ouwblad
Kiezen voor minder afval
December 1993
Preventie
Interne Milieuzorg
Proefproject
Resultaten
Methode
Mensen
Zelf aan de slag
Ondersteuning
Voor meer informatie
Ronald Lutz
Voorkomen is beter dan genezen. Ook voor het
milieu gaat dit op. In bedrijfsprocessen krijgt preven
tie van afvalstoffen steeds meer aandacht, zowel bij
de beleidsmakers als bij het bedrijfsleven. In tegen
stelling tot sanerende milieumaatregelen levert pre
ventie vaak financieel voordeel op. Milieubelang en
bedrijfsbelang kunnen zo hand in hand gaan.
In Zeeland is ervaring met preventie. Overheden,
bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties ver
kennen op experimentele basis de mogelijkheden
van een preventieve aanpak van milieuproblemen.
Wat preventie precies is, waarom het zo belangrijk
is, wat de mogelijkheden voor bedrijven zijn? Op
deze vragen geeft dit vouwblad een antwoord.
Sinds enkele decennia worden
S bedrijven geconfronteerd met de
grenzen van het milieu. Om toe
komstige generaties uitzicht te
bieden op een leefbare omgeving is het
begrip "duurzame ontwikkeling" als uit
gangspunt voor het milieubeleid geïntro
duceerd. De maatschappij accepteert dit
uitgangspunt. Maar werkelijk maatregelen
nemen is andere koek. Voor een duurza
mer samenleving is meer nodig dan enkele
aanpassingen.
Preventie
Een preventieve aanpak is gebaseerd
op het voorkomen van milieuproble
men. Op de plaats in het productieproces
waar de milieubelasting ontstaat, worden
maatregelen genomen. Verbeteringen
worden bedacht vóórdat milieubelastende
stoffen ontstaan. Vaak houdt dit in dat het
productieproces efficiënter wordt
gemaakt, zodat minder grondstoffen nodig
zijn en minder afvalstoffen ontstaan.
Hier raken milieubeleid, veiligheid en
kwaliteitszorg elkaar.
Deze aanpak in het milieubeleid is betrek
kelijk nieuw. Tot nu toe ging de aandacht
vooral naar het treffen van sanerende
maatregelen, aan het eindpunt van de pijp
lijn. Voorbeelden zijn waterzuiverings
installaties, luchtfilters en het scheiden
van afvalstoffen. Deze oplossingen zijn
belangrijk, maar minder fundamenteel dan
het voorkomen van afvalstoffen.
Veel maatregelen die pas op het eindpunt
genomen worden, houden een verplaat
sing van de problemen in. Zo produceren
Afval- en emissiepreventie is het voor
komen of beperken van het ontstaan
van afval en emissies door beperking
aan de bron, door intern hergebruik
en/of door de vermindering van de
totale milieuschadelijkheid. Het voor
komen van vervuiling door middel van
preventie zal in veel gevallen funda
mentele oplossingen voor milieuproble
men bieden. In tegenstelling tot sane
rende maatregelen houdt preventie
vaak geen kostenverhoging, maar juist
een kostenbesparing voor het bedrijf in.
zuiveringsinstallaties grote hoeveelheden
verontreinigd en moeilijk te verwerken
slib. Preventie zoekt juist naar wegen om
het productieproces zo gunstig mogelijk
te maken, zodat minder grondstoffen ver
spild worden en minder schadelijke afval
stoffen ontstaan. Verschillende praktijkon
derzoeken in bedrijven in binnen- en bui
tenland leverden positieve resultaten op.
Bij bepaalde bedrijfsprocessen is tot 100%
beperking van afval en emissies naar lucht,
water en bodem mogelijk gebleken.
De meeste preventieve maatregelen
bleken bovendien niets te kosten of waren
zelfs kostenbesparend!
Interne Milieuzorg
Om de milieubelasting van bedrijven
O te verminderen, is het Bedrijfsinterne
Milieuzorgsysteem ontwikkeld. Een goede
milieuzorg in bedrijven gaat verder dan