Nalatigheid van Dow bestraft
Handhaving
Ron Vroegop
Rijkswaterstaat Zeeland speelt een belangrijke rol
bij de handhaving van de Wet verontreiniging
oppervlaktewateren (Wvo). De strafzaak over de
lozing van verontreinigd koelwater door Dow Bene
lux is de aanleiding voor dit artikel in de serie over
handhaving. We gaan terug naar een kwade zon
dagmiddag in Temeuzen, naar de boorden van de
Wester schelde.
dDow Benelux heeft een vergun
ning voor het lozen van afvalwa
ter en thermisch verontreinigd
koelwater. Het betreft een zeer
grote lozing van 40.000 m5 per uur. Eind
1992 werd op een zondagmiddag het koel
water van Dow bij de lozing in de
Wester schelde gecontroleerd door
Rijkswaterstaat. Op de Westerscheldedijk
werd bij het lozingspunt een sterke geur
waargenomen. Medewerkers van
Rijkswaterstaat namen direct monsters.
Ook werd de portier van Dow gewaar
schuwd. Met de inmiddels opgeroepen
eerstverantwoordelijke bij Dow werden
opnieuw monsters genomen.
Contramonsters werden afgegeven op de
fabriek. Vervolgens werd nader onderzoek
verricht op het terrein. Een eerste onder
zoek op het bedrijfslaboratorium wees uit
dat het koelwater was verontreinigd met
onder meer benzeen en tolueen. Direct
werd de link gelegd met een lekkage van
een bepaalde koeler. Deze werd vervol
gens afgesloten. Op dat moment zette de
controleur van Rijkswaterstaat de pet op
van opsporingsambtenaar. Hij nam ter
plaatse een eerste verhoor af van de
wachtchef. De volgende ochtend werd
contact opgenomen met de officier van
justitie.
Nalatigheid
De controles bij Dow werden vanaf die
tijd geïntensiveerd. Er werden vele verho
ren afgenomen, mede om zicht te krijgen
op het aspect 'verwijtbaarheid'. De officier
van justitie bracht in zijn betoog naar
voren dat weliswaar geen sprake was van
opzet, maar wel van nalatigheid: de eind
controle werkte die bewuste zondagmid
dag niet en ook waren geen afvalwater
monsters genomen. Daarnaast was het niet
de eerste keer dat de bewuste koeler lekte.
De officier eiste een boete van
f 100.000. De uitspraak van de rechter was
f 50.000. Hiertegen zijn zowel DOW als de
officier in beroep gegaan.
Structureel probleem
Naast intensievere controles door
Rijkswaterstaat heeft ook Dow haar eigen
controles verbeterd. Hierdoor ontstond
het beeld dat er geen sprake was van een
incident, maar van een structureel pro
bleem. In 1993 kwam een nieuwe vergun
ning voor Dow ter visie te liggen. De
Zeeuwse Milieufederatie wees in een
bezwaarschrift op het ontbreken van voor
schriften voor het voorkomen van veront
reinigd koelwater. Door dit bezwaarschrift
en het gegroeide inzicht bij Rijkswater
staat naar aanleiding van de intensievere
controles, is in de definitieve vergunning
opgenomen dat Dow voor de aanpak bij
lekkages een plan ter goedkeuring moet
indienen. Onderdeel van dit plan is een
duidelijke inventarisatie van het lekkage
probleem en een waterdicht controle
systeem zodat verontreiniging direct kan
worden vastgesteld en kan worden
gestopt. Ook moet het plan maatregelen
bevatten ter voorkoming van lekkages.
Nieuwe manier van controleren
Het strafrechtelijk onderzoek was ook
gericht op de organisatorische en adminis
tratieve aspecten van de naleving van de
Monstername door medewerkers van
Rijkswaterstaat, afdeling Handhaven.
Foto: RWS Zeeland.
