I
Transport en opwerking van nucleair
afval onder vuur
Tjeu van Mierlo
Eindelijk! De electriciteitsproductiebedrijven zelf sluiten
Dodewaard. De kerncentrale van Borsele gaat over acht
jaar dicht. Nu stellen milieu-organisaties, met
Greenpeace voorop, de opwerking en het transport van
nucleair afval aan de kaak.
afspraak na 1998 weer terug moet naar
Zeeland. Met opnieuw de risico's van het
transport, want de vraag blijft of bij een
botsing met hoge snelheid de containers
met afval het houden en of ze bij brand
tegen hoge temperaturen bestand zijn.
Recentelijk verscheen in dagblad Trouw
een artikel over het gevaar van transport
van radio-actief afval. Daarin werd de
Duitse radioloog Kuni aangehaald die de
gevaren van rondvliegende neutronen van
uit de containers met radioactief afval bena
drukt. Neutronenstraling zou meer biologi
sche schade aanrichten dan een lage hoe
veelheid straling over een langer tijdsbe
stek.
Sinds vorige maand voert
S Greenpeace acties in Zeeland. De
kerncentrale Borsele is het mikpunt,
met name de transporten van nucle
air afval en het opwerken van de gebruikte
splijtstofelementen.
Bij dertigduizend inwoners van Zeeland en
West-Brabant viel een brief in de bus met
informatie over de risico's van het transport
van radioactief afval langs hun woonplaats.
Greenpeace blokkeerde zon transport juist
nadat het.de kerncentrale had verlaten. Hen
opvallende informatiebus van de milieu
organisatie toert langs Zeeuwse dorpen. Op
10 december vindt in Goes een debat
plaats.
Fiasco
Waarom zoveel aandacht voor deze twee
aspecten van kernenergie?
Het nucleaire afval van de kerncentrale
Borsele wordt naar een opwerkingsfabriek
in Cap de la Hague in Frankrijk getranspor
teerd. Daar wordt niet alleen het achterge
bleven uranium uit de splijtstofelementen
verwijderd, maar ook het tijdens het splij
tingsproces gevormde plutonium. Het plan
was dat plutonium als brandstof te gebrui
ken voor snellekweekreactoren. Die zou
den dan nieuwe plutonium kweken zodat
de schaarse grondstof uranium niet langer
aangesproken hoefde te worden. De wereld
kon dan onbeperkt van energie worden
voorzien. Maar het plan werd een fiasco.
De snellekweekreactoren werden een flop
door de grote technische en financiële pro
blemen en vanwege de grote veiligheidsrisi
co's. Kalkar werd zelfs nooit in gebruik
genomen. Hen belangrijke benutting van
plutonium viel weg.
De nucleaire industrie besloot daarop plu
tonium te verwerken in Mixed OXides
(MOX): een mengsplijtstof voor gewone
Acties van
Greenpeace
tegen het
transport en
de opwerking
van radio-actief
afval uit de
kerncentrale
Borsele.
Foto:
Greenpeace
Nederland
kerncentrales. Het bleek geen effectief mid
del om de plutoniumberg weg te werken.
Bovendien is de productie van MOX drie
keer zo duur als uraniumsplijtstof.
Geloosd
Opwerken is een bijzonder vervuilend pro
ces. Grote hoeveelheden vloeibaar radio
actief afval worden bij Cap de la Hague in
zee geloosd. Dat kan blijkbaar in Frankrijk.
Via een omweg brengt Nederland het
merendeel van de radio-activiteit die hoort
bij het productieproces van Borsele dus
toch in de Noordzee. Borsele produceert
honderden kilo's plutonium. Dat is de
grondstof voor kernwapens. Het risico
bestaat dat het goedje in verkeerde handen
valt.
Transportrisico's
Nu stapelt zich bij Cap de la Hague een
grote hoeveelheid Borsels radio-actief afval
op zonder dat er een bestemming voor is.
Afval waarvan een groot deel volgens
Opslaan
Alle reden dus om te zoeken naar alterna
tieven. Milieuorganisaties zijn voor het tij
delijk en direct opslaan van het nucleaire
afval in de kerncentrale zelf of in speciale
bunkers bij de COVRA. Directe opslag is
goedkoper dan opwerking, de milieubelas
ting van direct opslaan is minstens tien
keer minder en de transportrisico's worden
vermeden. Directe opslag is de minst slech
te wijze van opslag. Definitieve opslag van
hoog-radioactief afval in de aardbodem
blijft immers onverantwoord.
Kernenergie heeft in Nederland
geen toekomst meer. Er is alle
reden om de contracten met Cap
de la Hague open te breken. Laat
de problemen van het nucleaire
afval niet groter worden dan ze
nu al zijn.
Tjeu van Mierlo is coördinator van de Zeeuwse
Milieufederatie.
17 WANTIJ december'96
