Antifou'1
Westerschelde
Koolwaterstoffen
Anti-fouling
GREEfJ
Elf
In het kader van de UNCED zal een forse
prijsstijging van tin, eventueel in de vorm
van een grondstoffenheffing, een oplos
sing kunnen zijn. De Derde Wereldlanden
krijgen dan een goede prijs. De konsumen-
ten zullen geprikkeld worden geen tinhou
dende produkten te kopen of er zuinig
mee om te springen. Bedrijven moeten
door konsument en overheid gedwongen
worden duurzaam verantwoorde produk
ten te gaan produceren.
Toch zullen ontwikkelingslanden als Boli
via, tegen letterlijk elke prijs, tin blijven
produceren om de werkgelegenheid in de
mijnbouw veilig te stellen. Tin exporteren
is een pure noodzaak om deviezen te ver
dienen voor rente op en aflossing van hun
torenhoge schuldenlast.
rende misdaad en miserabele
woonomstandigheden. Het regen
woud leed onder de tin-rush. Gi
gantische hoeveelheden verontrei
nigde modder, die vrijkomen bij de
verwerking van het tinerts, worden
in de Rio Candeisas gestort. Daar
komt dan ook geen leven meer in
voor. De milieuramp die zich hier
voltrekt, werd zelfs te gek voor de
Braziliaanse autoriteiten. Maar
hun pogingen om de mijn te slui
ten, totdat passende milieuvoorzie
ningen waren getroffen, liepen op
niets uit.
Daarbij komt nog dat "illegale"
mijnwerkers van Bom Futuro grote
hoeveelheden tin via Bolivia het
land uitsmokkelen. Hierdoor dalen
de lage prijzen op de wereldmarkt
nog verder.
Over naar Nederland: Atochem
loosde tot voor kort circa 20.000 kg
tinafval per jaar op de Westerschel
de. De gevolgen voor het milieu ble
ven niet uit. Oesters en slakken
toonden duidelijke vergroeiingen,
die in verband gebracht konden
worden met organotins. Atochem
stond voor het blok. Investeren in
afvalzuivering en beperking van lo
zingen was onontkoombaar. Mede
of misschien wel juist door de enor
me inzet van het personeel loost
Atochem momenteel nog circa 200
kg/jaar op de Westerschelde. Dit is
een enorme verbetering.
De uitstoot van vooral koolwater
stoffen naar de lucht vraagt drin
gend om sanering. Atochem is het
hier mee eens. De uitstoot van kool
waterstoffen nam de laatste drie
jaar toe van 150 naar 400 ton/jaar!
Atochem is voornemens de koolwa
terstoffen met minimaal 60 procent
te verminderen. Met de nadruk op
minimaal, hopen we. Atochem ver
wacht voor alle stoffen binnen en
kele jaren aan de Nederlandse
Emissierichtlijnen te kunnen vol
doen.
Atochem Nederland
De organotins van Atochem worden
o.a. gebruikt voor Antifoulings.
Aangroeiwerende verven worden
gebruikt om te voorkomen dat al
gen, wieren en zeepokken zich aan
de onderkant van de boot hechten.
Het zijn eigenlijk bestrijdingsmid
delen. Zo'n tien jaar geleden werd
bekend hoe extreem giftig een aan
tal van deze stoffen is. Vooral de
tinhoudende antifoulings (tributyl-
tin) zijn zeer schadelijk. Tributyltin
veroorzaakt reeds bij de zeer lage
koncentratie van éénmiljoenste
gram per liter water afwijkingen en
sterfte bij waterorganismen zoals
weekdieren, garnalen en vissen.
Dit heeft er toe geleid.dat het sinds
enkele jaren verboden is, naar een
richtlijn van de Europese Gemeen
schap, organotinhoudende antifou
lings te gebruiken op boten korter
dan 25 meter. Maar grotere sche
pen mogen deze produkten nog
steeds gebruiken. Gezien het toene
mende scheepvaartverkeer zal dit
niet zonder gevolgen blijven voor
onze wateren.
Antifoulings worden in de watersport gebruikt als middel
om aangroei van algen op scheepsrompen te weren.
Voor de gebruikers van antifouling
zijn er voorlopig nog geen produk
ten in de handel die niet schadelijk
zijn. Alternatieven die minder
schadelijk zijn, staan in het vouw
blad vermeld.
Atochem, eens één van de grootste
vervuilers van het Westerschelde-
estuarium, is haar leven aan het
beteren. Maar er zit nog weinig
schot in een minder schadelijk pro-
duktenpakket. Atochem is daar
voor afhankelijk van de research in
het moederbedrijf Elf. Produkten
op waterbasis komen er wel aan,
maar de organotins blijven er voor
alsnog in. Voor Atochem is het van
het grootste belang de schadelijkste
produkten te vervangen door min
der schadelijke, voordat de Neder
landse overheid of de EG haar
daartoe dwingt. Druk op het moe
derbedrijf is één middel.
Peter van den Berg is medewerker van de Zeeuwse Milieu
federatie.
13
