Zeeuwse p
in stiksto
nenwater
Melissa Ernst
De stikstofvervuiling van de Zeeuwse binnenwateren
heeft een historisch dieptepunt bereikt. In 97% van de
Zeeuwse binnenwateren zit te veel stikstof. De voor
Nederland, maar ook internationaal gezien, unieke
natuur van de brakke wateren staat hierdoor zwaar
onder druk. Tijd voor de Zeeuwse Milieufederatie om de
noodklok te luiden.
Op vier veldsymposia voor de
0 bestuurders van de landbouw,
waterschappen, politiek en de aan
gesloten organisaties stelde de
milieufederatie op locatie de vermesting
van het oppervlaktewater ter discussie. Met
eigen ogen kon men zien wat er in de brak
ke binnenwateren van Den Inkel te
Kruiningen leeft en wat de schadelijke eco
logische gevolgen van de overbemesting op
het watermilieu zijn.
N-Bron
ren waar een gezonde populatie schelpdie
ren voorkomt. Ook de brakwaterplanten,
zoals de ruppia en de waterranonkel, gaan
zeer sterk achteruit.
Bron
Zoals de tabel aangeeft, is de landbouw de
grootste stikstofbron. Via de bemesting is
hij voor 85% verantwoordelijk voor de stik
stofuitspoeling. Met name de najaarsbemes
ting met dierlijke mest draagt hieraan bij.
De stikstof uit de mest hecht zich immers
slecht aan bodemdeeltjes, waardoor zij met
de regens in de herfst en de winter makke
lijk uitspoelt naar de sloot. Slechts 20
van de stikstof uit de drijfmest komt vol
gend voorjaar beschikbaar voor het gewas.
Jaarlijkse stikstofaanvoer (ton N/jaar)
Groene soep
In Zeeland zijn de meeste binnenwateren
brak ofwel zoutig. Dit heeft tot gevolg dat
de hoeveelheid stikstof (N) bepalend is
voor het optreden van algengroei.
Algengroei is het gevolg van overbemesting.
In zoete wateren speelt de meststof fosfaat
die rol. Een overvloed aan stikstof, zorgt in
het water voor vertroebeling doordat algen
en sommige wieren gaan domineren. In de
volksmond wordt het ook wel groene soep
genoemd. Hierdoor dringt er minder licht
door tot op de bodem. Daardoor verdrin
gen de algen andere planten die onder
water leven. Bovendien neemt door de ster
ke groei en vervolgens de massale sterfte
van algen (rottende eierenlucht) de hoe
veelheid zuurstof in het water af.. Dat kan
Uitspoeling landbouwgronden 2830 -6680
Kwel 141-717
Atmosferische depositie 314
Lozingen niet gedoleerde bebouwing 68
Tabel
Jaarlijkse aanvoer van stikstof naar het binnendijkse oppervlaktewater in Zeeland
Bron: basisnotitie provinciaal stappenplan veehouderij, 1997
leiden tot sterfte van bodemdieren en vis
sen.
Zo hebben schelpdieren, zoals de brakwa
terkokkel en de mossel, het zeer moeilijk in
een door mest belast watersysteem. Zij fil
treren hun voedsel uit vrij helder water. Als
het water te troebel wordt, kunnen de
schelpdieren verstikken door een tekort
aan geschikt voedsel en door zuurstofge
brek. Er zijn nog maar weinig brakke wate-
Met als gevolg dat de boer in het voorjaar
de stikstofvoorraad nogmaals flink moet
aanvullen met (kunst)mest.
Mesthoop
Niet alleen het tijdstip (najaarsbemesting)
stelt de ZMF ter discussie, ze zet ook vraag
tekens bij de hoeveelheid mest die de
Zeeuwse boeren op het land brengen. Uit
cijfers van het Centraal Bureau voor de
7 WANTIJ december '98
