Ban
Bintjes
V^iH?rjSss!
SPAAR het MIUEU
Redden daiandbouwg»h_, hpt milieu. Wnr(j\
Wedden dax "'^dbouWg»T.t. ,rieU. tr
n$f»»
Actie Milieudefensie zette kwaad bloed bij boeren
Folder: Milieudefensie
per kilo. De woede onder boeren over de
landelijke acties escaleerde. Het proces dat
een coöperatief aardappelbedrijf tegen de
actie "Ban Bintjes van uw bord" verloor,
werd als het dieptepunt in het aardappel-
seizoen gezien.
Bintje
Op basis van marktvraag uit binnen- en
buitenland van zowel fritesproducenten
als supermarkten is het Nederlands Bintje
jarenlang de topaardappel geweest.
Gezien de grootschalige vraag werd de
teelt ook grootschalig aangepakt.
Technologie bood telers, zo leek het, onbe
perkte mogelijkheden om de teelt van het
bintje te intensiveren. Elk jaar bood de
agrochemie een nog effectiever middel
tegen de talrijke bedreigingen van de aard
appelteelt. Uiteindelijk werd de teelt van
bintjes voor het milieu zeer onvriendelijk.
Op dat moment werd de aardappeletende
aanhang van Milieudefensie actief: het
Bintje moest in de ban!
Irritatie
Bij Jopie Dingemanse wekten de acties van
Milieudefensie veel irritatie.
Temeer daar actiecoördinator Paul van
Sambeek in 1991 aangegeven had dat hij
zelf nauwelijks contact had met aardappel
telers en zeker graag een keer een kijkje
wilde nemen in de Zeeuwse aardappel
teelt. Helaas, zo oordeelde Jopie
Dingemanse, kozen Paul en de zijnen voor
actie tegen in plaats van kennismaking
met de hun nog onbekende aardappelte
lers. Tot maart 1993 heeft het geduurd
voordat Milieudefensie de reis naar
Walcheren aanvaardde. Dit geschiedde,
hoe kan het ook anders, op initiatief van
Jopie Dingemanse. Voorafgaand aan het
gesprek had de initiatiefneemster alle
landbouworganisaties gevraagd een
afvaardiging te zenden. Ook bedacht Jopie
dat het goed was als de Zeeuwse milieube
weging, waarmee van oudsher toch al een
relatie bestaat, bij het gesprek aanwezig
zou zijn. Het gesprek werd begeleid door
de Volkshogeschool Zeeland.
Dieptepunt
Op de dag dat de aardappelprijs op een
dieptepunt belandde, ving het gesprek
over het waarom van de actiewijze van de
milieubeweging aan. Van de zijde van de
milieubeweging werd zonder twijfel vast
gesteld dat de teelt van Bintjes en
Bildtstars steeds milieu vijandiger is gewor
den. Boeren en boerinnen onderkenden
deze ontwikkeling. Kern van de inbreng
van de akkerbouwers was dat men best
bereid is om schonere aardappels te telen.
Voorwaarde daarbij is dat de milieubewe
ging meewerkt om consumenten te stimu
leren voor schonere producten meer te
betalen. "Een actie die zich richt op stimu
lering, pakt voor de landbouw gevoelsma
tig en zeker ook materieel beter uit", aldus
één van de akkerbouwers. Zeker nu de
aardappelteelt regelmatig stokt in te lage
prijzen, is het noodzakelijk dat er nieuwe
impulsen komen. Zo'n impuls kan een
schonere aardappel zijn die voor een
hogere prijs afzetbaar is. Ook concludeer
den de aanwezigen dat bundeling van
krachten tussen milieubeweging en boe
ren belangrijk is om een tegenwicht te
vormen tegen de tussenhandel. Dat laatste
aspect vraagt nog veel onderzoekswerk,
maar de basis is gelegd.
De offensieve opstelling van de boeren op
Walcheren is niet uniek in Nederland.
Marion Bloem van Milieudefensie ver
meldde dat ze de laatste weken vrijwel
niets anders meer deed dan bijeenkom
sten met boeren bezoeken om de dialoog
met de landbouw opnieuw leven in te bla
zen. "Als het aan ons ligt komt er een struc
tureel overleg tussen landbouw en milieu
beweging", aldus Marion.
De Zeeuwse Milieufederatie voeg
de reeds eerder de daad bij het
woord door activiteiten voor het
Zeeuwse Vlegelproject en door
overleg met standsorganisaties.
Onlangs nam de ZMF deel aan een
breed overleg over een nog op te
richten Zeeuws platform voor
landbouw, milieu en consument.
Als het aan de gesprekspartners
op Walcheren ligt, is de tijd rijp
voor een effectieve samenwer
king. Ook is nu de kritische con
sument aan zet. Als er een paar
cent meer voor een zak aardappe
len betaald wordt, zijn de telers
graag bereid om zo schoon moge
lijk te produceren.
Jacques Roumen is coördinator van het
Groene Werk Zeeland Studiecentrum.
Albert Aartsen is stafmedewerker van de
Zeeuwse Milieufederatie.
4 WANTIJ JUNI 1993
