Ecologische schaapskudde in West
Zeeuws-Vlaanderen
Jan Klomp
IMmm
Willem de Weert
Groede - Hij ziet er zo uit: Jan Klompschaapsherder te
Groede: baard, gebruind hoofdleren vest, gekromde her
dersstaf en herdershond. Hij gaat de kudde hoeden die
deze zomer, zoals vanouds, de Zeeuws-Vlaamse dijken zal
begrazen. Een rondtrekkende kudde van 200 dieren die
de 40 hectare dijk van het Zeeuws Landschap,
Staatsbosbeheer en het Waterschap in Oostburg en Sluis-
Aardenburg gaat onderhouden.
Als ik Jan spreek is het prachtig
a weer. We zitten in een duinpan in
de Verdronken Zwarte Polder. Ida,
de zilvergestroomde ruwharige
Hollandse herder, vlijt haar kop op mijn
knie. Tegen de dijk graast zijn kudde. Een
zilverreiger scharrelt rond in een plas, een
vlucht regenwulpen kiest het zwerk. Het
leven van een herder lijkt onbezorgd. "Maar
ik loop hier ook als het vriest, stormt of
regent." haalt Jan me uit de droom. "En pas
geleden vond Ida in de duinen de overblijf
selen van twee schapen die door onbeken
den zijn geslacht. Dan heb ik het te kwaad."
Want Jan houdt van zijn Drentse heidescha-
pen, een sterk ras dat zich zelf redt, in weer
en wind, zomer en winter, zonder bijvoede
ren, en daarom zo geschikt is voor natuur
beheer.
Bloemdijken
In Zeeuws-Vlaanderen werden de binnen
dijken traditioneel begraasd door schapen,
hetzij binnen afgezette stukken dijk, hetzij
met een schaapherder. Maar een kudde
hoeden is in deze tijd niet meer rendabel.
De herder verdween. Uitgerasterde dijken
komen nog voor, maar worden meestal
bemest zodat de vegetatiewaarden sterk
verminderd zijn. Door het ontbreken van
een verschralingbeheer verruigen de dijken.
Mooie bloemdijksoorten, die afhankelijk
zijn van een voedselarm milieu krijgen
geen kans omdat ze de concurrentiestrijd
verliezen tegen soorten zoals kweek en
brandnetel. Om de bloemen een kans te
de mest is bestemd voor de ecologische
akkerbouwers die in ruil daarvoor ecologi
sche stro voor de stal leveren. Dat is het
plan dat er ligt.
Streekeigen product
De Stichting Kreek- en Dijkbeheer spant
zich in voor de komst van de kudde. Jan
Klomp heeft er zin in. Hij was pas in
Duitsland om nog wat kneepjes van het vak
te leren en een tweede herdershond uit te
zoeken. Want een kudde op smalle dijken
hoeden is toch weer anders dan in de vlak
te van de Verdronken Zwarte Polder.
Jan Klomp gaat ecologische schaapskudde in Zeeuws-Vlaanderen hoeden.
Foto: Peter Verdurmen.
geven, moeten voedingsstoffen verminderd
worden en licht en ruimte een kans krijgen.
Daarvoor kan een schaapskudde zorgen.
Door begrazing vindt verschraling plaats,
worden er gaten in de zode getrapt en
paadjes gelopen, waardoor zaden van de
bloemdijksoorten een kans krijgen om te
kiemen. Bovendien kan de schaapskudde
de klachten over onkruidoverlast van boe
ren laten verminderen waarbij traditiege
trouw de herder zijn steentje bijdraagt dooi
de distels te verwijderen. De begrazing is
jaarrond. Alleen in de lammertijd staan de
schapen op stal. De in de stal geprocluceer-
Ook denkt hij na over de afzet van
het schapenvlees. "Je wilt toch
waardering voor de ecologische
kwaliteit. Misschien zijn er moge
lijkheden als streekeigen product
bij lokale restaurants. Of moet ik
contacten leggen met allochto
nen. Die weten een goed stuk
schapenvlees te waarderen."
Willem cle Weert is eindredacteur van Wantij.
14 WANTIJ juni'99
