Weidevogels
Landschap
Peter Maas
Er zijn weinig relaties die zo treffend een haat/liefde
verhouding laten zien als de relatie tussen weidevo
gels en de landbouw. Zonder landbouw geen weide
vogels, dat is duidelijk. Maar te intensieve landbouw
geeft weidevogels juist geen kans.
0 In een poging om zowel de kool als
1de geit te sparen is landelijk het pro-
jekt "Vrijwillige Weidevogelbe
scherming" opgezet. Landelijk zijn er,
met name in Friesland, al generaties lang
ervaringen opgedaan met weidevogelbe
scherming; in Zeeland is het de hoogste
tijd voor een cultuuromslag!
ons. Weliswaar niet als weidevogel, maar
wel geregeld op het boerenland te vinden.
Met name de hooggelegen akkers langs
lage, drassige kreken zijn geliefd. Omdat
ook de kievit ondertussen steeds vaker op
bouwland blijkt te broeden, wordt het
weidevogelprojekt ook belangrijk op
akkers.
Tureluur
Boerenland
Bij weidevogels denk je in eerste instantie
niet aan Zeeland. Toch hebben ook wij
wel degelijk prachtige weidegebieden: de
Prunje op Schouwen, het "platte" van
Walcheren, de Yerseke Moer op Beveland
en de Grote Putting in Zeeuwsch-
Vlaanderen. Ook daarbuiten, op verspreid
liggende graslanden en langs kreken en
kreekrestanten, kun je kievit, tureluur en
grutto horen baltsen. Dat zijn voor
Zeeland de belangrijke soorten. Vooral de
tureluur is van belang. Meer dan 10% van
de Nederlandse populatie broedt in het
zilte Deltagebied. xMaar er is nog een soort
waar we aan moeten denken: de kluut.
Daarvan broedt zelfs iets meer dan 20% bij
Bedroevend
Het broedsucces van deze soorten op gras
land, weiland of akker is onder normale
agrarische omstandigheden bedroevend
laag. Aangezien de weidevogels vaak
trouw aan hun stek zijn, is het heel goed
denkbaar dat plaatselijke populaties, na
het uitblijven van enkele jaren van goede
reproduktie, uitsterven. Weilanden ken
nen een dermate hoge beweidingsdruk
dat vrijwel geen legsel aan vertrapping
ontsnapt; hooilanden worden midden in
het broedseizoen gemaaid en bouwland
wordt in het voorjaar intensief door de
boer bewerkt. En dan nog de moderne
manier van mestinjecteren. Het verbod om
mest uit te rijden in het najaar, en de
18 WANTIJ JUNI 1995
Kluut
plicht om drijfmest direkt onder te wer
ken, zou voor de weidevogels wel eens het
definiteve einde kunnen betekenen.
Tenzij..
Nestbeschermer
Tenzij de weidevogelbescherming ter
hand wordt genomen. Vrijwilligers, die
samen met de boeren aan nestbescher
ming doen. Zoals gezegd, in Zeeland nog
geen bekend verschijnsel, maar de eerste
kontakten zijn gelegd. Voor het be
schermen van legsels zijn verschillende
methoden toe te passen, afhankelijk van
de situatie. In weilanden kan met een nest
beschermer het vertrappen worden voor
komen. In hooilanden en op akkers
kunnen nesten worden gemarkeerd waar
door de boer of loonwerker bij het maai
en, zaaien, schudden, mest-injecteren enz.
het nest kan sparen. Een intensieve samen
werking tussen boer en vrijwilliger is
daarbij zeer belangrijk. Als die twee met
elkaar kunnen lezen en schrijven, dan kan
er iets moois groeien. Boeren en natuurbe
schermers naast elkaar. Het is wel eens
anders.
Inmiddels is er voor Zeeland een weidevo
gelcoördinator aangesteld, werkzaam bij
SLZ: Marianne Lundahl. Zij zal proberen
een netwerk van vrijwilligers (aanmel
den!) op te zetten die samen met boeren
(aanmelden!) intensief met kieviten, ture
luurs, grutto's en kluten aan de slag gaan.
Vroeg in het voorjaar het terrein verken
nen en in het broedseizoen nesten lokali
seren en in kaart brengen om deze zo
nodig te markeren of te beschermen. Tot
slot laat het bijhouden van het broedsuc
ces zien waar je het allemaal voor doet.
Voor meer informatie:
Stichting Landschapsverzorging
Zeeland
tel. 01100-30936
Peter Maas is regiomedewerker bij de
Stichting Landschapsverzorging Zeeland.