joost Rutteman Sinds een jaar zijn vier milieu- en natuurorganisaties (Reinwater, Natuur en Milieu, Het Zeeuws Landschap en de Zeeuwse Milieufederatie) in een juridisch gevecht gewikkeld met het Belgische bedrijf Sopar Chemie in Zelzate. Met deze aktie proberen de organisaties te bereiken dat de milieuschade die Sopar veroorzaakt wordt beëindigd, of tenminste sterk verminderd wordt. Kankerverwekkend Rechter De milieu-organisaties zijn tegen deze uit spraak in hoger beroep gegaan, want zij menen dat dit vonnis het voor milieu-orga nisaties in de praktijk erg moeilijk maakt tegen een milieuschadelijke toestand op te treden. Zeker nu na het vonnis is geble ken dat Sopar de ruime vergunningsnor men regelmatig overtreedt, zou het wrang zijn als het bedrijf ongrijpbaar blijft. Ge lukkig biedt de uitspraak van de Middel burgse rechter voldoende aanknopings punt om verder te gaan. De Scheldever- vuilers zijn dan ook nog niet van juridische akties af! n de afgelopen jaren zijn veel ak- ties ondernomen om de aandacht te vestigen op de zeer ernstige veront reiniging van de Schelde. Eén daar van was het uitbrengen van een rapport door Stichting Reinwater en de Bond Beter Leefmilieu in 1989: "De Schelde, ekologisch rampgebied". In dit rapport publi ceerden de milieu-organisaties de namen van belangrijke vervuilers die zij zelf hadden kunnen opspo ren door monsters te nemen van in dustrieel afvalwater. Monstername Sopar Chemie op 24 april 1991 Na het verschijnen van het rapport werd hard verder gewerkt aan de voorbereiding van juridische stap pen. Aan zo'n vervolg werd al snel gedacht, omdat met andere midde len al jaren nauwelijks resultaat werd geboekt. Een bedrijf dat al spoedig als be langrijke vervuiler tevoorschijn kwam was Sopar Chemie in Zelza te. Zelzate ligt in het hart van het zwaar geïndustrialiseerde gebied langs het kanaal van Gent naar Terneuzen, dat geldt als een van de meest verontreinigde streken van België. Sopar destilleert steenkool- teer, een belangrijk bijprodukt van de omvangrijke Belgische staalin dustrie. Produkten van het bedrijf zijn onder meer: grondstoffen voor de produktie van kleurstoffen, ge neesmiddelen en elektrodes voor de aluminiumindustrie Water en waterbodem in de buurt van Sopars vestiging zijn ernstig verontreinigd. Een deel van de wa terbodem van het kanaal wordt zelfs als chemisch afval beschouwd. De gevaarlijkste stoffen die Sopar loost zijn PAKvs: polycyclische aro matische koolwaterstoffen. PAKvs zijn kankerverwekkend en worden in een natuurlijk milieu nauwelijks afgebroken. Een deel van de ziek ten die bij vissen in de Westerschel- de worden waargenomen, zoals le verkanker bij bot, wordt in verband gebracht met het hoge gehalte PAK s in het gebied. Ook hopen PAK's zich op in schelpdieren als oesters en mosselen. Juridische wegen om op te treden tegen de lozingen van Sopar be stonden nauwelijks: De lozingsver gunning was geheim en het was niet mogelijk ertegen in beroep te gaan. Het middel waar de milieu organisaties naar grepen was daar om een juridische procedure voor een Nederlandse rechter. Anders dan in België wordt in Nederland wel erkend dat milieu-organisaties het recht hebben juridisch op te treden tegen veroorzakers van mi lieuschade. Omdat de lozing van Sopar duide lijk schade in Nederland veroor zaakte kon het bedrijf dan ook op 28 februari 1991 voor de rechter in Middelburg gedaagd worden. In een kort geding verlangden vier mi lieu-organisaties dat Sopar het af valwater behoorlijk zou gaan zuive- Op 8 maart 1991 deed de rechter uitspraak. Met een deel van het vonnis waren de milieu-organisa ties blij. In principe meende de rechter hun eis toe te kunnen wij zen. Hij zag echter iets bijzonders in de positie van een milieu-organi satie, omdat deze niet voor een ei gen belang opkomt (zoals bijvoor beeld de eigenaar van een stuk grond), maar voor een algemeen be lang. Dat verschil bleek beslissend, want de eis werd afgewezen. Hoewel de rechter er niet aan twijfelde dat So par schade veroorzaakte, wilde hij pas maatregelen nemen als de toe stand evident onaanvaardbaar was. Hier was dat volgens hem niet duidelijk genoeg. Het monster wordt aangeboden Mr. drs. Joost Rutteman is juridisch medewerker van de Stichting Reinwater

Tijdschriftenbank Zeeland

Wantij | 1992 | | pagina 7