Tips:
Klussen in de tuin
Zorgvuldig werken
Maak je verfhanden niet schoon met ter
pentijn of terpentine: slecht voor de
huid en voor het milieu. Met zonne
bloem- of andere olie gaan de vlekken er
ook af.
Spoel kwasten met acrylverf niet uit
onder de kraan. Ze worden weliswaar
mooi schoon, maar er verdwijnt dan
heel wat gif in de afvoer.
Kwasten kunnen goed bewaard worden
in rauwe lijnolie. Ze blijven dan zacht.
PVC
Poly-vinyl-chloride komen we op verschil
lende plaatsen tegen: in rioleringsbuizen
voor binnen en buiten, in schroten en
panelen, (vinyl)behang en lijm (en verder
in vloerbedekking, rol- en douchegordij
nen). De productie van PVC gaat gepaard
met een aanzienlijke luchtverontreiniging,
en ook de afvalverbranding is problema
tisch (dioxine).
Niet iedere kunststof is even slecht voor het
milieu. Polyetheen (PE) en polypropyleen
(PP) worden schoner gefabriceerd, en leve
ren minder kwalijk afval op. Rioolbuizen
worden tegenwoordig ook van PE en PP
gemaakt, alleen is het soms nog wel even
zoeken, met name naar de verbindingsstuk
ken.
In de bouwmarkt staan tegenwoordig PVC
rioolbuizen met KOMO-keur en het
opschrift 'met hergebruikgarantie'. Dat lijkt
aardig, maar daar hoort dan wel een water
dicht inzamelsysteem bij, en zover is het
nog niet. Verder bestaat een product voor
(veel) minder dan de helft uit gerecyclede
PVC, dus de milieuwinst is nogal beperkt.
Vermijden van PVC is beter.
Voor de andere genoemde artikelen is het
niet moeilijk alternatieven zonder PVC te
vinden, het is even een kwestie van oplet
ten!
Plaatmaterialen
Platen om een wand te maken, platen
tegen het plafond, in het keukenblok en in
meubels: ook op dit gebied is er weer van
alles te kiezen. Als het om gips gaat is
rogips (voluit: rookgasontzwavelingsgips)
een goede keuze, want hier is sprake van
hergebruik. Fosfogips is af te raden in ver
band met radioactiviteit, en door het win
nen van natuurgips wordt het landschap er
niet mooier op.
Spaanplaten staan bekend om hun formal
dehyde-afgifte. Dit kan ongezond zijn als er
veel spaanplaat in het huis en in de inrich
ting verwerkt is. Bij spaanplaat met KOMO-
keur is het gezondheidsrisico minimaal.
Voor MDF (Medium Density Fiber Board)
geldt hetzelfde verhaal. MDF heeft wel het
voordeel dat het beter opnieuw te gebrui
ken is dan spaanplaat.
Wandafwerking
De kroon op het werk: een mooie afwer
king van de wand. De meeste wandafwer-
kingen zijn redelijk milieuvriendelijk, met
uitzondering van vinylbehang, PVC-schro
ten en kunstharsstucwerk. Behang van
(eventueel gerecycled) papier is een goede
keuze, behang van textiel kan er ook nog
mee door. Minder gebruikelijke, zeer
milieuvriendelijke mogelijkheden zijn leem-
stucwerk en kurk.
VI BA
Wie de fine fleur van milieuvriendelijke
bouwmaterialen en -producten in levenden
lijve bij elkaar wil zien doet er goed aan
eens rond te kijken bij de Vereniging
Integrale Biologische Architectuur (VIBA) in
Den Bosch. Ruim 100 bedrijven presente
ren hun spullen op een permanente expo
sitie. Groepen krijgen een rondleiding,
individuele bezoekers krijgen een papieren
gids. Van fundering tot dak, van leembouw
tot natuurverf, van regenwatersystemen tot
vele soorten isolatie.
VIBA, Veemarktkade 8, Bedrijvencentrum
Brabant gebouw B, Den Bosch. Maandag
tot en met vrijdag, 10.00 - 17.00 uur, entree
fl. 10,-
Ook Zeeland heeft een VIBA. In Goes zit
het informatiecentrum VIBA Zuid West.
Men kan er terecht voor informatie over de
aanpak van klussen tot en met het bouwen
van een woning. Het eerste half uur van
een dergelijk advies is gratis. Ook staat er
een aantal materialen opgesteld, zij het niet
zo uitgebreid als in Den Bosch. In dit
vouwblad staan geen adressen waar minder
Illustratie overgenomen uit folder Ministerie
gangbare materialen verkrijgbaar zijn. De
VIBA Zuid West kan u aan deze adressen
helpen.
Ook in de tuin valt wat af te klussen. Een
schuurtje, een schutting, bestrating, pergo
la, noem maar op. Bij dit 'groene' klussen
wordt vaak 'groen' hout gebruikt: groen uit
geslagen door de wolmanzouten. Deze
bevatten koper, in combinatie met arseen,
chroom, borium, fluor of zink. Deze niet zo
frisse stoffen logen langzamerhand uit naar
water en bodem.
Beter is hout dat verduurzaamd is met bori-
umzout, nog beter is het om een houten
constructie te bevestigen op een metalen
houder, zodat het hout veel minder te ver
duren heeft. Dan kunnen er, mits goed
onderhouden, ook zachtere houtsoorten
worden gebruikt.
Er zijn tegenwoordig paaltjes en afrasterin
gen van kastanje te koop. En het loont voor
portemonnee en milieu om tweedehands-
of afvalhout in de tuin een tweede leven te
gunnen.
Dat geldt ook voor bestrating: in de plaatse
lijke krantjes worden geregeld tweede
hands tegels aangeboden. En als je niet van
gewassen grindtegels houdt: keer ze om!
Inmiddels zijn ook de eerste tegels in de
handel waarin gegranuleerd puin is ver
werkt.
Het is een open deur, maar toch: wie zorg
vuldig werkt spaart het milieu, portemon
nee en gezondheid.
Als je tevoren goed bekijkt wat je nodig
hebt en daarop de aankopen afstemt, zit je
later niet met overtollig materiaal. Bij b.v.
verf kun je proberen af te spreken of volle
blikken teruggenomen kunnen worden. En
liggen er misschien nog resten, thuis, bij
anderen (via de advertenties in huis aan
huis bladen) of bij sloopbedrijven? Oud
hout heeft als voordeel dat het grotendeels
uitgewerkt is.
Grotere machines zijn te huur bij bouw
markten, of misschien willen klussende
buren iets uitlenen.
Gebruik geen lijm als het ook anders kan.
Dan kan de constructie later beter gede
monteerd, gerepareerd of gescheiden afge
voerd worden, en het scheelt weer wat
oplosmiddelen.
En ga in alle rust te werk, zodat er geen
verf op de verkeerde plaats komt, een stuk
hout verkeerd wordt gezaagd, of er alsnog
kit aan te pas moet komen om iets af te
dichten.
Wees heel voorzichtig met het werken op
ladders en gebruik als dat nodig is een stof-
masker, een beschérmingsbril of oordop
pen.
3 Vouwblad Wantij oktober '99
