Nieuwe woningen
voor vleermuizen
Landschap
Rudi Geus
Als je 's avonds een rondje loopt kom je ze vaak tegen:
vleermuizen. Je ziet ze in een flits rondfladderen in de
avondschemering. Het is nauwelijks voorstelbaar dat,
ondanks de stilte, de lucht vervuld is van allerlei hoog
frequente geluiden die wij niet horen. Pas met een vleer
muisdetector kun je de verschillende geluiden waarne-
Holle bomen en gebouwen zijn de belangrijkste
zomerverblijfplaatsen van vleermuizen.
FotoSLZ
dDe meeste vleermuizen leven van
insecten die 's nachts rondvliegen.
Vaak hebben vleermuizen een
vaste vliegroute waarlangs ze let
terlijk heen en weer pendelen. Deze vlieg
route hangt samen met allerlei beplantings
elementen.
Verblijfplaatsen
Er zijn verschillende mogelijkheden om de
leefomgeving van vleermuizen te verbete
ren. Soms met eenvoudige middelen zoals
het ophangen van vleermuiskasten, of, wat
bewerkelijker, door het geschikt maken van
oude bunkers en kelders. In Zeeland is al
een aantal van dergelijke projecten gereali
seerd.
De verblijfplaatsen van de vleermuizen zijn
te verdelen in winter- en zomerplaatsen.
Tijdens de actieve periode in de zomer
wordt een warme droge plaats uitgekozen.
Soms zijn dit holle bomen, maar veel soor
ten zoeken liever een plaats in gebouwen.
Hoewel vleermuizen vaak in verband
gebracht worden met oude gebouwen zijn
het vooral de gewone, moderne woonhui
zen die als vleermuizenverblijf dienen!
Vleermuizen zitten op plaatsen waar men
sen niet bij komen zoals in de spouw, ach
ter betimmeringen of onder de dakbedek
king. Voor wie nog meer woonruimte wil
aanbieden zijn er speciale vleermuiskasten
te verkrijgen die dienen als zomerverblijf
plaats. De Stichting Landschapsbeheer
Zeeland heeft er nog enkele te koop.
De meeste vleermuizen verhuizen regelma
tig waarbij ze telkens een plek opzoeken
met de gunstigste temperatuur. Een kolonie
vleermuizen kan zich lange tijd, op verschil
lende plaatsen, in huis bevinden, zonder
dat er sprake is van overlast. Als ze wel
overlast veroorzaken, neem dan contact op
met een natuurorganisatie in de buurt.
Een tuin kan voor vleermuizen aantrekke
lijk gemaakt worden door te zorgen voor
veel insecten, bijvoorbeeld door aanleg van
een bloemenweide of vijver.
Kraamkamers
Net als andere zoogdieren brengen vleer
muizen hun jongen levend ter wereld. In
april/mei zoeken de vrouwtjes een geschik
te plaats om te baren. Dergelijke plaatsen
moeten warm, droog, rustig en donker zijn.
Als meerdere vrouwtjes zich op zon plaats
verzamelen spreekt men van kraamkolonies
of kraamkamers.
Vanaf september t/m maart houden vleer
muizen een winterslaap in een verblijf met
een vrij constante lage temperatuur en een
hoge luchtvochtigheid. Bekend zijn de grot
ten in Limburg waar zeer grote kolonies
vleermuizen overwinteren.
Bunkers
In Zeeland overwinteren vleermuizen vaak
in gebouwen, bijvoorbeeld in een vochtige
spouw. Ook worden oude bunkers en kel
ders als winterverblijf gebruikt. De Stichting
Landschapsbeheer Zeeland heeft een plan
opgesteld om enkele bunkers op Walcheren
in te richten als winterverblijf voor vleer
muizen. Bunkers zijn ideale verblijfplaatsen
omdat ze voorzien zijn van dikke betonmu-
ren en -daken en meestal overdekt zijn met
grond. Ze staan vaak op afgelegen plekken
en worden niet intensief gebruikt.
In 1995 hebben vrijwilligers van natuurver-
eniging De Steltkluut de kelder van de
oude burgerwachttoren te Kloosterzande
ingericht als winterverblijfplaats voor vleer
muizen. De gladde muren zijn voorzien van
ruwe blokken en jutezakken waaraan de
vleermuizen zich kunnen hechten. Ook is
de toegangsdeur geschikt gemaakt voor
vleermuizen.
In 's-Heer Arendskerke en in de heemtuin
van de Hollandse Hoeve in Goes zijn dit
jaar nieuwe winterverblijfplaatsen voor
vleermuizen aangelegd. Bij het uitgraven
van een nieuwe drinkput is de uitkomende
grond gebruikt om enkele half ingegraven
oude riolerings- en duikerelementen te
voorzien van een meter dikke isolatielaag
en een ruwe bekleding van cement en ste
nen voor houvast van de vleermuizen. Voor
de ingang is een stevige deur gemonteerd
met een invliegspleet. Aan de onderkant
van de deur is een opening gemaakt zodat
ook amfibieën de vorstvrije winterverblijf
plaats kunnen gebruiken.
Voor meer informatie:
Stichting Landschapsbeheer
Zeeland, tel. 0113 - 23 09 36.
Rudi Geus is medewerker van de Stichting
Landschapsbeheer Zeeland.
18 WANTIJ oktober'96