Verdieping zal gepaard moeten gaan met
stringente voorwaarden. Deze voorwaar
den zijn niet bekend, staan ook niet in de
vergunning, terwijl ze daar natuurlijk wel
in thuishoren.
Gezien de grote belangen die er op het
spel staan, willen de natuur- en milieuorga
nisaties alle juridische procedures gebrui
ken om de vergunning tegen te houden.
Natuurmonumenten en het Zeeuwse
Landschap bijvoorbeeld zijn als beheerder
van grote delen van de Westerschelde
direct belanghebbend.
Waarde
Het Schelde-estuarium is zeer waardevol.
De natuurlijkheid steekt positief af tegen
vergelijkbare estuaria van de Seine, Elbe of
Thames. Zo'n natuurlijk landschap komt in
ons cultuurlandschap nauwelijks nog
voor. De Westerschelde is de enige zeearm
in de Zeeuwse Delta met een ononderbro
ken overgang van zout naar zoet water,
met alle overgangen in planten- en dieren
leven die daar bij horen. De Westerschelde
doet in vogelaantallen niet onder voor de
Oosterschelde en is de kinderkamer voor
veel Noordzeevis. Door verdieping zal de
hoofd vaargeul min of meer gekanaliseerd
worden en zijn dynamiek verliezen. Door
verdieping zal de hoeveelheid en stroom
snelheid van het water in de vaargeul toe
nemen. Daardoor zullen 75 ha schor en
125 ha slik afkalven. Nieuw schor zal moei
lijker gevormd worden. Het verlies aan
schor en slik kan beperkt worden door de
randen te verdedigen tegen erosie. Dit
staat echter op gespannen voet met het
natuurlijke karakter van het estuarium.
Onze voorkeur gaat daarom uit naar een
compensatie van dit verlies via ontpolde-
ring.
Baggeren
Het baggeren en storten van sediment ver
stoort de natuurlijke processen die het
estuarium kenmerken. Door baggerwer-
ken verzandt Saeftinge nu al op een onna
tuurlijk wijze, waardoor de ecologische
waarde vermindert. Door meer baggeren
zal een groter bodemoppervlak worden
verstoord. De ecologische waarde van
honderden hectaren ondiep water en
intergetijdegebied zal gevoelig verminde
ren. Het gehalte aan zwevend stof zal toe
nemen wat slecht is voor vissen en schelp
dieren. Door vertroebeling van het water
worden allerlei biologische processen
negatief benvloed. Als voorbeeld noemen
we de Hoge Platen. Daar broeden duizen
den sterns. Wanneer in de nabijheid van
de Hoge Platen bagger gestort wordt, zal
het water vertroebelen. Voor de sterns, die
vooral op het zicht jagen, zal het vissen
bemoeilijkt worden.
Containerschepen
Voor een economische beoordeling van
de verdieping gaan we te rade bij de
Antwerpse Milieufederatie. Die verrichtte
studie naar het maritiem transport.
Verdiepen heeft alles te maken met de
schaalvergroting van de containerscheep
vaart. Noordelijk van Antwerpen zijn, ten
koste van de laatste restjes rivierschor,
enorme containerterreinen uit de grond
gestampt. Om de steeds grotere container
schepen rendabel te exploiteren moeten
ze zoveel mogelijk varen en onderweg zo
weinig mogelijk havens aandoen. Eenmaal
in de haven moeten ze snel en efficiënt
gelost en geladen kunnen worden. Ver van
zee gelegen havens die slechts via gevaar
lijke rivieren te bereiken zijn, dreigen als
eerste af te vallen. Voor de in strakke tijd-
De Antwerpse voordeur klemt: verdieping van de vaarweg moet uitkomst brengen.
Foto: ZMF
Schorren en slikken
zullen als gevolg van
verdieping afkalven.
Foto: H.J. van Oosten
■■H jSSjgÉ SS?
schema's varende containerschepen heeft
tijdverlies enorme financiële gevolgen.
Wat zal de verdieping bijdragen aan de
bereikbaarheid van de Antwerpse haven?
De kleinere containerschepen zullen niet
meer afhankelijk zijn van het getij. Maar de
grotere containerschepen, in de toekomst
het gros, kunnen maar drie uur per getij
richting Antwerpen varen. Het structureel
nadeel van de toegankelijkheid zal door
verdieping slechts ten dele worden weg
gewerkt. Hoewel de uiteindelijke haven
keuze van nog meer factoren afhankelijk is
(logistieke dienstverlening, achterlandver
bindingen) zal het optredend tijdverlies
en de in acht te nemen veiligheidsomstan
digheden voor het binnenhalen van de
toekomstige generatie containerschepen
een minpunt blijven. De Vlaamse regering
heeft gekozen voor het maximaal ontwik
kelen van alle drie de zeehavens
(Antwerpen, Gent, Zeebrugge), zodat ver
der verdiepen bij voorbaat vaststaat.
Geld
Verdiepen kost veel geld: eenmalig een
kleine half miljard gulden, het onder-
houdsbaggerwerk rond de 100 miljoen
per jaar. Gezien de onzekere economische
baten (zal Antwerpen vooraanstaande con
tainerhaven blijven als de nieuwe genera
tie grotere schepen op zee verschijnt?)
kan men zich afvragen of niet onbezonnen
wordt gehandeld. Een serieuze studie naar
de economische baten van de verdieping
moet nog verricht worden. Levert afstem-
12 WANTIJ SEPTEMBER 1994
