Schouws huis van
stro gebouwd
Erik Ottens
Stro is bij uitstek een materiaal dat past binnen duur
zaam bouwen. Volgens Jan Sonneveld die in Ouwerkerk
zijn huis van strobalen uit de Schouivse landbouw bouwt,
staat de methode op het punt van doorbreken in Europa.
grote overstek gekregen.
De muren zijn tijdens een zonnig weekein
de in mei opgetrokken door vrijwilligers in
het kader van een workshop over strobouw.
De workshop stond onder leiding van
Martin Oehlmann, de strobouwdeskundige
van Nederland. Tijdens een dergelijke
workshop is Sonneveld zelf ook enthousiast
geworden. Ik verwacht daarom dat een
aantal deelnemers zelf een woning van stro
gaat bouwen."
Woningen van stro kennen een
lange levensduur. In Amerika
staan woningen die al een eeuw
oud zijn. En als ze om de een of
andere reden toch ten prooi val
len aan de slopershamer dan
hHet is niet verwonderlijk dat sinds
de mens beschutting zoekt tegen
de elementen, stro als bouwmate
riaal wordt gebruikt. De voordelen
zijn talrijk: zeer goede warmte-isolatie,
gezond binnenklimaat, snel bouwproces,
gebruik van vernieuwbare materialen, her
gebruik van landbouwafval.
Voor de strobouw begon de doorbraak aan
het eind van de vorige eeuw in de Great
Plains van de Verenigde Staten. Aangezien
daar in geen velden of wegen hout was te
vinden, waren de strobalen zeer welkom in
de woningbouw.
Vochtig
De bouwmethode van de woning van
Sonneveld is eenvoudig. De hele bouwwij
ze staat in het teken van het voorkomen dat
het stro vochtig wordt. Want dan verliest
stro de eigenschappen die het juist zo'n
geschikt bouwmateriaal maken. De funde
ring is gewoon van steen en voorkomt con
tact tussen het stro en de vochtige grond.
Op de fundering zijn stalen kolommen
gezet waarop het dak van geprofileerde
staalplaten steunt. Het plaatsen van het dak
alvorens de muren op te trekken, biedt
bescherming tegen de regen. Na het stellen
van de kozijnen zijn de strobalen in 'half-
steensverband' gestapeld.
Om van de balen een stabiele gevel te
maken, zijn in de fundering stalen draden
van een meter lang gemetseld, waarvan de
uiteinden zijn voorzien van schroefdraad.
De strobalen worden over de draden
gedrukt. Een stuk draad blijft dan boven de
baal uitsteken. Via een koppelstuk wordt
hierop een nieuwe draad bevestigd, waar
over een nieuwe strobaal wordt gedrukt.
Dit gaat door tot de gewenste hoogte van
de muur is bereikt. Op de gevel wordt ver
volgens een soort houten ladder gelegd,
die met eeri moer aan het draad wordt
gekoppeld. Door de moer aan te draaien
drukt de houten ladder de strobalen aan.
Dit zorgt dat de gevel een hogere stabiliteit
en een betere isolatie krijgt. Een andere
manier om de strobalen te verwerken is
metselen. Hiervoor kan dezelfde mortel
worden gebruikt als in de normale woning
bouw. Maar het nadeel van deze methode is
dat het een koudebrug schept, waardoor de
isolatie minder is.
Leem
De gevels worden zowel binnen als buiten
afgewerkt met een leemlaag. De basis van
leem bestaat uit zand en klei, waaraan in
dit geval stro is toegevoegd. Sonneveld
heeft geen Zeeuwse klei gebruikt: „Het
hoge zoutgehalte van de Zeeuwse klei trekt
mogelijk vocht aan." Omdat de leemlaag
het stro moet beschermen tegen vochtig
heid en ongedierte, moet de laag regelma
tig geïnspecteerd worden. En omdat leem
gevoelig is voor regen, heeft het dak een
blijft er weinig afval over. Het
schijnt dat paarden verrukt zijn
van stro van honderd jaar oud.
En de bank, gemeente en verze
keringsmaatschappij? Sonneveld:
"Ook zij hadden geen problemen
met deze onbekende bouwwijze.
Integendeel, de gemeente heeft
juist enorm meegedacht, hoewel
zij, als ze zich aan de letter van
de wet had gehouden, de bouw-
aanvraag had kunnen afwijzen."#
Meer informatie:
Steen e.a., 1994. The Straw Bale House.
Chelsea Green Publishing Company, White
River Junction, Vermont.
Verstrooid (nieuwsbrief over strobouw),
Postbus 82034, 2508 EA Den Haag.
Erik Ottens was stafmedewerker van de Zeeuwse
Milieufederatie.
16 WANTIJ oktober'98
