Ecologisch groenbeheer,
natuurlijk!
Educatief
Esther Blok
Wilde planten buiten de bebouwde kom vindt bijna ieder
een mooi. Een veld bloeiende paardebloemen geeft ons
een zomers gevoel en voor een braamstruik met rijpe
vruchten stapt menigeen even van de fiets. Maar zo gauw
het binnen de bebouwing komt is het onkruid, "vuulte".
De Milieu Educatie Centra en het Zeeuws Biologisch
Museum kunnen dat misverstand uit de weg ruimen.
behalen als de gifspuit. Langs randen,
straatmeubilair en (lantaarn)palen blijft
vaak een stukje onbehandeld. Sommige
mensen zullen vinden dat de gemeente de
boel laat verslonzen.
Voorlichting
Om het voorkomen van wilde planten op
straat en in de plantsoenen voor inwoners
(en personeel van de plantsoenendiensten)
acceptabel te maken is goede voorlichting
nodig over het hoe en waarom van ecolo
gisch groenbeheer. Alleen een berichtje in
een huis-aan-huisblad voldoet niet. De
gemeente zal moeten uitleggen waarom dit
beleid gekozen is en wat de inwoners er
mee opschieten.
Het Zeeuws Biologisch Museum en de
Milieu Educatie Centra kunnen daarbij een
helpende hand bieden. Zij beschikken
immers over de faciliteiten en de kennis
om cursussen te geven over natuur in stad
dDe natuur in stad en dorp krijgt
een steeds belangrijker rol. Voor
bijen en vlinders, kevers, zweef
vliegen en vele andere insekten-
soorten blijkt de bebouwde omgeving van
levensbelang te zijn omdat daarbuiten
onvoldoende voedselplanten zijn overge
bleven, of omdat de voedselplanten onvol
doende op een plaats geconcentreerd zijn.
Wat is mooi?
Het huidig openbaar groen stamt uit de tijd
van tuinarchitecten die het groen zagen als
tuinen met gesnoeide hagen, verknipte
bomen, strakke, vakkundig onderhouden
gazons en uitheemse planten om hier en
daar een kleuraccent te geven. In die ont
worpen omgeving is de natuur onderge
schikt aan de mens. Wilde planten zijn
"onkruid" en worden niet gewenst tussen
de straattegels, in de bermen en in de ont
worpen borders en rozenvakken. Netheid
en kijkgroen staan voorop.
Rozenperken
Maar dat verandert geleidelijk. Het gebruik
van chemische bestrijdingsmiddelen wordt
steeds minder geaccepteerd. Natuurlijke
processen krijgen meer kansen door een
toenemend milieubesef en erkenning van
natuur in stad of dorp. Ook Zeeuwse
gemeenten stappen langzaamaan over op
een milieubewuster groenbeheer. Dat heeft
duidelijk merkbare gevolgen voor het open
baar groen. Milieuvriendelijk onderhouden
van traditioneel kijkgroen zoals rozenper
ken kost veel tijd en geld. Een milieube
wuste gemeente moet daarom een deel van
haar openbaar groen anders inrichten, op
een aantal plaatsen meer wilde planten toe
laten. Door op de ene plaats een extensie
ver beheer toe te passen kan op een andere
plaats meer tijd (en dus geld) beschikbaar
komen voor intensiever onderhoud.
Leren waarderen
Het waarderen van inheemse kruiden gaat
niet vanzelf. Er zijn altijd mensen die aan
geharkte grond met hier en daar een plant
het mooist vinden. Zij houden hun eigen
stoepje met bleekwater onkruid- en mos-
vrij. In hun ogen moet een grasveld er als
een biljartlaken uitzien. Beplantingen die
afwijken van het traditionele plantsoen,
zien deze mensen als een "bende". Infra-
rood-branders en veegmachines kunnen
niet dezelfde mate van onkruidbestrijding
en dorp en om tentoonstellingen te organi
seren over mooie wilde plekjes in de
bebouwde kom. Ook kunnen zij
kinderen van basisscholen op een speelse
manier bekend maken met wilde plantjes
en beestjes in de directe omgeving. De
schooltuin, biologieles of boomplantdag
zijn daarvoor een goed uitgangspunt.
Door mensen van jongs af aan op
verschillende manieren te con
fronteren met de waarde van de
natuur binnen de bebouwde kom,
kan de afkeer voor "vuulte" lang
zamerhand ombuigen tot begrip
en waardering voor een nieuw
openbaar groen.
Esther Blok is lid van de Wantijredactie.
8 WANTIJ Maart'96