Een schone
Schelde in de uitverkoop
Verdieping gevaar voor natuur in estuarium
Thijs Kramer
Het Schelde-estuarium behoort tot de mooiste rivier
mondingen van Europa. Meanderende geulenwan
delende platen, uitgestrekte schorren en een getijbe
weging die nog op ruim honderd kilometer van de
monding merkbaar is. Antwerpse baggerplannen
vormen een bedreiging voor dit al zwaar aangetaste
natuurgebied. Er breken spannende tijden aan voor
iedereen die de Westerschelde een warm hart toe
draagt.
Rijkswaterstaat wil voor de verdie-
rping van de Westerschelde een ver
gunning aan de Vlaamse regering
geven. De ZMF heeft samen met zes
Nederlandse en Vlaamse natuur- en milieu-
j organisaties bezwaar gemaakt. Zal de
Nederlandse regering voet bij stuk houden
I dat er pas verdiept mag worden als er
zicht is op een verbetering van de water
kwaliteit? Is verdieping per se noodzake-
i lijk? Zo ja, bestaat er een verdiepings
methode waardoor natuur en milieu niet
I worden geschaad? Allemaal vragen die nog
op beantwoording wachten.
Wereldhaven
Het zal je als wereldhaven maar overko
men dat je vaarweg in een ander land ligt.
De vrije doorvaart van Antwerpen naar
i zee werd bij de onafhankelijkheid van
België, 150 jaar geleden, per traktaat gere
geld. Vanaf het moment dat schepen de
ondiepe drempels in de eeuwig wijzigen
de vaargeul niet of nauwelijks konden pas
seren, moest er gebaggerd worden: op
Nederlands grondgebied!
Nu er een andere wind waait aan weers
kanten van de grens als het over natuur en
milieu gaat, levert dat problemen op.
Nederland heeft als mondingsgebied van
een aantal vuile Europese rivieren zijn
lesje geleerd. Het loopt voorop bij het
terugdringen van de watervervuiling. Dat
kost de burgers steeds meer geld. Voor de
waterschappen is het steeds moeilijker
verkoopbaar dat de inwoners hoge lasten
betalen om het afvalwater schoon in de
Verdieping alleen
toestaan onder
stringente voor
waarden.
Westerschelde te kunnen lozen, terwijl
over de grens een enorme vracht vuil pas
seert.
Onderhandelingen
De gemiddelde Vlaamse bestuurder neemt
de Nederlandse bezorgdheid om het
milieu niet serieus. Dat doet hij in eigen
huis ook niet. België verdenkt Nederland
van onwil als het eisen stelt aan de water
kwaliteit van de Schelde, of een baggerme-
thode oppert die rekening houdt met de
natuurwaarden van het estuarium. Is
Rotterdam per slot van rekening niet de
aartsvijand van Antwerpen? Een wantrou
wen dat wordt gevoed door merkwaardige
Nederlandse onderhandelingsmanoevres,
waarbij van alles en nog wat aan elkaar
wordt gekoppeld, tot de flitstrein toe.
Antwerpen wenst een optimaal bereikbare
haven. Eerst mikte Antwerpen op een
bochtafsnijding door het noordelijk deel
van Saeftinge ter hoogte van Bath, en een
Baalhoekkanaal ten zuiden van Saeftinge
om de linkeroever te ontsluiten. Van
recentere datum is de wens om de drem
pels in de vaargeul van de Westerschelde
te verdiepen tot 43-48 voet om de schaal
vergroting in de containerscheepvaart bij
te kunnen benen. Verdieping staat inmid
dels boven aan het wensenlijstje.
Schoner
Nederland wil ook wel wat van België.
Schoner Maaswater voor de drinkwater
voorziening, schonere lucht in het grens
gebied met Antwerpen en een schonere
Schelde. De onderhandelingen liepen vast
omdat de Walen voor verbetering van het
Maaswater moesten zorgen en in hun
ogen Vlaanderen daarvan zou profiteren.
Na de federalisering van België zijn de
onderhandelingen opnieuw gestart, nu
alleen met de Vlaamse regering. De ambte
naren zijn er al uit: een concept-verdrag,
waarin de verdieping is geregeld. Wat daar
precies in staat is niet bekend, maar ver
moedelijk zijn geen eisen gesteld aan de
waterkwaliteit. Daarover moet opnieuw
met alle Schelde-oever-staten overlegd
worden. Er is waarschijnlijk wel overeen
stemming over een studie naar de ontslui
ting van de linkeroeverhavens, het
Baalhoekkanaal inbegrepen.
Minister Maij gooide echter roet in het
eten door de verdieping te koppelen aan
een tracé voor de TGV van Antwerpen
naar Nederland. De milieu-organisaties
hebben deze oneigenlijke koppeling afge
wezen. Zonder te wachten op de herope
ning van de onderhandelingen door de
nieuwe minister van Verkeer en
Waterstaat, blijkt Rijkswaterstaat nu
ineens de verdieping in een vergunning te
willen regelen!
Voorbarig
De laatste baggervergunning dateert van
1991 en loopt dit jaar af. Rijkswaterstaat
wil een nieuwe vergunning verlenen voor
zes jaar. In een simpel bijzinnetje staat dat
deze vergunning ook geldt voor de verdie
ping van de Westerschelde. De verbijste
ring bij de natuur- en milieuorganisaties
was groot: over de verdieping wordt nog
onderhandeld. Het is voorbarig om de ver
dieping in de vergunning op te nemen.
11 WANTIJ SEPTEMBER 1994
