Groot draagvlak voor herstel
Natuurmonument de Kop van Schouwen
ten
Thijs Kramer
Er is is een verrassend groot draagvlak voor de natuur-
beschermende maatregelen die in de Kop van Schouwen
zijn getroffen in het kader van de aanwijzing van het
gebied als beschermd natuurmonumentMaar de dui-
nen van Schouwen zijn nog veel te droogondanks enke
le regulerende maatregelen. Dat zijn de opvallendste con
clusies uit het evaluatie-onderzoek dat Femke Hartog
heeft gedaan naar het beheer van hetNatuurmonument
de Kop van Schouwen
dDe Kop van Schouwen behoort tot
de mooiste duingebieden van
Europa. Vandaar dat het is aange
wezen als beschermd staatsnatuur-
monument in het kader van de
Natuurbeschermingswet. Het duingebied
heeft vooral te lijden gehad van een sterke
grondwaterstandsdaling. De afgelopen
eeuw is het grondwater 50 centimeter en
op sommige plekken tot zelfs 3 meter
gedaald, voornamelijk door waterwinning.
Hierdoor is de natuur ernstig aangetast.
Daarnaast heeft het gebied sterk te lijden
van een enorme toename van de verblijfsre-
creatie in de laatste decennia.
Beheersvisie
Om deze ontwikkelingen het hoofd te bie
den is in 1985 een beheersvisie opgesteld.
In de beheersvisie wordt een breed spec
trum van beheersmaatregelen voorgesteld
om de natuurwaarden terug te krijgen. De
beheersvisie kent een looptijd van 10 jaar,
zodat het hoog tijd was voor een evaluatie.
Deze is in opdracht van de provincie
Zeeland uitgevoerd door Femke Hartog van
de Vakgroep Natuurwetenschap en
Samenleving van de Universiteit Utrecht. Ze
heeft de doelstellingen van de beheersvisie
getoetst aan de hand van een enquête. De
conclusies en aanbevelingen zullen
gebruikt worden voor een nieuwe beheers
visie, maar de resultaten zijn ook voor
andere projecten zoals de herinrichting van
de Kop van Schouwen bruikbaar.
Water
Cruciaal voor het herstel van de natuur in
de duinen is het herstel van een natuurlijke
waterhuishouding. In de beheersvisie was
een aantal maatregelen voorzien om het
waterbeheer in het duingebied te verbete
ren. Er is een stuwenplan uitgevoerd om
het water in het duingebied te behouden.
De waterwinning in het gedeelte van het
duin waar het zweefvliegveld ligt, werd
gestaakt. De waterwinning is nu weliswaar
geconcentreerd in het minst kwetsbare deel
van het duin, maar de invloed van de
waterwinning strekt zich nog steeds uit tot
in de omringende kwetsbare gebieden.
Dennenbos draagt bij aan het onttrekken
van het grondwater omdat veel vocht ver
dampt via de naalden. Vandaar dat de
omvorming van naaldhout in loofhout
wordt nagestreefd. Helaas werd maar 15
van de voorgestelde hoeveelheid bos omge
zet.
Het eindoordeel over het waterbeheer is
dan ook ronduit negatief. De voor de dui
nen zo karakteristieke open duinvalleivege
taties hebben van de maatregelen nauwe
lijks geprofiteerd. Terecht wordt dan ook
gepleit voor een verdere terugdringing van
de waterwinning in de duinen en een snel
lere omvorming van het naaldhout van de
boswachterij.
Peilverhoging
Maar om de situatie structureel te verbete
ren moet ook in de aangrenzende polders
het grondwaterpeil omhoog. Het landin
richtingsproject lijkt het aangewezen mid
del om hieraan een bijdrage te leveren. Een
deel van de gronden die de overgang vor
men van duin naar polder, zullen hun agra
rische functie in het kader van het
Natuurbeleidsplan verliezen. Dat maakt de
weg vrij voor een waterpeilverhoging.
In het kader van de Regiovisie Kop van
De duinen op
Schouwen zijn nog
steeds te droog.
Foto: Peter Verdurmen
7 WANTIJ oktober 97