Natuur en milieu (weer)
ondergeschikt aan
economie
Kritiek van ZMF op voorontwerp streekplan
Het korte
termijn
belang
heeft
gewonnen.
Thijs Kramer
"Geen evenwicht tussen ecologie en economie in het ruim
telijk beleid van het provinciebestuur door een zwaar
accent op ruimte voor werk". Dat is de kern van de reac
tie van de Zeeuwse Milieufederatie op het voorontwerp
van het streekplan Zeeland. Het loslaten van de ruimte
lijke hoofdstructuur, het onvoldoende invulling geven
aan het begrip duurzaamheid in de ruimtelijke ordening,
de deur openzetten voor meer verblijfsrecreatie langs de
kust van West-Zeeuws-Vlaanderen en van de Grevelingen
allemaal voorbeelden dat natuur en milieu onderge
schikt worden gemaakt aan werkgelegenheid.
Een streekplan met de omvang van
eeen A-4tje. Gedeputeerde Van
Zwieten (VVD) begon met een
opmerkelijk voornemen aan zijn
nieuwe klus. Met het verkiezingsprogram
ma van zijn partij in het achterhoofd, dacht
hij in eerste instantie dat met zo weinig
mogelijk regels een goed ruimtelijk orde
ningsbeleid te voeren is. Maar de praktijk is
weerbarstig. Het provinciebestuur krijgt
jaarlijks honderden plannen van gemeente
besturen voorgelegd ter beoordeling. Om
die plannen te kunnen beoordelen en niet
te vervallen in een ad-hoc beleid, moet het
provinciebestuur precies weten wat het wil.
Een kijkje over de grens met België leert
waar een 'la-maar-waaien 1 aanpak van de
overheid toe leidt. Gelukkig kwam Van
Zwieten tijdig op andere gedachten. Het
nieuwe streekplan Zeeland kent de gebrui
kelijke omvang van ruim honderd pagina's.
Belang
Ruimtelijke ordening is voor natuur en
milieu van groot belang. Met een goede
planologische bescherming worden natuur
en landschapswaarden gevrijwaard van
allerlei negatieve ontwikkelingen. Ook voor
het realiseren van milieudoelstellingen is
de ruimtelijke ordening steeds belangrijker.
Zo wordt in het streekplan aangegeven dat
bedrijven en voorzieningen waar veel men
sen komen, goed bereikbaar moeten zijn
met het openbaar vervoer.
Beleid
Het vorige streekplan dateerde van 1988.
Sindsdien is er veel gebeurd: de varkensin
vasie, het nieuwe recreatiebeleid waardoor
er geen nieuwe campings en zomerwonin
gen meer bij mogen langs de kust, en pas
nog de discussie over de verdieping van de
Westerschelde met de grensverleggende
ideeën over ontpoldering. De landbouw
staat aan de vooravond van ingrijpende
ontwikkelingen. Tijd dus voor een nieuw
provinciaal ruimtelijk beleid, dat mede rich
ting geeft aan de vraagstukken waar de pro
vincie mee wordt geconfronteerd.
Meer werkgelegenheid: dat staat centraal in
het nieuwe streekplan. Weliswaar wordt
daar meteen aan toegevoegd dat het
behoud en de versterking van de karakteris
tieke Zeeuwse omgevingskwaliteiten van
rust, ruimte en groen evenzeer een doel
stelling is van het provinciaal beleid. Maar
op cruciale momenten blijkt de eerste doel
stelling duidelijk voor te gaan.
Model
Van Zwieten heeft bij herhaling aangegeven
dat, wat hem betreft, het hoefijzermodel als
ruimtelijke hoofdstructuur versleten is.
Dergelijke dogma's zijn volgens hem alleen
maar een sta-in-de-weg. Vandaar dat het
hoefijzer niet meer is terug te vinden in het
streekplan.
Het hoefijzermodel staat voor een ruimtelij
ke hoofdstructuur, waarbij allerlei stedelij
ke, industriële en infrastructurele voorzie
ningen rond de Delta worden gebundeld.
Het doel is het Deltagebied met zijn grote
natuur- en landschapskwaliteiten te behou
den. In het ruimere perspectief van de hele
Benelux, of nog ruimer van Noordwest-
Europa, wordt duidelijk hoe schaars deze
open ruimte nog is. Behoud van de speci
fieke kwaliteiten van dit gebied dient dus
niet alleen een Zeeuws belang. Voor enor
me aantallen vogels is de Delta van levens
belang, voor de omliggende verstedelijkte
gebieden geldt dat ook in toenemende
mate.
In het streekplan is het hoefijzermodel niet
meer terug te vinden. Daar zijn vooral eco
nomische motieven voor te bedenken. In
het hoefijzermodel wordt bijvoorbeeld uit
gegaan van het bundelen van de wegen
structuur rond de Delta. De aanleg van de
Zoomweg-Noord aan de oostrand van
Zeeland past daar niet in. Toch wordt de
aanleg van deze weg door het provinciebe
stuur van Zeeland van harte ondersteund,
omdat het een impuls betekent voor de
bedrijvigheid op Tholen en in Reimerswaal.
Met het hoefijzermodel lijkt een conse
quent 'Delta-breed' denken door het pro-
12 WANTIJ oktober'96
