Milieuvriendelijk gebruik van wei
en boompalen
M^anascnap
Sjaak Herman
De Stichting Landschapsbeheer Zeeland (SLZ) zet
zich in voor het behoud en de versterking van een
streekeigen zo natuurlijk mogelijk buitengebied. Bij
het werk wordt regelmatig gebruik gemaakt van
wei- en boompalen die, met gaas en/of puntdraad
eraan, er voor zorgen dat aanplant ongestoord kan
groeien.
tTot vijf jaar terug was er geen keuze.
Geteerde (gecreosoteerde) palen
waren gebruikelijk. De verwerking
ervan was al geen pretje en bij
onderzoek kwamen ook milieubezwaren
aan het licht. Geteerde palen bevatten kan
kerverwekkende en andere zeer schadelij
ke stoffen die door uitspoeling in het
grondwater terecht komen. In watergan
gen waarvan de oevers met geteerde
beschoeiingen verstevigd zijn, komt vrij
wel geen paling voor.
Alternatieven
Een alternatief dat we enkele jaren ge
bruikten, waren de met wolmanzout ge-
impregneerde palen. Alhoewel de gewol
maniseerde palen een wasbeurt ondergin
gen, bleven de milieubezwaren bestaan.
Enkele jaren geleden kwamen er eindelijk
goede milieuvriendelijke vervangers: de
houtsoorten robinia (acacia), Europees
eiken, tamme kastanje (niet te verwarren
met de paardekastanje want dat is een
andere familie) en hergebruikt kunststof.
Er moest een keuze gemaakt worden.
Kunststof palen bleken ongeveer 3 x zo
duur in vergelijking met de tot dan toe
gebruikte palen. Robinia, aangeleverd uit
Hongaarse produktiebossen, heeft een
onbetrouwbare leveringstermijn en is ook
duurder. Europees eiken kan slechts gele
verd worden als gekliefd paalhout. Dat
geeft problemen bij het plaatsen en is ook
wat duurder.
Tamme kastanje
Tamme kastanje blijkt het beste alternatief.
De duurzaamheid van kastanje palen is
vergelijkbaar met gecreosoteerde en vele
malen groter dan gewolmaniseerde palen.
Er is bij de keuze ook gekeken naar de ver-
voersafstand en de manier van oogsten.
Tamme kastanje komt uit Engeland en
Frankrijk en wordt daar al eeuwenlang als
zgn. hakhout gexploiteerd: om de 10 a 15
jaar worden de struiken afgezet waarna ze
telkens weer aangroeien; een soort knot-
boom dus, maar dan zonder stam.
In de afgelopen droge zomer bleek er toch
een nadeeltje. De palen vertoonden hier
en daar flinke scheuren, maar dat heeft op
de levensduur weinig invloed.
Gaat u voortaan tamme kastanje gebrui
ken, dan zult u in de tuincentra nogal eens
uw neus stoten. Tuinverlichting en kerst
ballen verkopen nu eenmaal beter. Hierbij
enige adressen waarvan het hoveniersbe
drijf of tuincentrum de palen kan betrek
ken:
C.L. van Vliet, Maarsbergscwcg 53, 3956
KV Leersum, tel. (0343) 45 44 00, fax.
(0343) 45 20 04.
Meizon bv, Postbus 8021, 4330 EA
Middelburg, tel. (0118) 62 93 53.
Boomband
Tot slot nog iets over boomband. Er is een
groot assortiment in de handel, waarvan
het meeste in de praktijk niet voldoet of
waarvan de milieubelasting ongewenst is.
Uit een test op duurzaamheid kwam een
uit kokosvezel gevlochten band als beste
uit de bus: de Arborsafe boomband. Er zijn
drie types leverbaar, waarvan wij nr. 7 het
meest geschikt achten. Ook die zult u
tevergeefs bij de handel zoeken. Het adres
van de importeur die via de hovenier kan
leveren:
Arbor Trade Holland, Postbus 3048, 1270
EA Huizen, tel/fax. (035) 52 59 813.
Het is niet zo eenvoudig om via de detail
handel aan natuur- en milieuvriendelijke
materialen te komen. Bij mijn weten is er
in Zeeland geen enkel tuincentrum dat
zich hierop toelegt, dus is het aan u om er
nadrukkelijk naar te vragen. Voor beplan
tingen geldt trouwens hetzelfde. Nog
steeds borduurt men voort op ideeën,
waarin met streekeigen onderhoudsarm
en milieuvriendelijk onderhoud nauwe
lijks rekening wordt gehouden.
Voor meer informatie:
Stichting Landschapsbeheer
Zeeland,
Postbus 286, 4460 AR Goes
tel. (0113) 23 09 36
Sjaak Herman is regiomedewerker van de
SLZ.
17 WANTIJ DECEMBER 1995