Eind
oordeel
over water
beheer
ronduit
negatief.
Op de Kop van
Schouwen wordt
omvorming van
naaldhout in loof
hout nagestreefd.
Foto: Peter
Verdurmen.
Schouwen is onderzocht of enkele 'hinder
lijk' gelegen verblijfsrecreatiebedrijven kun
nen worden verplaatst, zoals de
Princenhoeve. Daarmee komt de weg vrij
om belangrijke waterbeheersmaatregelen te
nemen die ten goede komen aan de natuur.
Recreatie
In het natuurmonument zijn er geen cam
pings of zomerwoningen meer bijgekomen.
Dat kan zonder meer als een enorm plus
punt van de aanwijzing tot natuurmonu
ment genoemd worden. Natuurlijk heeft de
ontwikkeling van de verblijfsrecreatie rond
het natuurgebied niet stil gestaan, maar
door zonering zijn de meest gevoelige
gebieden ontzien. Het gebruik van het
duingebied door recreanten is wel toegeno
men, maar heeft geen grote nadelige gevol
gen voor de natuur opgeleverd. Blijkbaar
staat een beperkt gebruik van het gebied
door recreanten niet op gespannen voet
met het behoud van de' natuur. Wel lijkt
een goede geleiding van het publiek van
groot belang, evenals een goede handha
ving.
Femke Hartog merkt op dat door onder
meer de seizoensverlenging de druk van de
recreatie op het duingebied groot blijft. Ze
pleit ervoor om de recreatiebedrijven die
omsloten worden door het natuurmonu
ment, te saneren. Ook wat dit betreft wordt
ze door een sanering van de Princenhoeve
op haar wenken bediend. Verder beveelt ze
aan om het padenstelsel in het duin te ver
beteren, maar niet uit te breiden. Ook is
een betere voorlichting van het publiek
gewenst. Haar eindoordeel over de maatre
gelen die genomen zijn om de recreatie in
goede banen te leiden, is positief.
Zeewering
Het natuurmonument omvat ook de bui
tenste rand van het duin, dat als zeewering
functioneert. In de beheersvisie werd
gesteld dat het beheer van de zeewering in
overeenstemming moet zijn met het
behoud en herstel van de natuur. Hiermee
wordt vooral bedoeld dat spontane ontwik
kelingen zoveel mogelijk moeten worden
toegestaan. Dynamische processen horen
bij een levend duin, maar het waterschap
gruwt over het algemeen van stuivend
zand, ook al ligt er een kilometers breed
duingebied achter de zeereep. Gelukkig
begint ook hier het tij te keren.
Rijshoutschermen worden nog wel
geplaatst, maar niet meer overal. Een deel
van het duin wordt nu niet meer vast
gelegd en mag stuiven. Aanbevolen wordt
om in meer delen van de duinen en het
strand natuurlijke ontwikkeling toe te
staan. Het Zeeuwse kustbeleid zit ook op
deze toer, maar gemeente en waterschap
hebben nog steeds grote aarzelingen bij dit
beleid.
Een gekerfde zeereep ter hoogte van de
Meeuwenduinen, waarbij de zee de vrijheid
krijgt om tot 50 meter duininwaarts door te
dringen, is een aantrekkelijke maatregel om
met dit dynamisch kustbeheer te experi
menteren. Hopelijk laat dit niet al te lang
op zich wachten.
Natuur
De doelstelling van de beheersvisie was de
open duinvalleien in stand te houden en te
ontwikkelen. Uit het evaluatieonderzoek
blijkt dat de herstelmaatregelen voor een
groot deel het gewenste effect hebben.
Door te plaggen is de minerale verrijking
opgeruimd; door te maaien en het maaisel
af te voeren is nieuwe minerale verrijking
voorkomen. Karakteristieke duinvalleivege
taties hebben zich hersteld. Dit herstel van
duinvalleien zou op grotere schaal plaats
kunnen hebben.
Beheersmaatregelen, zoals extensief begra-
zen om de vergrassing terug te dringen en
kruipwilg tegen te gaan, hebben het
gewenste resultaat opgeleverd. Uit de eva
luatie blijkt dat het herstel veel tijd kost.
Maar het gaat de goede kant op met de
natuur in de duinen.
Draagvlak
Om een idee te krijgen hoe men denkt over
de maatregelen die voortvloeien uit de aan
wijzing tot natuurmonument, hield Femke
Hartog een enquête onder de diverse doel
groepen. Ten tijde van de aanwijzing
bestond er nogal wat verzet tegen deze
ingrijpende beleidsbeslissing. Het is opmer
kelijk hoe breed de noodzaak van de
beschermende maatregelen thans wordt
onderschreven. Driekwart van de onder
vraagden staat nu positief tegenover de
aanwijzing tot natuurmonument, slechts 5%
negatief. Deze kleine groep bestaat geheel
uit bewoners en eigenaren die door de aan
wijzing in hun doen en laten worden
beperkt. Van de geënquêteerde bestuur
ders, recreanten en omwonenden is zelfs
niemand negatief.
Het blijkt dat voor het behoud en
herstel van de natuur op de Kop
van Schouwen in de loop der
jaren een groot draagvlak is ont
staan. Dat geeft de natuurbe
scherming extra wind in de zeilen
om voor de ingrijpende maatrege
len te pleiten die in de lopende
projecten op de Kop van Schou
wen nodig zijn.
Thijs Kramer is stafmedewerker van de ZMF.
8 WANTIJ oktober'97
