Melding soms voer voor juristen
Handhaving
Jan-Eelco Dijk
Een van de mededelingen op de gemeentelijke infor
matiepagina: de overheid bericht dat een bedrijf een
verandering in de bedrijfsvoering gemeld heeft.
Niets aan de hand of zijn er misschien gevolgen voor
werknemers, omwonenden en het milieu? Soms
wordt zo'n melding voer voor juristen.
Een grote onderneming in het
eSloegebied besluit dat het toezicht
op het laden en lossen aan de kade
in het vervolg niet meer door
bewakers gebeurt, maar met behulp van
camera's. Vanuit een controlekamer kan
de kade in de gaten worden gehouden en
wordt zo nodig ingegrepen. De verande
ring wordt netjes aan de provincie
gemeld, daarmee lijkt de kous af. Maar de
werknemers maken zich zorgen.
Aangezien in het bedrijf ook gevaarlijke
stoffen worden overgeslagen, zijn ze bang
dat het risico voor ongelukken groter is
geworden. Ze willen graag inspraak.
Haken en ogen
Het lijkt eenvoudig, maar aan de vraag van
de werknemers blijkt een aantal haken en
ogen te zitten. Zeker, de Wet Milieubeheer
bepaalt dat het verboden is zonder vergun
ning een inrichting of de werking daarvan
te veranderen. Bij bovengenoemd bedrijf
zou dus de procedure tot wijziging van de
milieuvergunning gevolgd moeten wor
den. Iedereen kan in deze procedure
bedenkingen indienen en daarna tegen
het uiteindelijke besluit van het bevoegd
gezag (in de regel Burgemeester en
Wethouders of Gedeputeerde Staten) in
beroep gaan.
Omslachtig
Voor sommige veranderingen vond de
wetgever deze procedure nodeloos
omslachtig. Kort gezegd kan worden vol
staan met een melding als de wijziging in
de inrichting geen of enkel gu nstige gevol
gen voor het milieu heeft. Het bedrijf geeft
dan aan het bevoegd gezag te kennen dat
het een aantal veranderingen wil doorvoe
ren, en dat is het dan. Het bevoegd gezag
moet een melding altijd in een dag- of
nieuwsblad publiceren.
Het gezag kan in zo'n publicatie uitdruk
kelijk akkoord gaan met de melding, maar
dat hoeft niet. Volstaan kan ook worden
met het publiceren van het feit dat gemeld
is, zonder daaraan het oordeel te verbin
den dat het bedrijf terecht gemeld heeft.
Ingewikkelder
Als de overheid de melding uitdrukkelijk
accepteert, is dat een besluit waartegen
bezwaar en beroep mogelijk is. Als geen
uitdrukkelijke acceptatie plaatsvindt,
wordt het ingewikkelder. Stel een milieu
groep vindt dat een verandering binnen
een bedrijf wél nadelige gevolgen heeft
voor het milieu. De groep vindt dat het
bevoegd gezag de vergunningprocedure
had moeten volgen: dan had men beden
kingen kunnen indienen en eventueel
beroep kunnen instellen.
Aanknopingspunt
Gelukkig biedt de Wet Milieubeheer uit
komst en heeft de Raad van State recent
een aanknopingspunt gegeven als iemand
juridische stappen tegen een melding wil
ondernemen. Waar geen besluit genomen
is, kun je er namelijk eentje afdwingen. De
overheid wordt gevraagd alsnog een oor
deel over de aanvaardbaarheid van de mel
ding uit te spreken. Is men van mening dat
voor het wijzigen van de inrichting toch
de vergunningprocedure gevolgd had
moeten worden, dan kan men bij het
bevoegd gezag een verzoek indienen tot
het toepassen van bestuursdwang.
Bestuursdwang houdt in dat de overheid
het bedrijf beveelt de doorgevoerde veran
deringen terug te draaien.
De Raad van State heeft inmiddels beslist
dat een mededeling omtrent de aanvaard
baarheid van een melding als een besluit
beschouwd wordt, waartegen bezwaar en
beroep mogelijk zijn. Je kunt dus de
instantie waarbij gemeld is, verzoeken een
uitspraak over de aanvaardbaarheid van de
melding te doen. De instantie waaraan je
dat verzoek richt is verplicht schriftelijk te
reageren. Tegen die reactie kunnen dan
bezwaren worden ingediend.
Zomer
Goed, de ingang bij de rechter is er. Maar
de procedure in het Sloegebied heeft uit
gewezen dat één zwaluw nog geen zomer
maakt. Omdat de melding enkel via een
omweg kan worden aangevochten, doem
den al spoedig nieuwe juridische hinder
nissen op. Met de melding is het net zo als
met veel andere juridische instrumenten.
Ze zijn in het leven geroepen om procedu
res te vereenvoudigen, maar in de praktijk
brengen ze juist allerlei nieuwe complica
ties met zich mee.
Het Buro voor Rechtshulp in
Dordrecht verleent in samenwer
king met de Zeeuwse
Milieufederatie juridische hulp
aan Zeeuwse groepen en particu
lieren die met milieuproblemen
kampen.
Voor meer informatie:
Buro voor Rechtshulp Dordrecht
t.a.v. mr. J. E. Dijk
Postbus 1022
3300 BA Dordrecht
tel. (078) 6148333
Jan-Eelco Dijk is als milieujurist verbonden
aan het Buro voor Rechtshulp in Dordrecht.
14 WANTIJ OKTOBER 1995
