Veedrinkputten
Foort Minnaard
In deze nieuwe rubriek aandacht voor de kleine land
schapselementen in Zeeland en het onderhoud ervan.
Kleine landschapselementen zijn bijvoorbeeld knotbo-
men, hoogstamboomgaarden en veedrinkputten. De
Stichting Landschapsverzorging Zeeland (SLZ) houdt
zich speciaal bezig met deze kleine landschapselemen
ten. De artikelen worden door medewerkers van deze
stichting geschreven. De rubriek opent met de veedrink
put.
Veedrinkputten, de naam zegt al,
V dienen als drinkwater voor vee.
Veedrinkputten vind je daarom
vooral in weilanden, maar ook op
erven van boerderijen. Ze komen ver
spreid door de hele provincie voor, zo'n
600 in Zeeuws-Vlaanderen, 500 op Wal
cheren en Zuid-Beveland en 100 in de rest
van Zeeland. Vrijwel alle putten zijn in het
verleden door mensen gegraven. Toen was
dat de enige mogelijkheid om vee in de
wei van zoet drinkwater te voorzien. Het
water in de sloten en het grondwater was
meestal te brak 0111 te drinken. In de drink
put werd zoet regenwater opgevangen.
Gemiddeld zijn de putten 300 vierkante
meter groot, en tot zo'n 2 meter diep.
Waarde
Oorspronkelijk werd vooral de waarde als
drinkwaterreservoir gezien. Inmiddels
wordt ook de cultuurhistorische en land
schappelijke waarde erkend. Veel drink
putten hebben een grote natuurwaarde,
omdat ze zoet water bevatten in een brak
ke omgeving. Dit heeft tot gevolg dat in de
putten voor Zeeland bijzondere planten
en dieren voorkomen. Het meest bekend
is de waarde van de putten voor amfi
bieën, vooral voor de voortplanting van
deze dieren. De meeste amfibieën zijn
daarvoor aangewezen op stilstaand, zoet
of vrijwel zoet water. Met name voor de
boomkikker en de kamsalamander zijn de
putten van levensbelang. Beide soorten
zijn overigens in heel Nederland zeldzaam.
De boomkikker vinden we in Zeeland
alleen nog in West-Zeeuws-Vlaanderen, de
kamsalamander ook nog in Oost-Zeeuws-
Vlaanderen.
Bedreigingen
Er is in Zeeland in de loop der jaren veel
weiland omgezet in bouwland. De putten
werden dan meestal gedempt. Of er werd
een waterleiding aangelegd, waardoor de
drinkput overbodig werd. Die bedreiging
is nu minder geworden, omdat de overge
bleven putten nog fungeren als drink
plaats, of door de eigenaar in stand gehou
den worden om hun natuur- en land
schapswaarden. Er worden zelfs weer
nieuwe putten gegraven, meestal op een
erf, omdat de bewoner een waterelement
op het erf mooi vindt, of omdat de bewo
ner een bijdrage wil leveren aan natuur en
landschap.
Onderhoud
Een andere bedreiging vormt het achter
wege blijven van het noodzakelijke onder
houd van de putten. Het zijn gegraven klei
ne watertjes; door resten van afgestorven
waterplanten en door het intrappen van
de oevers door drinkend vee, verlanden ze
langzamerhand. Daardoor gaat de water
kwaliteit achteruit, en vallen ze snel droog.
Af en toe moeten ze daarom uitgebaggerd
worden, zodat ze meer water kunnen
bevatten. De laatste jaren wordt er weer
veel aan onderhoud gedaan. De interesse
van de eigenaren is toegenomen, en de
overheid stelt via de Stichting Landschaps
verzorging Zeeland geld beschikbaar voor
onderhoud.
Activiteiten
Er zijn activiteiten opgezet om de belang
stelling voor de veedrinkputten te verho
gen, en het voortbestaan te verzekeren.
De Stichting Landschapsverzorging Zee
land houdt zich bezig met onderhoud en
aanleg van putten. Door het Zeeuws Biolo
gisch Museum is samen met andere organi
saties een drinkpu tten-adoptieproject voor
basisscholen opgezet. Voor dit project zijn
leskisten gemaakt. Speciaal ten behoeve
van de kamsalamander loopt er momen
teel in Oost-Zeeuws-Vlaanderen een pro
ject van de Stichting Landschapsverzor
ging Zeeland. De Stichting Doen (postco
deloterij) heeft geld beschikbaar gesteld
voor herstel en aanleg van een aantal leef
gebieden van deze salamander. Een specia
le folder met informatie over dit project is
verkrijgbaar bij de Stichting Landschaps
verzorging Zeeland. De provincie Zeeland
M.A.
h
1
heeft een brochure over de veedrinkput
uitgegeven, verkrijgbaar bij het bureau
Voorlichting.
Sinds enige jaren is er een Herpetologi-
sche Studiegroep Zeeland actief. Deze stu
diegroep bestaat uit vrijwilligers die
onderzoek doen naar amfibieën en reptie
len. Zij houden zich ook bezig met inven
tarisaties van drinkputten.
Voor meer informatie:
Stichting Landschapsverzorging
Zeeland
Postbus 286, 4460 AR Goes,
tel.OllOO-30936.
Informatie over de Herpetologi-
sche Studiegroep:
Kees Musters, Bellinkstraat 2
te Middelburg, tel. 01180-33898.
Foort Minnaard is coördinator van de Stich
ting Landschapsverzorging Zeeland.
10 WANTIJ MAART 1993
