Samen sterker gaat niet altijd op
Handhaving
Jan-Eelco Dijk
"Samen sta je sterker,zal de gedachte van veel mensen
zijn als ze hesluiten juridische stappen te ondernemen
tegen een milieuvervuilende activiteit in hun omgeving.
En terecht want veel gemeente-ambtenaren voelen een
lichte huivering als de ingezetenen collectief aan de stad
huispoort kloppen. Het is raadzaam je te organiseren.
Toch kan het procederen als actiegroep ook problemen
opleveren. Bij de rechter staan soms onaangename ver
rassingen te wachten.
Niet elke groep is een rechtspersoon. Foto: Mark Claus
Niet ieder actiecomité kan beroep
n instellen tegen een besluit. In de
wet is bepaald dat in ieder geval
sprake moet zijn van een rechtsper
soon. Dat betekent dat er een zekere mate
van eenheid, continuïteit en organisatie
moet zijn. Een club kan het knap moeilijk
krijgen als men niet over statuten of een
huishoudelijk reglement beschikt en het
ook niet duidelijk is welke personen de
groep kunnen vertegenwoordigen. Als er
van geen enkele vergadering notulen opge
maakt worden, heeft men bij de rechter
echt iets uit te leggen. Nu de laatste jaren
steeds meer procedures, bijvoorbeeld het
beroep tegen een bouwvergunning, bij de
rechtbank worden gevoerd, is het zaak alert
te zijn. Rechters hebben de neiging grondig
te onderzoeken of een groep zich een
rechtspersoon kan noemen. Het is toch
doodzonde als de procedure strandt op
procedurele gebreken terwijl zij inhoude
lijk grote kans van slagen heeft.
Om de bovengenoemde problemen te
voorkomen is het raadzaam om statuten te
laten vastleggen in een notariële akte. Ook
kan men de gang naar de kamer van koop
handel maken om de groep en haar
bestuursleden in te laten schrijven in het
register. Dan bestaat er geen misverstand
meer over de rechtspersoonlijkheid van een
groep.
Statuten
In de statuten staat wie bevoegd zijn de
vereniging of de stichting te vertegenwoor
digen. Meestal zijn dat twee of meer geza
menlijk handelende bestuurders.
Regelmatig kom ik beroepschriften tegen
die desondanks toch maar door één
bestuurslid zijn ondertekend. Soms is juist
het tekenende bestuurslid niet bevoegd
namens de club op te treden. Het komt
nog wel eens voor dat een beroepschrift is
gesigneerd door de secretaris en de pen
ningmeester, terwijl volgens de statuten de
voorzitter samen met een ander bestuurslid
bevoegd is de vereniging of stichting te ver-
tege n woord ige n
In de statuten staan ook de doelstellingen
van de vereniging of de stichting vermeld.
Het is van belang goed op te letten of dat
gene wat de club via de procedure wil
bereiken in overeenstemming is met deze
doelstellingen.
Bloopers
Nu is de Raad van State, de beroepsinstan
tie die over milieuvergunningen gaat, altijd
redelijk soepel geweest als hij een oordeel
moest veilen over de bloopers van milieu
groepen. Vormfouten waren niet vaak een
reden om clubs niet-ontvankelijk te verkla
ren. Maar nogmaals, bij rechtbankprocedu
res (en dat zullen er in de toekomst steeds
meer zijn) komen clubs er minder genadig
vanaf. En ook de Raad van State kan in het
kielzog van de rechtbanken wel eens stren
ger op de regels gaan toezien.
Als je als groep er niet helemaal
zeker van bent of je bijvoorbeeld
wel als rechtspersoon zult wor
den aangemerkt, is het verstandig
om naast de club een aantal
omwonenden de bedenkingen,
bezwaar- of beroepschriften te
laten ondertekenen. Zo wordt het
beroep in ieder geval inhoudelijk
door de rechter beoordeeld. En
natuurlijk kan altijd besloten
worden als verzameling particu
lieren op te treden of onder de
vlag van de ZMF actie te voeren.
Jan-Eelco Dijk is als milieujurist verbonden aan bet
Buro voor rechtshulp in Dordrecht dat in samenwerking
met de ZMF mensen die met milieuproblemen kampen,
juridisch helpt.
11 WANTIJ Maart'96
