Frans Jansen en de Schouwse Vogelwacht 'CR^v - i In het jubileumjaar 1997 - 25 jaar milieubeweging brengt Wantij een aantal Zeeuwse pio- niers voor het voetlicht. Deze keer gingen we op bezoek bij Frans Jansen in Brouwershaven. Hij was jarenlang bestuurslid van organisaties als de Vogelbescherming, Natuurmonumen ten, Zeeuws Landschap en het Zeeuws Coördinatie Orgaan. Maar het meest wordt zijn naam toch geassocieerd met de Natuur- en Vogelwacht Schouwen-Duiveland. Frans Jansen in het middelpunt van de belangstelling tijdens de opening van de naar hem vernoemde voge kijkhut in de Zuidhoekinlagen op 5 september 1991. Foto: Teun Rosmalen. In 1949 is op Schouwen-Duiveland de 'Vogelwacht" opge richt, oorspronkelijk bedoeld als onderdak voor de con troleurs Vogelwet die optraden tegen het destijds nog fol kloristische eendeneieren zoeken op zondagmorgen. Vanaf het begin voelden ook andere natuurliefhebbers zich bij de Vogelwacht thuis. Onder deze Frans Jansen, die jarenlang een belangrijke en stimulerende rol heeft gespeeld in deze vereniging. Tot voor enkele jaren was Frans Jansen voorzitter, een voorzitterschap dat 21 jaar duurde. In die tijd groeide de Vogelwacht uit tot een bloeiende vereniging met een goede structuur. Naast de al bestaande Jeugdvogelwacht, kwamen er een werkgroep Schoolbiologie, een werkgroep Actief Terreinbeheer, een Plantenwerkgroep, een Vogelwerkgroep en een IVN-afdeling bij. De statuten werden verbreed, de naam veranderde in "Natuur- en Vogelwacht Schouwen-Duiveland". "Want je kunt een vogel alleen beschermen door het leefgebied van de soort te behou den". De vereniging ontwikkelde zich van een select groepje mensen dat zich in hun vrije tijd met natuurstudie bezig hield, tot een regionaal breed verankerde vereniging die veel tijd besteedt aan voorlichting en beïn vloeding van het ruimtelijke ordeningsbe leid. Thans zijn er ruim 800 mensen lid. Ze ontvangen elk kwartaal het fraai uitgevoer de blad Sterna. Planologie Vanaf de jaren zeventig ging de Vogelwacht zich met planologie bezig houden. Aanleiding daarvoor vormde het plan voor een Dammenweg door het Schelphoekgebied. Halfjaren tachtig kwam een uitvloeisel van dit plan opnieuw aan de orde. Er zou een Dammenweg dwars door het open poldergebied tussen Serooskerke en Haamstede komen. "Ook dat plan heb ben we, samen met een aantal betrokken boeren, door de Raad van State tegen kun nen houden." Van lieverlee is planologie voor de Vogelwacht belangrijker geworden; niet uit passie, maar noodgedwongen om de Schouwse natuur- en landschapswaarden veilig te stellen. Andere grote besluiten waarbij de Vogelwacht een rol speelde waren onder andere de keuze voor een zoute Grevelingen, de aanwijzing van de Kop van Schouwen als beschermd natuur monument, het voorkomen van recreatieve ontwikkeling van de Schelphoek en het bij Renesse tegenhouden van een golfbaan in de duinen en van een rondweg. Overleg De laatste jaren is de bezwaarschriftenstrijd grotendeels gewijzigd in overleg met bestuurders en de organisaties van recre atie- en landbouwondernemers. Zo was de Vogelwacht één van de aanvragers van de herinrichtingsprojecten Schouwen-Oost (Plan Tureluur) en Schouwen-West. Frans Jansen: "Vooral in de eerste jaren vormden de planologische activiteiten een taaie klus. Bestuurders gaven ruim baan aan allerhan de recreatieve initiatieven, waarbij tegen spraak nauwelijks geduld werd. Maar omdat we een aantal successen bij de Raad van State behaalde, veranderde in de loop van de tijd de houding van de regionale bestuurders. Eerst beschouwde men ons als ongevaarlijke gekken, later als gevaarlijke gekken, en uiteindelijk werd onze deskun dige inbreng geaccepteerd." Nu werkt het bestaan van de Vogelwacht preventief tegen plannen die negatief zijn voor natuur en landschap. Het is lastig om van Frans zelf te weten te komen hoe belangrijk zijn rol als natuurbeschermer op Schouwen geweest is. Hij is daar zelf uiterst bescheiden over. Je krijgt ook niet de indruk dat hij zich ervoor geforceerd heeft: het lag eenvoudig op zijn weg. Marie Swenne is lid van de Wantijredactie. Gert-Jan Buth is bestuurslid van de Natuur- en Vogelwacht Scbouwen-Dui veland. 12 WANTIJ oktober'97

Tijdschriftenbank Zeeland

Wantij | 1997 | | pagina 16