ouwblad
Milieu en Gezondheid
Normen en belangen
september 1994
Normen en belangen
Ga mee naar buiten...
Binnenhuismilieu
Voeding
Voor meer informatie
Esther Blok
De media berichten regelmatig over verontreinigde
bodems, smog, asbest, nitraten in onze voeding,
zware metalen in het grondwater, enzovoorts. Steeds
meer mensen krijgen last van allergieën en overge
voeligheid. Veel mensen geven het milieu hiervan de
schuld. Toch is het verband tussen milieuverontrei
niging en gezondheidsproblemen niet zo eenvoudig
aan te tonen. Het is niet altijd de bodem, de lucht of
het water waarin het gevaar voor onze gezondheid
schuilt. Onze leefgewoonten, woning en dagelijkse
voeding hebben ook een grote invloed op onze
gezondheid.
Het is moeilijk precies te zeggen
hoeveel een mens van een
bepaalde stof kan verdragen.
Vaak wordt dit met behulp van
proefdieren bepaald, maar de concentra
ties die daarbij gevonden worden, zijn niet
altijd naar de menselijke situatie te verta
len. Dit komt onder andere doordat proef
dieren niet per se op dezelfde wijze als de
mens op bepaalde stoffen reageren. Een
groot aantal stoffen is in dierproeven kan
kerverwekkend, maar vaak zijn er voor
deze stoffen geen overtuigende bewijzen
dat ze ook kankerverwekkend zijn bij de
mens. Andere stoffen geven juist bij proef
dieren geen symptomen, terwijl ze voor de
mens wel degelijk schadelijk zijn. Zo blij
ken ratten in tegenstelling tot mensen
nitraat niet in nitriet om te zetten.
Symptomen als hoofdpijn of misselijkheid
kunnen door proefdieren niet kenbaar
worden gemaakt. Ook is bij onderzoek op
proefdieren vaak niet te meten welke
gezondheidseffecten op de lange duur
optreden. Daar komt bij dat het dikwijls
niet om één schadelijke stof gaat, maar om
een cocktail van verschillende stoffen. Een
combinatie van stoffen kan weer andere
gezondheidseffecten veroorzaken dan
elke stof apart.
Belasting/belastbaarheid
Veldonderzoek geeft meer zekerheid over
de gezondheidseffecten van milieuveront
reiniging, maar daar moet weer meer reke
ning gehouden worden met de grote
onderlinge verschillen tussen mensen.
De ene mens kan lichamelijk of geestelijk
meer verdragen dan de ander. Wat voor de
een nog acceptabel is, kan voor de ander
heel bezwaarlijk zijn. De belastbaarheid
van zieke mensen en ouderen is lager dan
die van gezonde jonge volwassenen.
Baby's, peuters en kleuters zijn gevoeliger
voor schadelijke stoffen dan oudere kinde
ren. Het ongeboren kind krijgt vaak meer
schadelijke stoffen in de organen dan de
moeder die het kind draagt, doordat de
In Sloegebied veel fluor in de lucht.
Foto: IMF
stoffen die via de placenta worden doorge
geven zich in de weefsels van de foetus
opstapelen.
In welke mate mensen belast worden met
schadelijke stoffen is zeer afhankelijk van
de manier van leven. Het eten van niertjes
of het roken van sigaretten leidt tot een
grotere belasting met cadmium, dan het
direct wonen op met cadmium vervuilde
grond. De hobbyfotograaf die af en toe
zelf in een benauwde donkere kamer
foto's ontwikkelt, belast zichzelf meer dan
de vakfotograaf die dagelijks in het moder
ne fotolab werkt.
Economische belangen
Het bepalen van de maximum belasting
met schadelijke stoffen is niet alleen afhan
kelijk van de gezondheidseffecten. Er spe
len ook vaak economische belangen mee.
In een klein land als Nederland, waar we
boven op elkaar wonen en werken, is de
milieubelasting hoog. Bijna overal hebben
we in het heden en verleden bodem,
water en lucht vervuild. Daarnaast komt
-via de lucht en de grote rivieren ook veel
rotzooi van onze buren het land binnen.
Reden genoeg om de produktie van
schadelijk stoffen sterk aan banden te leg
gen en de normstelling aan te scherpen.
VOUWBLAD WANTIJ SEPTEMBER 1994
