Ruimte voor water
Water
Onbedoeld werd 1998 het jaar van het water. De hemelsluizen stonden
wijd open en Zeeland kreeg zijn deel. Water speelt in alle sectoren van onze samenleving
een rol: in het huishouden, de landbouw, de industrie en de natuur. Waterbeleid is daarom een
zaak van ons allemaal. Daar wil de Zeeuwse Milieufederatie bij betrokken zijn. Daarom de
keuze om het laatste nummer van Wantij in 1998 in zijn geheel aan
het thema "water" te wijden.
Tjeu van Mierlo
Eindelijk krijgt het thema water een hogere plek op de
politieke agenda. Het komende jaar zullen Zeeuws
bestuur en samenleving een nieuw waterhuishoudings
plan opzetten. Een plan dat gezonde watersystemen en
een duurzaam gebruik van water waarborgt. In dit arti
kel doet de Zeeuwse Milieufederatie daar een aantal aan
bevelingen voor.
Water en dan met name zoet
W water hoort bij ons dagelijks
leven. We maken er drinkwater
en voedsel van. We gebruiken het
om goederen over te vervoeren. We recreë
ren in en op het water. Water en natuur
gaan nauw samen. En als water bedreigend
wordt hebben we dijken die op Delta
hoogte zijn gebracht. Niets aan de hand
dus, zou je zeggen. Maar de wateroverlast
van de voorbije maanden maakt duidelijk
dat gebruik en beheer van water niet altijd
probleemloos verlopen. Ook de evaluatie
van het provinciale waterhuishoudingsplan
heeft laten zien dat de uitvoering van het
Zeeuwse waterbeleid niet van een leien
dakje gaat. Meststoffen, zware metalen en
bestrijdingsmiddelen vervuilen het water.
Verdroging wordt niet structureel aange
pakt. En waterbesparing werpt nog onvol
doende vruchten af.
Samenhang
Een centraal motto voor het beleid van de
komende jaren kan zijn "water in zijn
samenhang". Want watersystemen en
waterketens vragen om optimale afstem
ming. Watersystemen zijn de stelsels van
grond- en oppervlaktewater inclusief
oevers, waterbodem en technische infra
structuur. Waterketens vormen een verza
melterm voor alle gebruik van water. Het
gaat dan om onttrekken van water, lozen
op water, zwemmen, vissen, varen. De
waterketen is niet gesloten. Zo wordt water
aan het watersysteem ontrokken en kan
verdroging optreden.
Rioolwaterzuiveringsinstallaties lozen mest
stoffen, bestrijdingsmiddelen en zware
metalen op het oppervlaktewater.
Overstorten, de grote uitlaatkleppen van de
riolering, zijn nadelig voor de kwaliteit van
het polderwater. Lekkende riolen vervuilen
het grondwater. Lozingen van niet aange
sloten panden, zo'n 6000 in Zeeland, zijn
slecht voor water en bodem. De recreatie
vaart belast met anti-foulings en vuil water
de Zeeuwse wateren. Volop lekken dus met
vaak negatieve invloed op het watersys
teem. Die lekken zullen we de komende
jaren moeten dichten.
Neerslag
Daarnaast is speciale aandacht voor de
neerslag op zijn plaats. Als onderdeel van
de hydrologische kringloop is neerslag een
belangrijke bron van het watersysteem. Het
vult watervoorraden aan. Nu nog wordt dit
relatief schone water grotendeels via de
rioolbuizen naar de waterzuivering ver
voerd. In toekomst kunnen we dit water
beter naar het oppervlaktewater leiden of
in de bodem infiltreren om zo de verdro
ging aan te pakken. Wel moeten we er op
letten dat niet alle water dat van het verhar
de oppervlak afstroomt, van het riool wordt
afgekoppeld. Je kunt je voorstellen dat
water van intensief gebruikte parkeerplaat
sen vervuild is. Daarom laat tie ZMF op dit
ogenblik ook een onderzoek uitvoeren naar
de milieuhygiënische risico's van het afkop
pelen van water.
Diffuse bronnen
Als we niet oppassen creëren we met
onverantwoord afkoppelen een nieuwe dif
fuse verontreiniging. De totale waterveront
reiniging door allerlei kleine, verspreide
bronnen is al groot. Stikstof uit de land
bouw is er de oorzaak van dat vrijwel ner
gens in Zeeland het oppervlaktewater de
gewenste kwaliteit heeft. En het huidige
beleid garandeert geen enkele verbetering.
Een ander diffuus probleem vormen de
bestrijdingsmiddelen. Die belasten het
milieu in oppervlakte-, grond- en regenwa
ter. In de periode '94 tot "96 zijn volgens
een recent verschenen provinciaal rapport
64 middelen in het Zeeuwse oppervlakte
water aangetroffen. Van deze stoffen over
schrijden 22 het maximaal toelaatbaar risi
co. Naast de landbouw zorgen de bouw,
huishoudens, verkeer en scheepvaart voor
diffuse verontreiniging. De komende jaren
zal vooral werk moeten worden gemaakt
van het structureel oplossen van deze pro
blemen. Dat betekent ruimte voor schone
landbouw, duurzaam bouwen en milieu
vriendelijk vervoer.
Te veel en te weinig
In het verleden is in Zeeland gewerkt aan
een uitgekiende waterhuishouding. Het
water is tussen dijken geperst, en binnen
de dijken werd een systeem van ontwate
ring gerealiseerd: met, naar nu blijkt, onge-
3 WANTIJ december'98
