Het Verdrag van Saeftinghe
in de maak
De
Vlamingen
zijn ons
deze keer
voor.
Thijs Kramer
Tjeu van Mierlo
Vlaamse 'en Nederlandse natuur- en milieu-organisaties
gaan met zoveel mogelijk mensen nauw samenwerken
om van het Schelde-estuarium weer een schoon en gezond
watersysteem te maken. De samenwerking wordt vastge
legd in het Verdrag van Saeftinghe.
De verdieping van de Westerschelde leidt tot verlies
aan natuur. Foto: Jaap Wolterbeek.
Ecologisch herstel van de Schelde,
e zowel in Nederland als in
Vlaanderen, vraagt om coördinatie
en uitbouw. Het Scheldewater is nog
lang niet schoon. Het is nodig de handen
ineen te slaan om de discussie over de toe
komst van het gebied te beïnvloeden. Maar
bovenal willen de natuur- en milieu-organi
saties zich richten op het verwerven van
publieke steun voor de Schelde. Dat is het
prachtige resultaat van de eerste
Scheldedag.
Eerste Scheldedag
Zaterdag 11 oktober 1997: in Emmadorp
verzamelen zich op deze herfstochtend ver
tegenwoordigers van meer dan 20 natuur-
en milieu-organisaties die zich betrokken
voelen bij het Schelde- estuarium (het
stroomgebied van de Schelde waar de
invloed van het getij nog merkbaar is; het
strekt zich uit tussen Zwin en Gent). Het is
een geschakeerd gezelschap dat in de
bovenzaal van het bezoekerscentrum
Saeftinghe bijeenkomt. Mensen van grote
organisaties als Zeeuws Landschap,
Natuurmonumenten, Bond Beter
Leefmilieu, 't Duumpje en de Wielewaal.
Maar ook van kleinere groepen als de
milieuraad Beveren en de werkgroep
Natuurreservaten Linkeroever Waasland. De
Zeeuwse Milieufederatie nam samen met
enkele Vlaamse collega's het initiatief voor
deze eerste Scheldedag.
Samenwerking
De dag komt niet uit de lucht vallen, want
er is regelmatig contact tussen de ZMF en
de Vlaamse collega's bijvoorbeeld over het
Verdiepingsverdrag en de Internationale
Commissie ter Bescherming van de Schelde
(ICBS). Er is de laatste paar jaar veel over
de Schelde te doen. Naast de verdieping
van de Westerschelde is er de ophef over de
natuurcompensatie. In Vlaanderen verlo
pen de discussies over het inrichten van
overstromingsgebieden wat rustiger. Maar
geruisloos gaat het ook daar niet. De water
kwaliteit blijkt een permanente zorg, maai
de ICBS maakt niet echt cle indruk haast te
maken. De hogere waterstanden als gevolg
van de verdieping en de zeespiegelrijzing
maken een integrale visie noodzakelijk.
Integraal omdat natuurherstel, veiligheid,
waterkwaliteit en rivierwegbeheer samenko
men. Daarover wisselen we die zaterdag
van gedachten.
Vlaanderen voorbeeld
Het advies van de commissie Westerschelde
over compensatie voor het verlies aan
natuur door de verdieping, oogst alom
afkeuring. Bij de Vlaamse deelnemers is er
verbazing en onbegrip. Nederland geldt
voor hen over het algemeen als een lich
tend voorbeeld, waarnaar graag verwezen
wordt. Maar dit keer zijn de Vlamingen ons
toch duidelijk voor. In Vlaanderen wordt er
al hard gewerkt aan gecontroleerde overs
tromingsgebieden, terwijl bij ons de dijken
van geen wijken weten. Dat de commissie
Westerschelde zelfs niet verder komt dan
de aanbeveling van enkele beperkte of twij
felachtige projecten, is echt een domper.
Voor de Vlamingen geldt dat de 44 miljoen
gulden die de Vlaamse overheid bijdraagt
aan het natuurherstel een enorm bedrag is.
Het is zelfs hoger dan het jaarlijkse budget
voor de natuur in heel België. Dat er ver
volgens met dat geld projecten dreigen te
worden uitgevoerd, die niet of nauwelijks
bijdragen aan de versterking van de ecolo
gische waarde van het estuarium, is vanuit
Vlaams perspectief onverteerbaar. Het is
veel geld, dat doelmatig moet worden inge
zet als begin van een gezamenlijk gedragen
ecologische visie op het estuarium. Nu dat
niet dreigt te gebeuren, is dat vanuit
Vlaams perspectief een gemiste kans, nog
los van de gegronde bezwaren die er vanuit
Nederlandse optiek tegen het advies van de
commissie zijn in te brengen.
Schelderapport
Enkele dagen voor de Scheldedag, ver
schijnt bijna onopgemerkt een belangrijk
rapport van het ICBS over de waterkwaliteit
van de Schelde. Dit Schelderapport rolt al
in de vroege zomer van de drukpers, maar
wordt pas in oktober geruisloos naar bui
ten gebracht. Dat geeft te denken. Het is
het eerste product van de ICBS, een com
missie waarin vertegenwoordigers van de
verschillende Schelde-oeverstaten en -
gewesten overleggen. Het gaat om
Frankrijk, Vlaanderen, Brussel, Wallonië én
Nederland. Die ondertekenden in 1994 een
6 WANTIJ december '97
