Plattelandsvernieuwing een nieuw
toverwoord?
Kansen voor duurzame landbouw
Thijs Kramer
"Te weinig aandacht voor het landelijk gebied". Dat
bracht landbouw- en natuurorganisaties samen in
hun kritiek op de kabinetsformatie vorig jaar. In
een gezamenlijke brief aan de kabinetsinformateur
werd gevraagd om een actief beleid voor het lande
lijk gebied. In deze brief werd het begrip plattelands
vernieuwing' voor het eerst gelanceerd. Een nieuw
toverwoord?
Ratjetoe
Centraal staat de rol van de landbouw. Het
overgrote deel van het grondgebruik is in
handen van de boeren: zij drukken daar
mee hun stempel op het platteland. Zij
bepalen de milieukwaliteit en het land
schap. Dat wil niet zeggen dat de land
bouw ook in economisch opzicht nog de
boventoon voert. Het probleem is juist dat
de landbouw als economische motor in
belang afneemt. Dat geldt met name voor
de akkerbouw. Diverse studies die de toe
komst van de landbouw in Europees kader
beschouwen, komen tot die conclusie.
Wat voor gevolgen dat precies zal hebben,
is nog onduidelijk. De verwachting is dat
de akkerbouw plaats moet inruimen. Ze
zal verdrongen worden door intensievere
vormen van landbouw zoals glastuinbouw,
bollenteelt en grootschalige intensieve
veehouderijen. Je ziet ook al dat kapitaal
krachtige particulieren zich op het platte
land melden. Een boerderij wordt een
manege, een dancing of een pannekoeken-
huis. Zonder enige overheidssturing
wordt het platteland een ratjetoe.
Duurzame landbouw
Zeeland zal dan aanzienlijk van gezicht
veranderen. De landbouw is nuxle onmis
kenbare drager van het landschap. Dus als
we dat prachtige open Zeeuwse polder
landschap willen behouden, is er alle
reden om ons ongerust te maken.
Plattelandsvernieuwing moet daarom bij
voorkeur bestaan uit het zoeken naar nieu
we ontwikkelingsmogelijkheden voor de
landbouw, maar dan wel een duurzame
landbouw. Duurzame landbouw betekent
een economisch gezonde, maar ook ecolo
gisch gezonde bedrijfstak: zonder milieu
belasting en met oog voor natuur en land
schap.
Er is heel wat nodig om de proble
men op het platteland het hoofd te
kunnen bieden. Het gezamenlijke
pleidooi van de landbouw- en
natuurorganisaties heeft succes gehad.
Minister van Aartsen van Landbouw,
Natuurbeheer en Visserij (LNV) heeft plat
telandsvernieuwing opgenomen in zijn
nota "Dynamiek en vernieuwing". Niet dat
de minister precies weet wat er met het
platteland moet gebeuren. Nee, hij wil
vooral anderen -provincies, landbouw- en
milieuorganisaties- aan het woord laten.
De Zeeuwse Milieufederatie pakt die hand
schoen op. In grove pennestreken heeft zij
een visie ontwikkeld waarover nu op ver
schillende plaatsen, bij de provincie en bij
landbouworganisaties wordt gediscus
sieerd en die vervolgens verder wordt uit
gewerkt.
De gangbare landbouw heeft het moeilijk.
Foto: ZMF
Afhoudend
Plattelandsvernieuwing lijkt een tover
woord. Alsof de jaren zestig zijn terugge
keerd: weg met alle oude vormen en
gedachten, vernieuwing is de toekomst.
Toch is plattelandsvernieuwing echt iets
van deze tijd. Dat wil zeggen: het ministe
rie weet het ook niet meer, maar staat
open voor ideeën van anderen. Alles van
bovenaf regelen heeft afgedaan, terug naar
de basis is het nieuwe credo. Dat het echt
iets nieuws is, blijkt uit de reactie van de
gevestigde landbouworde. Die kan met de
plattelandsvernieuwing niet uit de voeten
en reageert afhoudend. Voor we toeko
men aan de vraag wat er bij plattelandsver
nieuwing moet gebeuren, rijst eerst de
vraag: wat is er aan de hand, wat is het pro
bleem?
3 WANTIJ OKTOBER 1995
