Zeeuwsvlaamsche ontdekking
vervanger voor schadelijke oplosmiddelen
Willem de Weert
Alleen al in de grafische industrie wordt per jaar
ongeveer 3500 ton aan oplosmiddelen verbruikt.
Oplosmiddelen schaden de gezondheid en dragen bij
aan de smogvorming. De overheid ivil dat in het
jaar 2000 het verbruik van koolwaterstoffen met
50 verminderd is (actieprogramma KWS 2000).
In Hulst is een produkt ontwikkeld dat de wereld
van de thinners op zijn kop zet. Testen tonen aan
dat het verbruik van reinigingsmiddelen met meer
dan 70 daalt, de produktie van chemisch afval
met 75 vermindert en de uitstoot naar de lucht
zelfs gereduceerd wordt tot 0.
A.B. Bijsterveld uit Hulst met CL 40. Foto: Peter Verdurmen
In 1990 begon A. B. Bijsterveld van
C.T.S. b.v. in Hulst een produkt te
ontwikkelen waarvan de eigenschap
pen als volgt moesten zijn: effectief,
laag verbruik, hoge veiligheidsgraad, geen
verdamping, biologisch afbreekbaar, .lang
bruikbaar, niet irriterend voor de huid,
niet giftig, vrijwel reukloos en een hoog
vlampunt. Eind 1990 had hij het concept
idee uitgewerkt en legde het voor aan de
NOVEM. Die kende een paar maanden
later subsidie toe. Op kleine schaal wer
den vervolgens testprodukten vervaar
digd: CL 40 was geboren. In mei 1992 vor
derde de situatie zodanig dat er daadwer
kelijk getest kon worden: in laboratoria op
alle mogelijke inkten waaronder ook ink
ten op waterbasis. Een jaar later sprak een
analyserapport van een goede biologische
afbreekbaarheid. Het octrooi werd aange
vraagd.
Zeefdrukindustrie
NÖVEM en het Projectbureau KWS 2000
stelden voor het produkt in de praktijk
van de zeefdrukindustrie te testen. Daar
worden veel thinnerachtige oplosmidde
len gebruikt om de zeefdrukramen te rei
nigen. Bedrijfsleider W. Niesing van zeef-
drukkerij Rooth hoorde van het produkt
en besloot het te proberen: "Het beviel ons
goed. Sinds die tijd hebben we geen che
misch afval meer, terwijl honderd liter per
maand normaal was. Dat levert behalve
winst voor het milieu dus een behoorlijke
kostenbesparing op, ondanks de iets hoge
re prijs van het middel. De omschakeling
verliep vlekkeloos: de schoonmaakappara-
tuur hoefde niet aangepast te worden, we
hebben alleen een filter bijgeplaatst om
inktpigmenten uit te filteren. Het schoon
maken is zelfs iets eenvoudiger geworden.
Het zeefraam is in één keer schoon. Het
middel vraagt wel een ander gebruik:
CL 40 moet minstens tien minuten inwer
ken. De reiniging lijkt daardoor langer te
duren, maar omdat je meer ramen tegelijk
kunt doen ontstaat zelfs tijdwinst. Omdat
CL 40 een olieachtig produkt is, moet je er
wel netjes en schoon mee werken, anders
wordt de schoonmaakplaats een zwijne-
stal."
Een andere tevreden tester is sdhoonmaak-
specialist A. Sariman. Hij benadrukt het
aspect gezondheid. "Ik werkte vroeger
met thinner en moest altijd een masker op,
anders werd ik duizelig en kreeg ik hoofd
pijn, vooral aan het einde van de dag. Nu is
dat geen probleem meer. Je ruikt bijna
niks van het produkt en na het werk voel
ik me beter dan vroeger."
Mogelijkheden
Ontwikkelaar Bijsterveld ziet voor zijn
produkt naast in de zeefdrukindustrie
volop mogelijkheden in de offsetindustrie,
voor machinereiniging en ontvetting, ver
wijdering van verkeersvuil en graffity, rei
niging van bekleding, vervanging van alka
li en zuren in reinigingsmiddelen, verwij
dering van organische afzettingen, reini
ging van verfkwasten en gereedschap, ver
vanging van thinners in spoelinstallaties
voor verfspuiten, vervanging van silicone
achtige produkten in autopoetsmiddelen
en de vervanging van schadelijke stoffen
in handzepen.
Voor meer informatie:
Projectbureau KWS 2000,
tel. 070- 3652510
NOVEM, tel. 010- 4781088
C.T.S. b.v. Hulst, tel. 01140-11721.
Willem de Weert is eindredacteur van
Wantij.
14 WANTIJ MAART 1995
