Nederland
Keurmerk
De diskussie richt vooral op de vraag hoe
de handel in tropisch hout te herstruktu-
reren. De Westerse wereld kan de ontwik
kelingslanden zo n herstrukturering niet
voorschrijven. Zeker niet als wij zelf amper
bereid zijn de noodzakelijke verbetering
van het milieu te realiseren. Zolang de
schuldenlast van de Derde Wereld niet
verlicht wordt, hebben de ontwikkelings
landen geen andere keus dan doorgaan
met kommerciële houtkap. Om toch een
duurzaam bosbeheer te garanderen, zal
de welvaart in de wereld opnieuw verdeeld
moeten worden. Tegelijkertijd moet er een
betrouwbaar keurmerk voor duurzaam
hout komen. De vraag blijft of houtplanta
ges met monokuituren wel zo duurzaam
zijn. Ook kan er op korte termijn niet vol
doende hout geleverd worden dat duur
zaam geoogst is.
De Nederlandse regering heeft een eerste
aanzet gegeven. In het regeringsstand
punt over het tropisch regenwoud is vast
gelegd dat er na 1995 alleen "duurzaam
ontwikkeld" hardhout geïmporteerd mag
worden. Dit standpunt is helaas nog niet
omgezet in beleid. Hopelijk wordt bij dat
beleid rekening gehouden met de milieu
gebruiksruimte per hoofd van de werelbe-
volking: wij zullen dan het verbruik van
hout terug moeten dringen. Zolang er ech
ter geen waterdichte garanties zijn dat
het hout uit duurzaam beheerde bossen
afkomstig is, verdient het aanbeveling
hardhout selektief en liefst helemaal niet
te gebruiken. Naaldhout is een prima al
ternatief. Naaldhout is niet duurder dan
bijvoorbeeld meranti en van even goede
kwaliteit. Architekten en woningbouwver
enigingen kunnen als konsument het
meest bijdragen aan vermindering van het
gebruik van tropisch hardhout. Indufor
zou als tussenpersoon op de producenten
druk kunnen uitoefenen om duurzame
bosbouw te bewerkstelligen. Al is het al
leen maar uit toekomstig eigenbelang!
regenwouden totaal onaangetast
blijven: ze bevatten miljoenen
plantensoorten die de wetenschap
nog niet bestudeerd heeft. In de
toekomst kan het oerwoud nieuwe
medicijnen, pesticiden, landbouw-
rassen en industriële chemicaliën
leveren. Het behoud is ook van be
lang om het broeikaseffekt te be
teugelen. Meestal profiteert het
Westen van deze ontdekkingen. Zo
lang de Westerse landen niet be
reid zijn serieuze investeringen te
doen in het behoud van deze bos
sen, zullen regeringen van ontwik
kelingslanden onder enorme druk
importeur van tropisch hout. Op dit
moment wordt ruim tweederde van
dat hout gebruikt in de woning
bouw, voornamelijk voor kozijnen.
De meest gebruikte soorten zijn
meranti, merbau en azobé. Onge
veer 15% van het tropisch hout
vindt toepassing in de waterbouw.
Tropisch hout heeft van oudsher
een zeer goede naam. Het vroeger
veel ingevoerde teak is zeer duur
zaam (duurzaamheidsklasse 1).
Daarmee vergeleken is meranti,
dat de laatste decennia wordt inge
voerd, veel minder duurzaam. Mer
anti is in verschillende duurzaam-
Trap van tropisch hardhout.
staan om ze op korte termijn te
kappen. Het broeikaseffekt ziet
men in de Derde Wereld trouwens
als een door het Westen veroor
zaakt probleem. En terecht, wij zijn
zelf niet eens in staat de uitstoot
van broeikasgassen zoals C02 en
zachte CFK's te beperken.
Een ander argument om de bossen
te bewaren, is dat ze de bodem en
de waterhuishouding beschermen.
Wouden voorkomen woestijnvor
ming. In de ontwikkelingslanden,
waar de landbouw het voornaamste
bestaansmiddel is, is dit van le
vensbelang.
Op Japan na is Nederland per
hoofd van de bevolking de grootste
heidsklassen te krijgen (klasse 2
t/m 4). Grenen en vuren zitten in
de duurzaamheidsklasse 3 en 4.
Meranti is dus vaak niet duurza
mer dan grenen of vuren! De duur
zaamheid van zowel meranti als
grenen en vuren zit in de verf, lak
of olie waarmee het hout bewerkt
is. Ook speelt de konstruktie waar
in het hout gebruikt wordt een rol.
Het belangrijkste alternatief voor
de meeste toepassingen van tro
pisch hout is vurehout, grenen en
douglas.
Op dit moment wordt bedroefd wei
nig van al het tropisch hout op een
verantwoorde wijze op plantages
gewonnen. Hout van plantages is
in de Nederlandse winkel niet te
onderscheiden van hout uit het re
genwoud. Bouwbedrijven en wo
ningbouwverenigingen voorzien
hun "duurzame" tropisch hout re
gelmatig van certifikaten, afgege
ven door de houthandelaar. Kontro-
le van deze certifikaten is erg moei
lijk. Het is reeds gebleken dat certi
fikaten ten onrechte werden afge
geven. Milieudefensie onderzocht
een tiental certifikaten: de claim
van duurzaam kappen bleek in
geen van de gevallen te kloppen.
Peter van den Berg is medewerker van de Zeeuwse Milieu
federatie.
