Jack van Harn
eigenaar van café-restaurant De
Landbouw, districtsvoorzitter Koninklijke
Horeca Nederland en deelnemer
aan het preventieproject
"Kiezen voor minder afval":
"Naar mijn mening is milieuzorg voorna
melijk hersenwerk. Een ondernemer moet
zijn handelwijze omdraaien voor het
milieu. Hij moet nadenken bij in- en ver
koop. Bij inkoop kan plastic en ander ver
pakkingsmateriaal geweigerd worden.
Goed voor het milieu en bovendien spaart
het kosten op inkoop en afval."
Resultaten
k "Kiezen voor minder afval" laat zien
dat goede resultaten haalbaar zijn.
Vooral bij bedrijven die uit zichzelf al
gemotiveerd zijn om milieuzorg in te voe
ren, komen veel mogelijkheden boven
tafel. Zo kan een drukkerij jaarlijks 750 kg
chemisch afval besparen door oude resten
inkt niet meer weg te gooien, maar binnen
het bedrijf opnieuw te gebruiken. Bij het
stadhuis van Goes zijn alle schadelijke
schoonmaakmiddelen, zoals chloor, ver
vangen door milieuvriendelijke middelen
in retourverpakking. Bovendien wordt er
minder schoonmaakmiddel gebruikt door
dat de doseringen nauwkeuriger zijn.
Veel preventieve maatregelen lijken in
principe haalbaar. Het blijkt echter dat tus
sen het voornemen om preventieve maat
regelen te nemen en het invoeren in het
bedrijf vele obstakels liggen. Vaak zijn bij
zo" n project maar enkele personen uit het
bedrijf betrokken. Er is een lange weg te
gaan om het hele bedrijf enthousiast te
krijgen. Ook al is het milieu erbij gebaat en
hoeven de maatregelen niets te kosten, het
blijven veranderingen. Tegen verander
ingen kan weerstand bestaan.
Methode
Een goede manier om aan preventie te
C/ doen is preventie als daadwerkelijke
invulling van het bedrijfsinterne milieu
zorgsysteem te nemen. Preventieve milieu
zorg is het voortdurend zoeken naar bete
re grondstoffen, werkmethoden, technie
ken en eindproducten om het bedrijf effi
ciënter met het milieu om te laten gaan.
Voor het opsporen van mogelijkheden tot
preventie is een werkmethode ontwik
keld. Deze methode verloopt volgens een
aantal stappen. Eerst wordt geïnventari
seerd waar de meeste milieubelasting in
het bedrijf ontstaat. Waar liggen de beste
aanknopingspunten voor verbeteringen?
Daarna worden grondstoffen, manier van
werken en uitgaande producten en afval
stoffen op een rijtje gezet. Vanuit dat over
zicht worden de precieze oorzaken van
het ontstaan van afvalstoffen en van grond-
stofverliezen geanalyseerd. Vervolgens
worden mogelijkheden voor alternatieven
bedacht. Deze mogelijkheden worden
getoetst op milieu, economische en prakti
sche haalbaarheid. De mogelijkheden die
haalbaar zijn, worden vervolgens
ingevoerd.
Mensen
hHet is belangrijk dat de juiste mensen
bij het onderzoek betrokken zijn.
Zowel mensen van de werkvloer als van
het management hebben een belangrijke
inbreng. Het management zorgt ervoor dat
preventie door het bedrijf gesteund wordt
en dat mogelijkheden geboden worden
om onderzoek uit te voeren. De inbreng
van de mensen op de werkvloer is onont
beerlijk bij het bedenken van alternatie
ven. De mensen op de werkvloer hebben
meestal het meeste inzicht in de werkme
thoden. Tevens moeten de mensen op de
werkvloer de praktische haalbaarheid van
de alternatieven testen en uiteindelijk de
veranderingen doorvoeren.
Zelf aan de slag
Ieder bedrijf kan zelf aan de slag gaan
met afval- en emissiepreventie. Het ini
tiatief hiertoe kan van de directie, maar
ook van het personeel afkomstig zijn. Vaak
blijkt dat het personeel door de dagelijkse
confrontatie met de bedrijfsprocessen eer
der gemotiveerd is om milieumaatregelen
te treffen dan de top van het bedrijf.
Via ondernemingsraden of andere overleg
organen kan het personeel wensen op het
gebied van milieuzorg bij de directie
kenbaar maken.
Daarnaast moeten de ingezette mensen
voldoende ruimte krijgen, d.w.z. medewer
king vanuit de directie en voldoende mid
delen, om preventie-onderzoek te kunnen
uitvoeren en resultaten te kunnen invoe
ren. Een preventie-onderzoek is geen
gebeurtenis die maar één keer plaatsvindt.
Steeds weer zullen zich nieuwe mogelijk
heden aandienen die de milieubelasting
kunnen verminderen. In het kader van de
interne milieuzorg zal het bedrijf voor
deze ontwikkelingen steeds open moeten
blijven staan.
3 WANTIJ DECEMBER 1993
